2. TIF “Milliy bank” banki filialida blokcheyn texnologiyalari asosida yaratilgan bank mahsulotlari va xizmatlari.
O’zmilliybank O’zbekistonning o’zida ham, undan tashqarida ham xizmatlar va mahsulotlarning quyidagi yangi turlarini taklif qilishi mumkin:
Elektron banking
Bankning bo‘lim va filiallari mamlakatimizning iqtisodiy jihatdan muhim ahamiyatga ega bo‘lgan barcha mintaqalarida joylashgan. Ular mijozlarga bank xizmatlarining butun kompleksini taqdim etayapti, elektron banking tizimi, ya’ni bankomatlar, savdo va servis korxonalaridagi terminallar orqali zamonaviy bank xizmatlaridan foydalanish imkoniyatini ta’minlayapti;
“Bank-mijoz” tizimi
“Bank-mijoz” dasturiy kompleksi bank bilan mijoz avtomatlashtirilgan tarzda o‘zaro hamjihat ishlashi uchun mo‘ljallangan, pul mablag‘larini real vaqt rejimida tezkor boshqarish imkoniyatini oshirishda yordam beradi. AFIRATOning 25-yillik konferensiyasi va Bosh assambleyasi o‘tkazilayotganda bank ilgari surgan “Mijozlarga masofadan elektron xizmatlar ko‘rsatish tizimi” mahsuloti uchun “Texnologiyalarni rivojlantirish” nominatsiyasida Milliy bankka AFIRATO mukofoti taqdim etildi.
Milliy bank O‘zbekiston kredit bozorida peshqadamlik qilmoqda. Bank sanoatning barcha tarmoqlariga hamda mulkchilikning har qanday shakliga mansub korxona va tashkilotlarga milliy va xorijiy valutada kreditlar berayapti. Bank oborot sarmoyasini moliyalash, eksport va importni moliyalash, loyihalarni moliyalash uchun kreditlar ajratmoqda. Kichik va o‘rta biznesni qo‘llab-quvvatlash, uning investitsiya loyihalarini moliyalash – Bank faoliyatining so‘zsiz ustuvor yo‘nalishidir.
O‘zbekiston bilan Rossiya Federatsiyasi o‘rtasida eksport-import operatsiyalarini bajarish, yagona bank fazosini shakllantirish uchun ishonchli moliya tuzilmasi bo‘lishini ta’minlash maqsadida tashkil etilgan “Aziya-Invest Bank” sho‘’ba banki Rossiya moliya bozorida mustahkam mavqeni egallab turibdi.
Hozirda bankning asosiy kuch-g‘ayrati ustuvor tarmoqlarga xorijiy investitsiyalarni faol jalb etish, kichik va o‘rta biznes loyihalarini amalga oshirish, korporativ va chakana mijozlar doirasini kengaytirish, fond bozoridagi ish samaradorligini oshirish, O‘zmilliybankni institutsional rivojlantirish va xususiylashtirish dasturini ishlab chiqish kabi vazifalarga yo‘naltirilmoqda.
O‘zmilliybank tuzilishida keng ma’nodagi investitsiya bankini rivojlantirish eng muhim vazifalardan biri hisoblanadi. Bank investitsiyalaridan ko‘zlangan maqsad, hozirgi kunda ham, uzoq muddatli istiqbolda ham bankning tijorat manfaatlari iqtisodiyotni rivojlantirishning ustuvor yo‘nalishlari, mijozlar manfaatlari bilan eng maqbul darajada uyg‘unlashuviga erishishdan, aktivlarni diversifikatsiyalash, xatarni minimallashtirish hamda resurslar samaradorligini oshirishdan iboratdir. Milliy bank daromadliligi darajasi yuqori ekani olib borilayotgan kredit va tijorat faoliyatiga puxta o‘ylab yondashilayotgani hamda oqilona konservativ siyosat yuritilayotgani bilan uyg‘unlikda unga keyingi besh yil mobaynida BIS ishonchlilik reytingi bo‘yicha jahonning eng ishonchli banklari orasida yetaksi mavqeni egallab turish imkonini bermoqda.
Bank xorijiy sheriklar oldida o‘z zimmasiga olgan barcha majburiyatlarni to‘la hajmda va belgilangan mudatlarda bajarib kelayapti. Bank faoliyat yuritayotgan butun davr mobaynida hali biror marta ham tashqi to‘lovlar bajarilmagan holati yuz bermadi. Aksincha, O‘zmilliybank kredit tarixiga baho bergan yetakchi eksport-import agentliklari kredit yo‘nalishlari hajmini davlat kafolatlarisiz oshirayaptilar.
Hozirgi vaqtda Milliy bank oldida quyidagi asosiy vazifalar turibdi:
Mavjud va potensial mijozlar maqsad guruhlarining ehtiyojlari hamda talablariga javob beruvchi faol marketing siyosatini shakllantirish;
Korporativ mijozlar bilan ishlarni kuchaytirish. Mumkin qadar ko‘proq birinchi darajali mijozlarni bankka jalb etish va uzoq muddatli asosda biriktirib olish;
Mijozlar bilan ishlashning andozaviy texnologiyalarni har bir mijozga alohida yondashuv bilan uyg‘unlashtirishga asoslangan yangi ideologiyasini joriy etish;
mamlakat chakana bozoridagi peshqadamlikni saqlab qolish;
Investitsiya dasturini, kichik va o‘rta biznesni rivojlantirish dasturini amalga oshirishda davlatga maksimal darajada yordam berilishini, respublikamiz eksporti qo‘llab-quvvatlanishini ta’minlash;
Mijozlar keng doirasiga tayanib, aktivlar va passivlar strukturasining muvozanatli holatini ta’minlash, ularni boshqarishning zamonaviy usullarini joriy etish;
Resurs bazasini diversifikatsiyalash, jumladan bunda tashqi moliyalashdan foydalanish;
Bankning xorijiy investorlar oldidagi katta obro‘sidan, xalqaro andozalar bo‘yicha bank ishonchliligining yuqori ko‘rsatkichlaridan foydalanib, xalqaro bozorlarda bank uchun maqbul narxlarda sarmoya jalb etish borasidagi ishlarni faollashtirish;
Daromadlilik, likvidlikni oshirish, valuta va bozorga oid xatarlarni kamaytirish maqsadida investitsiya portfeli tuzilishini maqbullashtirish;
Bankni boshqarishning moslashuvchan tuzilishini barpo etish. Bunda boshqaruvning iqtisodiy vositalariga hamda vakolatlarni taqsimlashning maqbul tizimiga asoslanish.
