Fakulteti: Amaliy matematika Fan: iqtisodiy ta'limotlar tarixi

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
MIRZO ULUG`BEK NOMIDAGI O`ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI JIZZAX FILILAI

Fakulteti: Amaliy matematika

Fan: IQTISODIY TA'LIMOTLAR TARIXI

MUSTAQIL ISH

14-MAVZU: Феодал жамияти ва унинг емирилиши давридаги иқтисодий таълимотлар.

Bajardi: Normatov Shahzod

Guruh: 952-21 Iqtisodiyot

2022-y

Режа:

1. 
   Қадимги дунё иқтисодий ғоялари
   
2. 
   Ҳозирги замон иқтисодий та`лимоти "нинг предмети, услуби (методи) ва илмий даврлаш.
   
3. 
   Қадимий Шарқ мамлакатларида иқтисодий г`ояларнинг шаклланиши.
   
4. 
   Антик дунё давлатларидаги дастлабки иқтисодий қарашлар.
   
5. 
   Араб ва Г`арбий Европа давлатларида феодализм давридаги иқтисодий г`оялар.
   
6. 
   1Х-ХВ асрларда О`рта Осиёдаги иқтисодий фикрлар.
   
7. 
   Марказий осиёда темурийлар давридаги иқтисодий ғоялар
   
8. 
   Меркантилизм
   

Қадимги дунё иқтисодий ғоялари

• 
  Ҳозирги замон иқтисодий та`лимоти фаннинг предмети бо`либ, ма`лум даврлардаги у ёки бу синфлар ижтимой қатламлар инсонлар манфаатларини ифода этувчи иқтисодий г`ояларнинг вужудга келиши, ривожланиши ва алмашувининг тарихий жараёни ҳисобланади. Ҳозирги замон иқтисодий та`лимотимустақил фан сифатида энгқадимги даврдан бошлаб, то ҳозирги замонгача вужудга келган асосий иқтисодий фикр, г`оя, қараш. назария ва та`лимотларни о`з ичига олади
  

• 
  .Бу фан бошқа иқтисодий ва тарихий, айниқса иқтисодий назарияси фани билан бевосита бог`лиқ. Иқтисодий тарих анча кенг даврни қамраб олган ва мустақил характерга эга.
  

• 
  Бу фанни о`рганиш орқали экономикс, халқ хужалиги тарихи, иқтисодий тарих ва иқтисодий контсептсиялари ҳамда аниқ иқтисодий предметларни о`злаштириш осонлашади, у ёки бу иқтисодий о`згаришларни шарт-шароитлари ва оқибатларини тахлил этишга катта ко`мак беради.
  

• 
  Масалан: бизга бугун янгидек туйилган бозор иқтисодиёти то`г`рисидаги фикрлар Адам Смит томонидан 1776 йили чоп этилган "ҳалқлар бойлиги" асарида асосан то`ла таҳлил этиб берилган.
  

• 
  Ба`зи иқтисодий г`оялар эса қадимдан ма`лум, уларни о`рганишда энг муҳими ҳаётга тадбиқ этиш яхши самара беради, ко`п холларда Американи янгидан кашф этишга хожат қолмайди.Бу фанни о`рганиш методологияси асосида тарихийлик, об`ективлик ва диалектик усули ётади.
  

• 
  ."Иқтисодий та`лимотлар тарихи"ни о`рганишда ма`лум даврлаш тизимидан фойдаланилади. Ҳозирча энг мақбул усул ижтимоий иқтисодий форматсияларнинг о`згаришига қараб иш юритишдир.
  

• 
  Чунки қайси форматсия устун, илг`ор бошқаришнинг амалга ошириш бо`лса о`ша(масалан, қулдорлик ёки капитализм) даврга хос жамиятнинг синфий тузилиши иқтисодий манфаатлари ва бошқалар ётади.
  

• 
  Иқтисодий фан манбаларни аввало жаҳон сивилизатсиясининг бешиги бо`лган қадимги Шарқдан изламоқ мантиқан то`г`ридир.Иқтисодий г`ояларнинг шаклланиши инсониятнинг пайдо бо`лиши билан бог`ланган аммо ҳозирги пайтда қо`л ёзмаларда акс эттирилган г`ояларгина таҳлил қилинган. Шу сабабли иқтисодий та`лимотлар тарихи қулдорлик жамияти пайдо бо`лиши билан бог`ланади.
  

• 
  Дастлабки қулдорлик жамияти Шарқда синфий ажралиш бошлаган жойларда, Месопатомия(Тигр ва Евфрат дарёлари оралиг`ида) ва Мисрда эрамиздан аввалги 1В минг йилликда юзага келди. Бунга асосий сабаб шуки, бу ерда технологик инқилоб ро`й берди
  

• 
  Металл қуроллар ишлатила бошланди, қишлоқ хо`жалигида интенсиф ко`п ҳолларда суг`орма деҳқончиликка о`тилди. Шу асосда нисбатан тург`ун қо`шимча маҳсулот олиш имкони туг`илган. Оқибатда жамиятда меҳнат тақсимотини ривожлантиришга, ко`пгина хунармандчилик соҳаларининг ажралиб чиқишига, синфий табақаланишига туртки бўлди.