F. R. Abduraxmonov z. E. Abduraxmonova

Professiografiya  -  
bu  kasb  tomonidan  shaxsga  tegishli  boMgan  xu- 
susiyatlarga,  y a’ni  uning  psixologik  qobiliyatlariga,  psixofiziologik 
imkoniyatlariga  qo‘yiladigan  talablarni  o ‘rganuvchi  texnologiyadir. 
Professiografiya  inson  va  kasb  o ‘rtasidagi  o ‘zaro  moslikni  diagnos­
tika  qilish  orqali,  korreksiya  qilish  orqali,  metodik  qoMlanmalarni 
shakllantirish  va  amaliy  tavsiyalar  berish  orqali  infonnatsiyalar  be­
rish  bilan  ta ’minlab  turadi.  Professiografiya  kasbiy  mehnatni  unum- 
dorligini  amaliy  vazifalar  va  ulami  tashkil  qilish  orqali  ta ’minlab 
beradi.  Professiografiya  aniq  kasbiy  faoliyatlami  -   ijtimoiy,  ijtimoiy
-   iqtisodiy,  tarixiy,  texnik,  texnologik,  huquqiy,  psixologik,  psixo­
fiziologik,  gigiyenik  va ijtimoiy  psixologik  qamrab  oladi.  Bulardan 
ko‘rinib  turibdiki,  professiografiya  bu  o ‘qituvchilar  uchun  bolalami 
kasb  tanlashlarida kerak  boMadigan  sohalardan  biridir.
0 ‘qituvchi 
o ‘quvchilami  kasb  tanlashlariga 
ijtimoiy  jarayon 
sifatida  qarar  ekan,  ulaming  kasb  tanlashlaridagi  individual  tomon- 
larini  ham  hisobga  olishi  kerak  boMadi.  Buning  uchun  yoshlaming
103

---

jinsini,  yoshini  va  ularga  xos  b o ig a n   xususiyatlarini  ham  e ’tiborga 
olishi zarur bo iad i.  Bunda o ‘qituvchi birinchi navbatda o‘quvchining 
kasbiy  ehtiyojini,  motivini,  layoqatliligini,  qiziqishini,  qobiliyati  va 
manfaatlarini  hisobga  olishi  muhimdir.  Aks  holda  umumiy  tarzdagi 
berilgan  yo ‘llanma  ham  ijobiy  natijalarga  olib  kelmaydi.  Bular  esa 
kasb maorifini bilishni  talab qiladi. 
Kasb  maorifi 
-  bu  o ‘quvchilami 
kasbning mohiyati va xilma xil kasblaming shaxs oldiga qo‘yiladigan 
talablari,  kasblar haqidagi  bilimlar tizimining  majmuasi  hisoblanadi. 
Kasb  maorifi  insonning yoshi, jinsi,  saviyasi,  fahm -  farosatiga aso- 
san  xilma  xil  tarzda  amalga  oshiriladi.  Bular  o ‘qituvchining  bilim­
lar  berishi  davomida  kasblarga  xos  b o ig a n   bilimlami  ham  ko‘rsatib 
o iish id a ko‘zga tashlanadi.