TIF “Milliy bank” bankida elektronhujjat aylanmasi yo’lga qo’yildi. Buni afzalligi shundaki Bank hodimi “Soliq inspeksiyasi” va “Iqtisodiy tahlil (Statistika)” va jamg’arib boriladigan pensiya dasturi (Xalq bank) ga beriladigan ma’lumotlarni bankdan chiqmasdan turib taqdim qilish imkoniyati yaratildi. Elektron hujjat aylanmasini himoyalash bo’yicha elektron imzo orqali EXAT va EHUJJAT dasturi ishga tushirildi.
Mijozlarga qo’shimcha qulaylik yaratish maqsadida va qo’shimcha daromad yaratish maqsadida bankda “BANK-MIJOZ” dasturi ishlab kelmoqda. Ushbu dastur yordamida bankdan uzoqda joylashgan va har kuni kelib ketish imkoniyatiga ega bo’lmagan mijozlarga xizmat ko’rsatilib kelinmoqda.
2013 yil 1 sentyabrdan boshlab bankimizda sms xabarnoma orqali bankning yuridik shaxs va jismoniy shaxslarga mobil telefoniga uning hisob raqamlaridagi qoldiq, unga kelib tushgan mablag’ hamda hisob raqamidan qilingan harajatlar to’g’risidagi ma’lumotlarni sms tariqasida uzatish yo’lga qo’yildi. Shu bilan birgalikda sms to’lov va kommunal xizmatlari tizimi orqali online tartibida ishlashi amalga oshirildi. T24 (ilgari Globus deb nomlangan) bu bankning integratsiyalashgan va modulli to'plami (shuningdek "merosxo'r tizim" deb nomlanadi). Tijorat tavsifini Temenos Group AG rasmiy saytiga qarang.
"Temenos T24 - bu asosiy bank operatsiyalarini amalga oshirishga imkon beradigan orqa ofis, CRM va mahsulot hayotini boshqarish dasturiy platformasi.
So'nggi 14 yil ichida butun dunyoda eng ko'p sotiladigan birinchi yoki ikkinchi darajali bank dasturiy platformasi sifatida doimiy ravishda o'rin egallab kelinmoqda (Xalqaro bank tizimlarini sotish bo'yicha ligasi jadvali), T24 to'liq xizmatga yo'naltirilgan arxitekturadan foydalangan holda ishlab chiqilgan bo'lib, u banklar kerakli ma'lumotlarni joylashtirishi va birlashtirishi mumkin. ularning biznes ehtiyojlari bilan bir qatorda funktsional imkoniyatlar. Ushbu mahsulotning ta'rifini umumlashtirish uchun, bu siz ilgari uchrashgan eng moslashuvchan tizim bo'lishi mumkin. Qandaydir yo'l bilan uni (va kerak!) Asboblar to'plamiga solishtirish mumkin.
Mening fikrimcha, ushbu bank paketiga ko'p yillar sarflaganidan (va hisoblaganidan) keyin:
Ushbu mahsulot o'z segmentidagi boshqa mahsulotlardan farq qiladi:
70-yillardan kelib chiqqan texnologiyalar: bu antiqa ko'rinishi mumkin, ammo shunga o'xshash texnologiyalar (masalan, Unix) hozirgi kunda ham ko'plab sohalarda muvaffaqiyatli va muvaffaqiyatli ishlamoqda.
Ajablanarli moslashuvchanlik: yana "vositalar to'plami" atamasini "echib olish va o'ynash" bank echimidan yaxshiroq foydalanishimiz mumkin. Bir tomondan, bu o'rta muddatli istiqbolga mo'ljallangan loyihalarni nazarda tutadi. Boshqa tomondan, sozlash davrida biznesning ko'pgina ehtiyojlarini qondirish imkoniyati mavjud.
3. TIF “Milliy bank” banki faoliyatining asosiy ko’rsatkichlari va moliyaviy natijalari.
Respublikamizda tijorat banklari 2018-yildagi investitsion kreditlarning salmog`i umumiy berilgan kreditlarning 12 foizini tashkil qilgan. Ular asosan «2018-2019 yillarda ustuvor ravishda iqtisodiyotning sanoat tarmoqlarini tarkibiy o‘zgartirish, modernizatsiyalash va diversifikatsiya qilishni chuqurlashtirish, zamonaviy infratuzilmani shakllantirishga qaratilgan Davlat dasturlari»ga kiritilgan investitsion loyihalarni moliyalashtirish maqsadlariga yo‘naltirilmoqda.
Bankda buxgaltеriya hisobi va hisobot O‘zbеkiston Rеspublikasi Markaziy bankning yagona qoidalariga muvofiq amalga oshiriladi. Bank O‘zbеkiston Rеspubilikasi Markaziy banki bеlgilangan hajm va muddatlarda unga buxgaltеriya balansi, hisobotlar va boshqa matеriallarni taqdim etadi. Taqdim etilgan ma’lumotlarning to‘g‘riligini auditorlik tashkiloti tasdiqlab bеrgandan kеyin Bank O‘zbеkiston Rеspublikasi Markaziy banki bеlgilagan shaklda va muddatlarda yillik balansni, foyda va zararga doir hisob-kitobni e’lon qiladi.
O'zaro manfaatli hamkorlikni mustahkamlash maqsadida 2019 yil 26 avgustda O'zbekiston-Hitoy halqaro hamkorlik komissiyasining 5-yig'ilishi doirasida Milliy bank va HDTB o'rtasida "O'zbekiston havo yo'llari" milliy aviakompaniyasining samolet parkini modernizaciya qilish loyihasi bo'yicha 309,0 million AQSh dollari miqdorida shartnoma imzolandi.
Ushbu loyihalarni moliyalashtirishning asosiy banki sifatida HDTBni tanlash, eksportni sug'urtalash agentliklaridan foydalanmasdan, yetkazib berish to'lovlari uchun imtiyozli davrni ta'minlaydigan moliyalashtirishning eng qulay shart-sharoitlari ta'minlanishi bilan bog'liq.
Shu jumladan quyidagi jadval orqali O`zbekiston Respublikasi Milliy banki misolida asosiy ko`rsatkichlarini tahlil qilamiz.
