F. R. Abduraxmonov z. E. Abduraxmonova


bet47/196
Sana25.01.2022
Hajmi
#409943
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   196
Bog'liq
fayl 1114 20210526

Barxurdor ibn  M ahm ud
Sharqning  ko‘zga  ko‘ringan  mutafakkirlari  kasb  to ‘g ‘risida  shu 
kabi  ko‘plab  fikrlami  aytib  o ‘tganlar.  Mehnat  bu  kishini  yaxshilikka 
olib boruvchi  yo ‘l  b o ‘lsa, kasb uning  mehnatini yuzaga chiqaruvchi 
va  yaxshi  yashashi  uchun  imkoniyatlar  yaratib  beruvchi  asosiy  sa- 
man  otdir.  Kasbni  egallagan  inson va  uni juda  cho‘qqisiga  chiqqan, 
mahoratli  usta bu yaxshiliklar yoyuvchi shaxsdir. Bu insonga e ’tibor 
berish  esa,  uning  halol  mehnatini  rag‘batlantiruvchi  tomon  kasb 
egasini  jamiyatdagi  o ‘mini  ko‘rsatib  beradi.  Rag‘batlantirilmagan 
kasb  egasi  e ’tiborsiz  qolgan  chiroyli  gulga  o ‘xshaydi.  Kerakli  kasb- 
lami  egallab  har  doim  xalq  xizmatida  b o ‘lgan  insonlar  albatta 
rag‘batlantirilishi  zarur.
Kasb  haqida  Sharqning  buyuk  mutafakkirlari  o ‘z  fikrlarini 
bildirganlar.  Bulardan biri Abu Nasr  Forobiy edi.  Sharqdan chiqqan 
buyuk  faylasuf  va  ikkinchi  ustoz  nomini  olgan  Forobiy  o ‘z  qa- 
rashlarida  kasbga  tegishli  fikrlami  bildirgan  edi.  Forobiy  kasbga 
xos  fazilatlar  tu g ‘ma  b o ‘lmasligini  uni  inson  egallab  borishini 
ko‘rsatadi.  Insondan kasb - hunam i o ‘zlashtirish uchun zo ‘r kuch va 
iroda  talab  qilinadi  deb  k o ‘rsatadi  Forobiy.  Kasb  -  hunarga  insonlar 
ta ’lim  va  tarbiya  orqali  erishadilar,  ulardagi  xislatlar  kasbni  egal- 
lash uchun asos boMishini  k o ‘rsatadi.  “Agar ular ish, kasb  - hunarga 
berilgan  bo‘lsalar,  kasb  -  hunarga qiziqsalar,  shu qiziqish  ularni  bu- 
tunlay  kasb  -  hunarga jalb  etsa,  demak,  ular  kasb  -  hunarning  chi- 
nakam  oshig‘i  b o ‘ladilar”  [12,185.]  deb  yozadi  Forobiy.
Forobiy  kasblami  o ‘zlashtirish  haqida  gapirib  uni  ikki  y o‘l  bi-
84


Ian  amalga  oshirilishini  ko‘rsatadi.  Biri  yaxshi  gaplar  bilan,  agarda 
kasb  o ‘rganayotgan yaxshi  gaplarga ko‘nsa va uni  bajarsa.  Ikkinchisi 
kasbni  majbur  qilish  yo ‘li  bilan  o ‘rgatish.  “Bolalar  ustida  turgan 
odam esa  muallim b o iib ,  u bolalarga  tarbiya  berishda  turli  tarbiya 
usulidan  foydalanadi”.  [31,67.]  Forobiy  ijtimoiy  hayotning,  inson 
faoliyatining  muhim  omili  sifatida  kasb  -  hunarga,  hunar  san’atiga, 
y a’ni ijtimoiy foydali  mehnatga katta e ’tibor berdi.  Forobiy kishilarni 
keng  m a’nodagi foydali mehnatisiz insonjamoasini, davlatni tasavvur 
qilib  bo‘lmasligini  aytadi.  Forobiy  kasblami  klassifikatsiya  qilishga 
ham  urinadi.  Forobiy  fozil  shaharlardagi  turli  kasb  -  hunarlar ustida 
to ‘xtab,  ulami,  chunonchi:  dehqonchilik,  baliqchilik,  bog‘dorchilik, 
chorvachilik,  tikuvchilik,  to ‘quvchilik,  kosiblik,  quruvchilik,  tabib- 
lik,  kalligrafiya, huquqshunoslik, raqs, notiqlik kabi  san’atlami birma
-  bir sanab  o ‘tadi.  [32,225.]
Kasb  bu  insonga  tegishli  b o ig a n   zamriy jarayonligini,  inson  o ‘z 
kasbi  orqali  hayotini  qurishligini,  kasbsiz  inson  bu  jam iyat  uchun 
juda  katta  ziyon  keltirishini,  yomon  ishlardan  qutilish  uchun  inson 
albatta biror bir kasbni  egallashi  zarurligini  ko‘plab  sharqning  buyuk 
allomalari  o ‘z  fikrlarida  aytib  o ‘tganlar.  Biz  buni  Alisher  Navoiyda, 
Bobir  Mirzoda,  Abdulla  Avloniyda  va  boshqa  ko‘plab  mutafakkir- 
laming asarlarida ko‘rishimiz mumkin b o ia d i.

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   196




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish