Факультети “Ғазначилик иши” кафедраси

Ғазначилик шароитида бюджет ижросининг 
дастлабки 
ва 
жорий 
назоратини 
амалга 
оширишнинг таккомиллаштириш йўллари.
3.1 
Ўзбекистон Республикасида бюджет ижросининг 
дастлабки ва жорий назоратини такомиллаштириш 
истиқболлари.
ХУЛОСА....................................................................................................... 
ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР РЎЙХАТИ............................... 
ИЛОВАЛАР................................................................................................. 
 
 

---

Кириш 
Мавзунинг долзарблиги 
Ўзбекистон Республикасида давлатнинг 
ижтимоий – иқтисодий вазифаларини тўлиқ бажарилиши бевосита Давлат 
бюджети даромадлари хажмига ва ушбу маблағлардан самарали 
фойдаланишга боғлиқ.Давлат бюджети маблағларидан фойдаланувчилар 
томонидан маблағларидан мақсадли фойдаланмаслик, мазкур маблағларни 
ноқонуний йўллар билан ўзлаштириш холлари хам кўзга ташланди. Давлат 
бош ислохотчи сифатида, бюджет даромадларини кўпайтириш ва улардан 
устувор йўналишлар бўйича самарали фойдаланишга қаратилган мухим 
чора-тадбирларни амалга оширмоқда. Оҳирги йилларда Давлат бюджети 
маблағларидан мақсадли фойдаланиш бўйича худудларнинг молия органлари 
ва банклар маъсул эди. Эндиликда ушбу вазифа янгидан жорий этилаётган – 
ғазначилик тизими орқали амалга ошириладиган бўлди.
Мадомики, республикамизда давлат бош ислохотчилиги хамда ахолини
кучли ижтимоий химоялаш энг асосий вазифалардан деб белгиланган экан, 
ўз навбатида иқтисодиётни бошқаришнинг таъсирчан дастаги хисобланган. 
Давлат бюджети маблағлари доимо аниқ бир мақсадга йўналтирилган
бўлиши керак. Бунда, албатта, бюджет-солиқ сиёсатни ишлаб чиқиш ва 
тўғри юритиш, бюджет даромадларини тўлиқ йиғиш, бюджет маблағларидан
самарали ва оқилона фойдаланиш талаб этилади. Чунки, бюджетда кўзда 
тутилган тадбирлар ва дастурларни аниқ ва ўз вақтида молиялаштирилиши 
айни пайтда давлат дастурларининг хам пировард натижада тўлиқ 
бажарилишини таъминлайди.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг маърузаларида баён 
қилинган талаблардан келиб чиққан холда, “2013-йилда мутаносиб ва 
барқарор 
давлат 
бюджетни 
шакллантириш 
мақсадида 
солиқ 
маъмуриятчилигини янада такомиллаштириш ва эркинлаштириш, махаллий 
бюджетнинг даромад қисмини мустахкамлаш, бутун солиқ тизимини 

---

соддалаштириш ва унинг ошкоралигини таъминлаш буйича тегишли 
тадбирлар кўзда тутилмоқда. Шуларнинг хисобидан солиқ юки даражасини 
ошмаслиги таминланиб, ялпи ички махсулотга нисбатан бу кўрсаткич 
21.3фоизни ташкил этади. 2013-йилда хам давлат бюджетининг ижтимоий 
йўналтирилганлиги сақланиб қолади. Унинг харажатлар қисми 60 фоиздан 
ортиғи ижтимоий эхтиёжларни қондиришга қаратилади.”
1
Давлат бюджетининг мавқеини янада ошириш хукуматимизнинг 
бюджет-солиқ сиёсатини самарадорлигини оширишга хизмат қиладиган 
мухим омил эканлиги шубхасиздир, бу борада махаллий бюджетларни янада
қўллаб-қувватлашга харакат қилинмоқда. Давлат бюджет ижросининг янги 
механизмини амалиётга киритиш бугунги кунда бюджет ислохотларининг 
йирик йўналишларидан биридир. Бюджет ижросининг тезкорлиги ва 
сифатлилигига ҳамда бюджет маблагларини самарали бошкаришда ўзининг 
салбий таъсирини ўтказаётганлиги мавжуд механизмни такомиллаштириш 
бўйича тезкор чора-тадбирларни кўришни талаб этади.