O`zbekiston Respublikasi Milliy bankining asosiy ko`rsatkichlari
|
|
|
|
|
|
|
|
№
|
Ko‘rsatgich nomi
|
01.01.2018 y.
|
01.01.2019 y.
|
Farqi
(mln.so‘mda)
|
O‘sishi(%)
|
1
|
Jami kapital
|
4 806 774
|
5 722 017
|
915 243
|
119,0%
|
1,1
|
Ustav kapitali
|
4 320 970
|
4 320 970
|
-
|
100,0%
|
2
|
Bank aktivlari
|
51 473 313
|
56 524 569
|
5 051 256
|
109,8%
|
3
|
Kredit qo‘yilmalari
jami
|
35 181 837
|
46 573 578
|
11 391 741
|
132,4%
|
|
Shu jumladan,
|
|
|
|
|
3,1
|
Investitsion kreditlar
|
31 017 000
|
40 367 865
|
9 350 865
|
130,1%
|
3,2
|
Kichik biznesga ajratilgan kreditlar
|
3 310 211
|
5 580 347
|
2 270 136
|
168,6%
|
|
Shu jumladan,
|
|
|
|
|
3.2.1.
|
Mikrokredit
|
454 126
|
563 875
|
109 749
|
124,2%
|
4
|
Iqtisodiyotning real sektoriga ajratilgan kreditlar
|
35 181 837
|
46 573 578
|
11 391 741
|
132,4%
|
|
Shu jumladan,
|
|
|
|
|
4,1
|
Yuridik shaxslarga ajratilgan kreditlar
|
33 236 649
|
43 284 537
|
10 047 888
|
130,2%
|
4,2
|
Jismoniy shaxslarga ajratilgan kreditlar
|
1 945 188
|
3 289 040
|
1 343 852
|
169,1%
|
5
|
Bir yildan ortiq depozitlar
|
34 311 193
|
45 862 882
|
11 551 690
|
133,7%
|
6
|
Depozitlar qoldig‘i
|
11 496 216
|
11 741 187
|
244 971
|
102,1%
|
7
|
Bank infratuzilmasi
|
484
|
450
|
- 34
|
93,0%
|
|
Shu jumladan,
|
|
|
|
|
7,1
|
-filiallar
|
93
|
93
|
-
|
100,0%
|
7,2
|
-boshqalar(minibank, maxsus kassa vа jamg‘arma kassalar)
|
391
|
357
|
- 34
|
91,3%
|
Jadval ma`lumotlaridan ko`rishimiz mumkinki, jami kapitali 01.01.2018 yil holatiga nisbatan 01.01.2019 holatiga 915 243 mln. so`mga o`sgan, bank aktivlari 5 051 256 mln. so`mga, bank kreditlari 11 391 741 mln. so`mga kreditlar tarkibida investitsion kreditlar 9 350 865 mln.so`mga o`shganini ko`rishimiz mumkin. Bankning boshqa asosiy ko`rsatkichlarini o`sganini ham ko`rishimiz mumkin.
O’zmilliybank Yunusobod filiali bo’yicha 2018 yil 6 oylik yakuni bo’yicha jami naqd pul tushumi 203 991,6 mln.so’mni tashkil qilib bu ko’rsatkich 2019 yil 6 oylik yakuni bo’yicha jami naqd pul tushumi 303 858,0 mln.so’mni tashkil qilgan, jami naqd pul tushumi oldingi yilga nisbatan 99 866,4 mln.so’mga ko’paygan. Shundan Savdo qismini ko’radigan bo’lsak 2018 yil 6 oylik yakuni bo’yicha naqd pul tushumi 84 112,4 mln.so’mni tashkil qilib bu ko’rsatkich 2019 yil 6 oylik yakuni bo’yicha naqd pul tushum 126 876,9 mln.so’mni tashkil qilgan holda jami naqd pul tushumi oldingi yilga nisbatan 42 496,2 mln.so’mni tashkil qilgan holda jami naqd pul tushumi oldingi yilga nisbatan 4 692,2 mln.so’mga ko’paygan. Komunal to’lovlardan 2018 yil 6 oylik yakuni bo’yicha naqd pul tushum 1 447,5 mln.so’mni tashkil qilgan bo’lsa 2019 yil 6 oylik yakuni bo’yicha naqd pul tushumi 1 263,3 mln.so’mni tashkil qilgan holda jami naqd pul tushumi o’tgan yilga nisbatan 184,2 mln.so’mga kamaygan.
2019 yil davomida naqd pul tushumini yanada ko’paytirishni va 2017 yil 2 fevraldagi “Ish haqi, pensiya, nafaqa va stipendiyalarni to’lash mexanizmini takomillashtirishga doir qo’shimcha chora-tadbirlar to’g’risida”gi PQ-2753-sonli qarori ijrosini ta’minlash maqsadida Ish haqi ,pesniya va nafaqalarga, hamda aholi omonatlari ijtimoiy to’lov va boshqalarni o’z vaqtida va sifatli bajarish maqsadida, hamda to’lovlar o’rtacha 20-30 foizga oshganini inobatga olib pensiya va nafaqa to’lovlari bugungi kunda barcha turdagi pensiya to’lovlari, tog’li va olis tumanlardagi byudjet tashkilotlari hodimlarning ish haqlari to’liq naqd pul shaklda berilayotganligi sababli naqd pulda tushumini ko’payishi chora tadbirlari ishlab chiqilmoqda.
2019 yil 6-oyi davomida Milliy bank Yunusobod filiali 1567 ta mijozdan 154 321,6 mln.so’m naqd pul tushumi inkasssasiya orqali topshirilgan, umuman topshirmagan mijozlar to’g’risida Markaziy bank Toshkent shahar Bosh boshqarmasi Yunusobod filialiga va Toshkent shahar Davlar Soliq Boshqarmasi va tuman soliq inspeksiyalariga har oyda 3 martadan har 10 kunlik yakunlar bo’yicha ma’lumotlar berib borilmoqda.
Kredit munosabatlari va korxonalarning moliyaviy holati to’g’risida qisqacha tahlil:
Bank kredit portfeli strukturasi viloyatimizning ustuvor tarmoqlarini rivojlantirishga qaratilgan siyosatini aks ettiradi. O’zmilliybanki Urganch bo’limi viloyatda iqtisodiy islohotlarning barcha bosqichlari davomida ayni shu siyosatga amal qilib kelmoqda. Hozirgi vaqtda ichki iste’mol bozorini mahalliy hom-ashyo resurslarini qayta ishlashga asoslangan tovarlar bilan to’ldirish va yuksak darajada tayyor mahsulotlar ishlab chiqarish masalalariga alohida e’tibor berilmoqda. Bu sohada O’zmilliybank Toshkent shahar Yunusobod filiali kredit siyosatini izchillik bilan amalga oshirmoqda. Kredit portfelining tarmoq strukturasi quyidagi ko’rinishga ega. 2019 yilning 1 iyul holatiga jami kedit qo’yilmasi qoldig’i 914,8 mlrd.so’mni tashkil qilib, shundan 46,4 mln.AQSH dollarlik uzoq muddatli kreditlar hisoblanadi.
