Ф. М. Аюпова, Ю. К. Жабборова г и н е к о л о г и я

Бачадон, унинг қўшимчалари (найчалар)
ва қиннинг нуқсонлари
Баъзи ҳолларда бачадон ва ун и н г н ай чал ари н и н г яхш и т ар ақ қ и й қи лм а- 
ган ҳоллари ҳам учраб туради. Бачадон бўлгани ҳолда, най чаларнин г бўл- 
маслиги ёки улар рудимент ҳолда бўлиш и м ум кин. Баъзи ҳолларда қўш им ча 
най чалар ёки найчаларда қўш им ча теш и к л ар \а м бўлади. Бу қўш им ча най- 
ча асосий най ча бўш лиғига очилиб, ун и н г ш окилалари бўлади.
Қ и з б олал арн и н г ж и нсий аъзоларидаги оғир н уқсонлардан бири — ба- 
ч ад о н н и н г бўлмаслигидир. К ўпинча бачадон бўлмаса, қин \а м бўлмаслиги 
м ум ки н . Бундай қизлар тўғри и ч ак орқали текш и ри л ган и д а, тасмага ўх- 
шаш я п а л о қ т а н а ч а қўлга и л и н ади . Бу бачадон ва қ и н н и н г рудим ент кў- 
ри н и ш и д и р . Қ и н н и н г бўлм аслик ҳоллари кўп учрайди. Бу нуқсон асосан 
ҳом ила он а қорнида бўлганида, М ю ллер йўллари (бачадон, қи н ва бачадон 
қ ўш и м ч ал ари шу М ю ллер йўллардан вуж удга келади) п астки қ и см и н и н г 
яхш и т а р ақ қ и й этм ай қол ган ли ги натиж аси да рўй беради. К ўпинча ана 
шу и ч к и ж и н си й аъзолар рудим ент қолда бўлганлигидан қ и з б олан и н г 
бутун орган и зм и ҳам ривож лан иш дан орқада қоли ш и м ум ки н . Бу оғир 
патологик ҳолат бўлиб, буни эр т ар о қ а н и қ л аш болалар врачи, она ва тар- 
б и я ч и л а р н и н г муҳим вазиф аларидан ҳисобланади. Акс ҳолда қиз бола
165

---

буни кей и н роқ, яъни балоғатга етганида билиб қолса, у н и н г руҳиятига 
оғир таъсир қи лад и. Қ и н н и н г бўлмаслиги ҳам оғир нуқсонлардан бўлиб, 
бунда қиз болада менархе бўлмайди, балоғатга етган бўлса ҳам ам енорея 
кузатилади. Агар сохта аменорея бўлса, ҳайз даврида аж ратилади ган қон 
таш қарига чиқолм ай, бачадон ва у н и н г найчаларида тўп л ан ад и , хатто қо- 
рин бўш лиғига ҳам оқи б ўтиш и м ум ки н. Бу нуқсонларда қи з бола ҳайз 
кўрган ида кучаяётган оғр и қ д ан ш икоят қи л ад и . Бундай ҳолларда ж ар р о \- 
л и к йўли билан сунъий қи н ҳосил қи л и н ад и . Мабодо бачадон билан бирга 
қ и н хам бўлмаса, бундай ҳолларда си й д и к қопи билан тўғри ичак оралиғи 
к ен гай ти рилиб , ж и н си й алоқа учун кан алча ясалади. Ю қорида қай д „этиб 
ўтилган операци я турлари бола балоғатга етгач, ф ақат ўзи ёки я қ и н л ар и - 
н и н г илтим оси ва рози л и ги б и лан ги н а қ и л и н ад и . Я лли ғлан и ш н атиж а- 
сида баъзан қи н деворлари би р-би ри га ёпи ш иб қолади. Бу ҳам ж арроҳлик 
йўли билан туэатилади, яън и ч ан д и қл ар қ и р қи л ад и , ёхуд аъзо зонд ёрда- 
мида кенгайтирилади.
Бу асосан М ю ллер и п л ар и н и н г б ир-би ри билан қўш и лм аган л и ги д ан
вужудга келади. A rap ҳар и к к а л а том ондаги М ю ллер иплари б ир-би рига 
я қ и н л аш и б қўш илса, унда битта бачадон ва битта қи н вужудга келади. 
Баъзи ҳолларда бачадон и к к и га аж ралиб ривож ланса, уларда б ў ш л и қ бўл- 
м аслиги ҳам м ум ки н. Баъзан бачадон бўш лиғи қисм ан сақл ан ган бўлади. 
Бундай ҳол қ и н д а ҳам учрай ди , бу ҳар и к к и том ондан ёки ф ақат бир то- 
м ондан кўри ниш и м ум ки н (69-70расм).