4-jadval
Yil boshidan ajratilgan kredit qo’yilmalari (mlrd.so’m)1
№
|
Tarmoqlarga ajratilgan kreditlar
|
Kredit muddati
|
1
|
Qisqa muddatli
|
13,3
|
2
|
Uzoq muddatli
|
168,1
|
|
JAMI
|
181,4
|
5-jadval
Bank tomonidan ajratilgan kreditlar asosan xalq xo’jaligining quyidagi sohalari bo’yicha yo’naltirilgan (mln.so’m)2
T/r
|
Tarmoqlar
|
01.07.2018y
|
01.07.2019y
|
Farqi (+;-)
|
1
|
Xizmat ko’rsatish
|
93 164,00
|
72 275,00
|
-20 889,00
|
2
|
Qishloq xo’jaligi
|
4 866,00
|
39 783,90
|
+34 917,90
|
3
|
Qurilish
|
10 872,00
|
5 816,00
|
-5 056,00
|
4
|
Transport va aloqa
|
1 737,00
|
5 044,30
|
+3 307,30
|
5
|
Savdo va umumiy ovqatlanish
|
8 162,00
|
5 274,00
|
-2 888,00
|
6
|
Boshqa sohalar
|
27 505,00
|
31 217,00
|
+3 712,00
|
|
JAMI KREDITLAR:
|
146 306,00
|
159 410,20
|
+13 104,20
|
Yuqoridagilardan ko’rinib turibdiki, kreditning asosiy qismi sanoat va qishloq xo’jaligiga yo’naltirilayotgan bo’lib, bunda asosiy e’tibor ishlab chiqarishga va zamonaviy texnologiyalarni jalb qilishga va qishloq xo’jaligini rivojlantirishga yo’naltirilgan.
4. TIF “Milliy bank” bankining zamonaviy chakana xizmatlari va innovatsion xizmatlari tahlili.
Chakana xizmatlar: omonatlar Aholiga ko‘rsatiladigan xizmatlar doirasini kengaytirish siyosatiga qat’iy amal qilib, Bank aholining jalb etilgan mablag‘lari va xususiy omonatlar bo‘yicha mamlakatimiz moliya bozorida yetakchilar safiga qo‘shildi. Hozirgi kunda Bank chakana xizmatlarning 70dan ziyod turini taqdim etmoqda. O‘zmilliybank bo‘lim va filiallari orqali ko‘rsatiladigan elektron xizmatlar doirasi kengayishi, aholining bankka ishonchi ortishi, omonatlar shartlarini maqbullashtirish, yangi depozitlarni ishlab chiqish va joriy etish, xizmatlar sifatini oshirish borasida aniq maqsadli ishlar olib borilishi natijasida mijozlar soni ancha ko‘paydi. Amalga oshirilgan ishlar O‘zmilliybankka aholining jalb etilgan depozitlari bo‘yicha O‘zbekistonda peshqadamlik mavqeini egallash imkonini berdi.
Plastik kartochkalar Bank aholiga ko‘rsatiladigan xizmatlarni rivojlantirish borasida plastik kartochkalarning har xil turlariga katta ahamiyat berib qaramoqda. Ularni joriy etishda O‘zmilliybank eng zamonaviy texnologiyalardan dadil foydalanib, chinakam novatorlik qilayapti. O‘zmilliybank kartochkalari bo‘yicha to‘lovni qabul qiladigan savdo-servis korxonalari tarmog‘i kengayishi bu kartochkalar aholi orasida yanada ommalashib ketishiga yangi turtki berdi. O‘zmilliybank milliy valutada hisob-kitoblar qilish uchun mo‘ljallangan so‘m kartochkalari, Visa Classic va Visa Electron xalqaro kartochkalari bo‘yicha xizmat ko‘rsatmoqda. Shuningdek, O‘zmilliybank O‘zbekistonning o‘zida ham, undan tashqarida ham xizmatlar va mahsulotlarning quyidagi yangi turlarini taklif qilishi mumkin: elektron banking Bankning bo‘lim va filiallari mamlakatimizning iqtisodiy jihatdan muhim ahamiyatga ega bo‘lgan barcha mintaqalarida joylashgan. Ular mijozlarga bank xizmatlarining butun kompleksini taqdim etayapti, elektron banking tizimi, ya’ni bankomatlar, savdo va servis korxonalaridagi terminallar orqali zamonaviy bank xizmatlaridan foydalanish imkoniyatini ta’minlayapti; “Bank-mijoz” tizimi “Bank-mijoz” dasturiy kompleksi bank bilan mijoz avtomatlashtirilgan tarzda o‘zaro hamjihat ishlashi uchun mo‘ljallangan, pul mablag‘larini real vaqt rejimida tezkor boshqarish imkoniyatini oshirishda yordam beradi. AFIRATOning 25-yillik konferensiyasi va Bosh assambleyasi o‘tkazilayotganda bank ilgari surgan “Mijozlarga masofadan elektron xizmatlar ko‘rsatish tizimi” mahsuloti uchun “Texnologiyalarni rivojlantirish” nominatsiyasida Milliy bankka AFIRATO mukofoti taqdim etildi.Milliy bank O‘zbekiston kredit bozorida peshqadamlik qilmoqda. Bank sanoatning barcha tarmoqlariga hamda mulkchilikning har qanday shakliga mansub korxona va tashkilotlarga milliy va xorijiy valutada kreditlar berayapti. Bank oborot sarmoyasini moliyalash, eksport va importni moliyalash, loyihalarni moliyalash uchun kreditlar ajratmoqda. Kichik va o‘rta biznesni qo‘llab-quvvatlash, uning investitsiya loyihalarini moliyalash – Bank faoliyatining so‘zsiz ustuvor yo‘nalishidir. O‘zbekiston bilan Rossiya Federatsiyasi o‘rtasida eksport-import operatsiyalarini bajarish, yagona bank fazosini shakllantirish uchun ishonchli moliya tuzilmasi bo‘lishini ta’minlash maqsadida tashkil etilgan “Aziya-Invest Bank” sho‘’ba banki Rossiya moliya bozorida mustahkam mavqeni egallab turibdi. Hozirda bankning asosiy kuch-g‘ayrati ustuvor tarmoqlarga xorijiy investitsiyalarni faol jalb etish, kichik va o‘rta biznes loyihalarini amalga oshirish, korporativ va chakana mijozlar doirasini kengaytirish, fond bozoridagi ish samaradorligini oshirish, O‘zmilliybankni institutsional rivojlantirish va xususiylashtirish dasturini ishlab chiqish kabi vazifalarga yo‘naltirilmoqda. O‘zmilliybank tuzilishida keng ma’nodagi investitsiya bankini rivojlantirish eng muhim vazifalardan biri hisoblanadi. Bank investitsiyalaridan ko‘zlangan maqsad, hozirgi kunda ham, uzoq muddatli istiqbolda ham bankning tijorat manfaatlari iqtisodiyotni rivojlantirishning ustuvor yo‘nalishlari, mijozlar manfaatlari bilan eng maqbul darajada uyg‘unlashuviga erishishdan, aktivlarni diversifikatsiyalash, xatarni minimallashtirish hamda resurslar samaradorligini oshirishdan iboratdi. Milliy bank daromadliligi darajasi yuqori ekani olib borilayotgan kredit va tijorat faoliyatiga puxta o‘ylab yondashilayotgani hamda oqilona konservativ siyosat yuritilayotgani bilan uyg‘unlikda unga keyingi besh yil mobaynida BIS ishonchlilik reytingi bo‘yicha jahonning eng ishonchli banklari orasida yetaksi mavqeni egallab turish imkonini bermoqda. Bank xorijiy sheriklar oldida o‘z zimmasiga olgan barcha majburiyatlarni to‘la hajmda va belgilangan mudatlarda bajarib kelayapti. Bank faoliyat yuritayotgan butun davr mobaynida hali biror marta ham tashqi to‘lovlar bajarilmagan holati yuz bermadi. Aksincha, O‘zmilliybank kredit tarixiga baho bergan yetakchi eksport-import agentliklari kredit yo‘nalishlari hajmini davlat kafolatlarisiz oshirayaptilar.
Hozirgi vaqtda Milliy bank oldida quyidagi asosiy vazifalar turibdi:
* mavjud va potensial mijozlar maqsad guruhlarining ehtiyojlari hamda talablariga javob beruvchi faol marketing siyosatini shakllantirish;
* korporativ mijozlar bilan ishlarni kuchaytirish. Mumkin qadar ko‘proq birinchi darajali mijozlarni bankka jalb etish va uzoq muddatli asosda biriktirib olish;
* mijozlar bilan ishlashning andozaviy texnologiyalarni har bir mijozga alohida yondashuv bilan uyg‘unlashtirishga asoslangan yangi ideologiyasini joriy etish;
* mamlakat chakana bozoridagi peshqadamlikni saqlab qolish;
* investitsiya dasturini, kichik va o‘rta biznesni rivojlantirish dasturini amalga oshirishda davlatga maksimal darajada yordam berilishini, respublikamiz eksporti qo‘llab-quvvatlanishini ta’minlash;
* mijozlar keng doirasiga tayanib, aktivlar va passivlar strukturasining muvozanatli holatini ta’minlash, ularni boshqarishning zamonaviy usullarini joriy etish; * resurs bazasini diversifikatsiyalash, jumladan bunda tashqi moliyalashdan foydalanish;
* bankning xorijiy investorlar oldidagi katta obro‘sidan, xalqaro andozalar bo‘yicha bank ishonchliligining yuqori ko‘rsatkichlaridan foydalanib, xalqaro bozorlarda bank uchun maqbul narxlarda sarmoya jalb etish borasidagi ishlarni faollashtirish
* daromadlilik, likvidlikni oshirish, valuta va bozorga oid xatarlarni kamaytirish maqsadida investitsiya portfeli tuzilishini maqbullashtirish;
* bankni boshqarishning moslashuvchan tuzilishini barpo etish. Bunda boshqaruvning iqtisodiy vositalariga hamda vakolatlarni taqsimlashning maqbul tizimiga asoslanish.
9-jadval
01.01.2018 yildagi Tashqi iqtisodiy faoliyat milliy bankining depozitlari3
So'm plastik kartochka
|
Talab qilib olinguncha
|
so'm
|
Foizlar har oy to‘lanadi. Foizlar har oyda talab qilib olinmagan foizlar kapitalizatsiyasi bilan to‘lanadi.
|
Nafaqadagilar uchun So'm plastik kartochka
|
Talab qilib olinguncha
|
so'm
|
Foizlar har oy to‘lanadi.
|
Nihol
|
jamg'arma
|
so'm
|
16 yoshgacha bo‘lgan bolalar uchun. Saqlash muddati 5 yildan kam emas va bola 16 yoshga to‘lguniga qadar. Qo‘shimcha badallar qabul qilinadi.Foizlarni to‘lash omonat muddati tugagandan so‘ng amalga oshiriladi.
|
Shodiyona
|
muddatli
|
so'm
|
Saqlash muddati - 3 oyga 19%, boshlang‘ich badal miqdori 4 000 000 so‘m va 6 oyga 18%, boshlang‘ich badal miqdori 2 000 000 so‘m. Omonat bo‘yicha hisoblangan foizlar saqlash muddatining har oyi yakunida kapitalizatsiyasiz to‘lanadi. Omonatga qo‘shimcha badallar faqat naqd pulda qabul qilinadi.
|
Farovon
|
muddatli
|
so'm
|
Saqlash muddati 1 yil. Foizlar har chorakda yoki omonatning saqlash muddati tugagandan so‘ng to‘lanadi. Qo‘shimcha to‘lovlar faqat naqd pulda qabul qilinadi.
|
Sarmoya
|
muddatli
|
so'm
|
Saqlash muddati 6 oy. Foizlar har chorakda yoki omonatning saqlash muddati tugagandan so‘ng to‘lanadi. Qo‘shimchabadallar qabul qilinadi.
|
Tarona
|
muddatli
|
so'm
|
Saqlash muddati 4 oy. Foizlarni to‘lash har oyda yoki omonat muddati tugagandan so‘ng amalga oshiriladi. Qo‘shimcha badallar qabul qilinmaydi.
|
Shinam
|
muddatli
|
so'm
|
Saqlash muddati 5 oy. Foizlarni to‘lash har oyda yoki omonat muddati tugagandan so‘ng amalga oshiriladi. Qo‘shimcha badallar qabul qilinmaydi.
|
Pensionniy
|
muddatli
|
so'm
|
Saqlash muddati 6 yoki 12 oy. Omonat pеnsionеrlik guvohnomasi taqdim etilganida qabul qilinadi. Foizlarhar oyda kapittalllashtirilmagan holda yoki saqlash muddati tugagеnidan so‘ng to‘lanadi. Omonatga qo‘shimcha badallar qabul qilinmaydi.
|
Xazina
|
muddatli
|
so'm
|
Saqlash muddati 5 oy. Foizlarni to‘lash har oyda yoki omonat muddati tugagandan so‘ng amalga oshiriladi. Qo‘shimcha badallar qabul qilinmaydi.
|
Istiqbol
|
muddatli
|
so'm
|
Saqlash muddati 6 oy. Foizlar har oyda yoki omonatning saqlash muddati tugagandan so‘ng, kapitalizatsiyalashtirilmagan holda tzlanadi. Qo‘shimcha badallar qabul qilinadi.
|
Zangori olov
|
muddatli
|
so'm
|
Saqlash muddati 2 yil. Bo‘nak sifatida har chorak uchun hisoblangan foizlar tabiiy gaz uchun to‘lov sifatida o‘tkaziladi. Qo‘shimcha badallar qabul qilinadi.
|
Yorqin
|
muddatli
|
so'm
|
Saqlash muddati 6 oy. Hisoblangan foizlar har oyda elеktr quvvati to‘lovi uchun o‘tkaziladi. Qo‘shimcha badallar qabul qilinadi.
|
Ezoz
|
muddatli
|
so'm
|
Saqlash muddati 1 yil. Omonat 50 yosh va undan katta yoshdagi kishilar uchun mo‘ljallangan. Hisoblangan foizlar har chorak yakunida yoki omonat muddati tugagandan so‘ng, talab qilib olinmagan foizlar kapitalizatsiyasisiz to‘lanadi. Mijozning ixtiyoriga ko‘ra, omonat muddati tugagandan so‘ng uni kеyingi muddatga cho‘zdirish mumkin. lеkin bu muddati 3 yildan oshmasligi kеrak va har bir qo‘shimcha uzaytirilgan yil uchun foiz stavkasi 1% miqdorida.oshiriladi. Qo‘shimcha badallar qabul qilinadi.
|
Ko'paysin
|
jamg'arma
|
so'm
|
Saqlash muddati 1 yil. Dastlabki badalning eng kam miqdori - 1 000 000 so‘m. Omonat bo‘yicha 1 million so‘m miqdorida pasaymaydigan qoldiq saqlangan shartlarda kirim va chiqim amaliyotlari amalga oshirilishi ko‘zda tutilgan, foizlar saqlash muddati tugagandan so‘ng kapitalizatsiyasiz to‘lanadi.
|
Xonadon
|
jamg'arma omonat
|
so'm
|
Omonatning saqlash muddati 1 yil bo‘lib, jismoniy shaxslarga qishloq joylarda uy-joy qurish uchun bеriladigan ipotеka krеditlari ostida ochiladi. Omonatga qo‘shimcha badallar sotib olinayotgan yoki ta’mirlanayotgan uy-joy narxining 25%ga yetgunga qadar qabul qilinadi.
|
Daromadli
|
muddatli
|
so'm
|
Saqlsh muddati 1, 2, 3 va 6 oy. Hisoblangan foizlar omonat muddati tugaganidan so‘ng to‘lanadi va talab qilib olinmagan foizlar kapitalizatsiya qilinmaydi.Qo‘shimcha badallar qabul qilinadi.
|
Individual
|
muddatli
|
so'm
|
Omonatni saqlash muddati – 1 yil. Boshlang‘ich badal miqdori – 100 000 000 sum. Omonat bo‘yicha 100 000 000 so‘m miqdorida pasaymaydigan qoldiq saqlangan shartlarda kirim va chiqim amaliyotlari amalga oshirilishi ko‘zda tutilgan. Foizlar saqlash muddati tugaganidan so‘ng to‘lanadi, kapitalizatsiya qilinmaydi. Qo‘shimcha badallar naqd va naqd bo‘lmagan ko‘rinishda qabul qilinadi. Amal qilish muddati tugatilgunga qadar.
|
Manfaatli (jamg‘arma omonati)
|
muddatli
|
so'm
|
Omonatni saqlash muddati – 2 yil. Boshlang‘ich badalning minimal miqdori – 500 000 so‘m. Omonat qoldig‘i 500 000 so‘m miqdordan past bo‘lmagan xolda kirim va chiqim amaliyotlari amalga oshirilishi ko‘zda tutilgan. Qo‘shimcha badallar naqd va naqdsiz pul ko‘rinishida qabul qilinadi. Hisoblangan foizlar har chorakda to‘lanadi, talab qilib olinmagan foizlar kapitalizatsiya qilinmaydi.
|
Omonatga daromad
|
muddatli
|
so'm
|
Omonatni saqlash muddati – 7 oy. Hisoblangan foizlar bo‘nak sifatida yoki omonat muddati tugagandan so‘ng kapitalizatsiya qilinmagan holda to‘lanadi. Foizlar bo‘nak sifatida to‘langanda, qo‘shimcha badallar qabul qilinmaydi. Foizlar omonat muddati tugagandan so‘ng to‘lansa, qo‘shimcha badallar naqd pul ko‘rinishida qabul qilinadi. Omonatga mablag‘ qabul qilish 2017 yilning 9 yanvaridan 31 dеkabriga qadar amalga oshiriladi.
|
Mustaqillik tuхfasi
|
muddatli
|
so'm
|
Omonatning boshlang‘ich badali 1000 000 so‘mdan kam bo‘lmagan xolda naqd pulda va plastik kartalardan qabul qilinadi. Foizlar har oyda yoki omonat muddati tugaganidan so‘ng to‘lanadi, kapitalizatsiya qilinmaydi. Omonatga qo‘shimcha badallar qabul qilinadi. Omonatga mablag‘ qabul qilish 2017 yilning 31 dеkabriga qadar amalga oshiriladi.
|
Innovatsiya
|
muddatli
|
so'm
|
Omonatni saqlash muddati – 1 yil. Hisoblangan foizlar har oyda, talab qilib olinmagan foizlar kapitalizatsiya qilinmagan holda, mijozning plastik kartochkaga yoki masofadan turib boshqariladigan tizimdagi maxsus hisobraqamga o‘tkazish yo‘li bilan to‘lanadi. Omonatga mablag‘ qabul qilish ham naqd pul ko‘rinishida, ham plastik karta orqali amalga oshiriladi. Amal qilish muddati tugatilgunga qadar.
|
Bayramona
|
muddatli
|
so'm
|
Omonatni saqlash muddati – 3 oy. Boshlang‘ich badal miqdori – 1 000 000 sum. Omonatga mablag‘ qabul qilish va qo‘shimcha badallar ham naqd pul ko‘rinida, ham plastik kartochkadan amalga oshiriladi. Foizlarni to‘lash har oyda kapitalizatsiya qilingmagan holda amalga oshiriladi. Omonatni amal qilish muddati 2018 yilning 28 fеvraliga qadar.
|
Boychechak
|
jamg'arma
|
dollar AQSH
|
16 yoshgacha bo‘lgan bolalar uchun mo‘ljallangan. Saqlash muddati - kamida 5 yil va bolaning 16 yoshga yetguniga qadar. Qo‘shimcha badallar qabul qilinadi. Foizlarni to‘lash omonat muddati tugagandan so‘ng, talab qilib olinmagan foizlar kapitalizatsiyasisiz amalga oshiriladi. Foizlar Markaziy bankning kursi bo‘yicha milliy valutada to‘lanadi.
|
Tarraqiyot
|
muddatli
|
dollar AQSH
|
Omonatni saqlash muddati 1 yil. Foizlar har chorak yoki omonat muddati tugaganidan so‘ng, talab qilib olinmagan foizlar kapitalizatsiyasisiz to‘lanadi. Foizlar omonatchining hoxishiga ko‘ra, AQSH dollari yoki Markaziy bankning kursi bo‘yicha milliy valutada to‘lanadi. Qo‘shimcha badallar qabul qilinmaydi.
|
Farog'at
|
muddatli
|
dollar AQSH
|
Omonatning saqlash muddati 3 oy. Foizlar omonat muddati tugugandan so‘ng, talab qilib olinmagan foizlar kapitalizatsiyasisiz tzlanadi. Foizlar omonatchining hoxishiga ko‘ra, AQSH dollari yoki Markaziy bankning kursi bo‘yicha milliy valutada to‘lanadi. Qo‘shimcha badallar qabul qilinmaydi.
|
Fayzli
|
muddatli
|
dollar AQSH
|
Omonatning saqlash muddati 6 oy. Foizlar omonat muddati tugagandan so‘ng kapitalizatsiyasisiz AQSH dollarida to‘lanadi. Qo‘shimcha badallar qabul qilinmaydi.
|
Matlub
|
muddatli
|
dollar AQSH
|
Omonatning saqlash muddati 2 oy. Foizlar omonatchining ixtiyoriga ko‘ra, bo‘nak sifatida Markaziy bankning kursi bo‘yicha milliy valutada yoki omonat muddati tugagandan so‘ng, AQSH dollarida to‘lanadi. Qo‘shimcha badallar qabul qilinmaydi.
|
Orzu
|
muddatli
|
Yevro
|
Omonatni saqlash muddati 5 oy. Foizlar omonat muddati tugagandan so‘ng, talab qilib olinmagan foizlar kapitalizatsiyasisiz to‘lanadi. Foizlar omonatchining hoxishiga ko‘ra EVRO yoki Markaziy bankning kursi bo‘yicha milliy valutada to‘lanadi. Qo‘shimcha badallar qabul qilinmaydi.
|
Kopilka
|
muddatli
|
Yevro
|
Saqlash muddati 3 va 6 oy. Foizlar omonat muddati tugagandan so‘ng, talab qilib olinmagan foizlar kapitalizatsiyasisiz to‘lanadi. Foizlar omonatchining hoxishiga ko‘ra, EVRO yoki Markaziy bankning kursi bo‘yicha milliy valutada to‘lanadi. Qo‘shimcha badallar qabul qilinmaydi.
|
Privilеgiya
|
Muddatli, multivalyutali
|
AQSh dollar YEVRO angl funt stеrling
|
Omonatni saqlash muddati 13 oy. Foizlarni to‘lash omonat muddati tugagandan so‘ng, omonat valutasi yoki AQSH dollarida to‘lanadi. Qo‘shimcha badallar qabul qilinmaydi.
|
Jismoniy shaxslar uchun qisqa va uzoq muddatli “Talab qilib olinguncha”, “Investitsiya”, “Shinam”, “Komfort”, “Progress”, “Ko’paysin”, “Daromadli”, “Mega Progress”, Mustaqillik 27” omonat turlari joriy qilindi. 2019 yil 01 iyul holatiga milliy valyuta (ya’ni) so’mda va xorijiy valyutada ochilgan omonat hisob varaqlar soni jami 11998 tani va undagi qoldiq 119 709,1 ming so’mni tashkil qiladi.
Amalga oshirilayotgan islohotlar natijasida bank tizimida xizmatlar ko‘rsatishning bozor mexanizmlari joriy etilmoqda, ularning turlari kengaytirilmoqda, tadbirkorlar va aholi uchun moliyaviy ochiqlik oshib bormoqda.
Aholi uchun valyuta ayirboshlash amaliyotlarini amalga oshirishni yengillashtiruvchi yangi bank xizmatlari joriy etildi, yakka tartibdagi tadbirkorlar tomonidan chet el valyutasini sotib olish uchun sharoitlar yaratildi.
TIF “Milliy bank” mijozlarga hozirda barcha banklarda keng qo’llaniladigan xizmat turlari orqali o’z mijozlariga, jismoniy va yuridik shaxslarga innovatsion xizmat ko’rsatib kelmoqda. Jumladan:
Internet-banking xizmati;
Mobil bank xizmati;
SMS-banking;
MMS-banking;
Home-banking xizmatlari orqali mijozlar masofadan turib o’z o’zlariga bank xodimlari yordamisiz xizmat ko’rsatishlari mumkin.
Internet-banking – bankdagi hisob raqamingizni internet orqali boshqarish imkoniyatini beradigan xizmat bo'lib, ushbi tizimda samarali ishlash uchun internet tarmog'iga ulangan va Microsoft Internet Explorerga ega kompyuter bo’lsa yetarli.
Internet-banking quyidagi imkoniyatlarga ega:
bankka barcha turdagi moliyaviy hujjatlarni yuborish;
istalgan davr uchun bankdagi hisobraqamlardan ko’chirmalar va ularga tegishli boshqa hujjatlarni olish;
haqiqiy vaqt tartibida to’lov hujjatlarini bank ishlovidan o’tishining barcha bosqichlarini kuzatish;
xatolar to’g’risida xabarlarni tezkor olish;
kirim va chiqim to’lov hujjatlarini ko’rish va chop etish.
Internet-banking Bank-mijoz tizimining takomillashtirilgan turi bo'lib, uning barcha afzalliklarini saqlab qolgan holda bank mijozlari uchun bir qator yangi qulaylik va imkoniyatlarni yaratadi:
Tezkor - bank va mijoz o’rtasida o’zaro hisob-kitoblar haqiqiy vaqt tartibida amalga oshiriladi. Siz kompyuteringiz ekranida to’lov hujjatlarini bank ishlovidan o’tishining barcha bosqichlarini kuzatishingiz mumkin. Hisob raqamingizga tushgan to’lovlar to’g’risidagi ma’lumot, to’lov bankka tushgan zahoti yangilanadi.
Xavfsiz - uzatilayotgan axborot sanksiyasiz kirishdan xalqaro kriptografiya formatidan foydalangan holda shifrlash yo’li bilan himoyalanadi.
Sodda - Intеrnеt-bankingga ulanish juda soddadir. Buning uhcuhn faqat bizning bankda hisob raqamingiz bo’lishi va “Intеrnеt-banking” hamda elеktron raqamli sеrtifikat tizimida xizmat ko’rsatish shartnomasi imzolangan bo’lishi kеrak.
Tejamkor - Internet-banking xizmatidan foydalanish va ro‘yxatdan o‘tish BEPUL taqdim etiladi.
Qulay - to’lov xabarnomalarini rasmiylashtirishda xatoga yo’l qo’yish mumkinligi haqida xavotirga o'rin yo'q. Tizim hujjatlarni to’g’ri to’ldirilishini tubdan nazorat qilib, xatolarni ko’rsatib boradi. Xato to’ldirilgan hujjatni jo’natgan holatingizda ham Siz uni zudlik bilan to’xtatishingiz mumkin va unda hisob raqami bo’yicha opеratsiya amalga oshirilmaydi.
TIF “Milliy bank” o’z mijozlariga mobil telefon orqali Bankdagi hisob-raqamini boshqarish imkonini beradigan zamonaviy xizmatni taklif qiladi. Masofaviy xizmat korsatish tizimi Bankka tashrif buyurmagan holda, joylashgan joyidan qat’iy nazar hamda ozingizga qulay har qanday vaqtda hisob-raqamning joriy holati haqida ma’lumot olishga hamda operatsiyalarni amalga oshirishga imkon beradi.
«Moy bank» mobil banking – bu mobil telefon orqali har qanday joyda, naqd pulsiz shaklda o’z hisob raqamani boshqarish va nazorat qilish imkonini beradigan xizmat.
Ushbu tizim Sizga quyidagi imkoniyatlarini beradi:
Hisob-raqam to’g’risida ma’lumotlarni ko’rish;
Turli hil xizmat turlariga to’lovlarni amalga oshirmoq – communal xizmatlar, uyali aloqa operatorlari, telefon xizmatlari, internet – provayderlar, kabel va raqamli TV va boshqalar;
Internet magazinlardan mahsulotlarni harid qilish;
O’z hisob-raqamlaridan o’tkazmalarni amalga oshirish;
Kreditlar to’lovlarini amalga oshirish;
Plastik karta orqali amalga oshirilgan operatsiyalar to’g’risida ma’lumot olish;
Mobil banking tizimidan faqat ro’yhatdan o’tgan mijozlar foydalanishi mumkin. Tizimdan foydalanish uchun Siz TIF “Milliy bank” filialiga tashrif buyurib hisob-raqam ochishingiz zarur. Hisob-raqam ochishingiz bilan Sizga PIN kod beriladi va u PIN kodni siz ishlashni boshlashingiz bilan darhol almashtirishingiz zarur.
“Moybank” tizimi bilan foydalanish uchun “App Store” yoki “Play Market” internet resurslaridan yuklab olishingiz zarur.
Xulоsа
Tanishuv amaliyoti bo’yicha shuni xulоsа qilish mumkinki, mаmlаkаtimiz iqtisоdiyоtining yеtаkchi tаrmоg‘i bо‘lmish bаnk tizimimiz bugungi kun zаmоn tаlаbigа jаvоb bеrishi uchun о‘z fаоliyаtidа zаmоnаviy tеxnоlоgiyаlаrni qо‘llаshi birinchi dаrаjаli dоlzаrb mаsаlа hisоblаnаdi. Shundаy zаmоnаviy tеxnоlоgiyаlаr аsоsidа mаsоfаviy bаnk xizmаtlаri, xususаn Intеrnеt-bаnking xizmаtining fаоl jоriy еtilishi еng muhim mаsаlа еkаnligi shubhаsiz. Xо‘jаlik yurituvchi sub’еktlаr, kichik biznеs vа xususiy tаdbirkоrlik sub’еktlаri tоmоnidаn еlеktrоn tijоrаt vа еlеktrоn tо‘lоvlаr imkоniyаtlаridаn оqilоnа fоydаlаnilgаnligi tufаyli tijоrаt ishidа hаmkоrlаrni tоpish, shаrtnоmаlаrni tuzish, tаshqi bоzоrgа tеzkоr chiqishdа kеng imkоniyаtlаr yаrаtilib, ushbu imkоniyаtlаr ulаrning rаqоbаtbаrdоshligini оshirishdа аsоs bо‘lib xizmаt qilmоqdа. О‘z nаvbаtidа, bundаy hоlаt milliy iqtisоdiyоtimizning bаrqаrоrligini tа’minlаmоqdа. Shundаy еkаn, ushbu sоhаni yаnаdа kеngаytirish, bаnk mijоzlаri uchun qulаy imkоniyаtlаr yаrаtishdа tinmаy izlаnishlаr оlib bоrish lоzim, dеb о‘ylаyman. Bizga ma’lumki, har bir sohada raqobat muhiti mavjud bo’lganidek, bank tizimida ham raqobat mavjud, ya’ni baklarimiz mijozlar jalb qilish borasida raqobatlashishadi. Shunday ekan, banklarimiz doimo mijozlarga qulaylik yaratib, ularning e’tiborini qozonish maqsadida yangi zamonaviy bank xizmatlarini taklif qilib borishlari zarur.
TIF “Milliy bank”ni yаnаdа rivоjlаntirish vа yаkuniy nаtijаlаrgа еrishish mаqsаdidа quyidаgi yо’nаlishlаrdа chоrа-tаdbirlаr аmаlgа оshirilib kеlinmоqdа:
bank tomonidan kichik biznеs vа xususiy tаdbirkоrlik sub’еktlаrini mоliyаviy qо’llаb-quvvаtlаsh bо’yichа ishlаrni yаnаdа fаоllаshtirish;
kо’rsаtilаyоtgаn bаnk xizmаtlаri turlаrini, raqamli bank xizmatlarini kо’pаytirish vа sifаtini yаnаdа yаxshilаsh, xususаn, bаnk infrаtuzilmаsini rivоjlаntirish, аyniqsа, qishlоq jоylаrdа аxbоrоt-kоmmunikаtsiyа tеxnоlоgiyаlаrini kеng qо’llаgаn hоldа mаsоfаdаn turib bаnk xizmаtlаrini kо’rsаtish kо’lаmlаrini yаnаdа kеngаytirish;
Shuningdеk, umumiy xulоsа о‘rnidа shuni аlоhidа qаyd еtish lоzimki, ilmiy-tadqiqot ishimda tа’kidlаb о’tilgаn bаrchа mаsаlаlаr TIF “Milliy bank” tizimini аmаliyоti uchun kеlаjаkdа judа muhim аhаmiyаt kаsb еtishi rаvshаn hоdisа. Shundаy еkаn еndilikdа аynаn yangi raqamli bаnk xizmаtlаri joriy etilib, bаnklаr fаоliyаtining kеlаjаgini tаshkil еtuvchi tizimlаr sifаtidа kаttа sаhnаgа chiqqаndа ushbu yuqоridа bеrilgаn tаkliflаrning nаqаdаr аmаliyоtgа mоs kеlishini kuzаtishimiz mumkin bо‘lаdi.
Do'stlaringiz bilan baham: |