Ф. Жуманова, С. Авазова, Г. Жобборова, У. Хуснетдинов

одамнинг 
ривожланиши - 
одамнинг анатомик-физиологик тузилмасида, асаб тизими ва руҳиятида,
билиш ва ижодий фаолиятида, шунингдек 
дунёқараши, ахлоқи ва эътиқоди бойишида рўй берадиган ўзаро боғлиқ миқдор ва сифат ўзгаришлари жараёни 
шахснинг
шаклланиши -
ирсият, муҳит ва маърифатнинг объектив таъсирида одамнинг ривожланиши ва фаоллиги натижасида шахсий ва ижтимоий 
фазилатларни эгаллаш ҳамда баркамол шахс, комил инсон сифатида вужудга келиш жараёни 
компетенция 
таълим -
ижтимоий-маданий, маънавий-ахлоқий қадриятлар ҳамда хулқ-атвор меъёрлари ва қоидалари асосида ўқувчиларнинг 
ўз йўлини белгилаб олиши ва ижтимоийлашиши учун шароит яратишга, ижтимоий-тарихий тажрибани ёш авлодга 
ўтказишга, уларда инсонийлик фазилатларини шакллантириш ва шахсни камол топтиришга йўналтирилган фаолият 
4.2-расм. Педагогиканинг асосий категориялари ва уларнинг таърифи 

---

113 
қадим замонлардан бошлаб ҳаётнинг мазмуни, инсоннинг жамиятда тутган 
ўрни ва маърифатнинг вазифаси нималардан иборат, деган саволларга жавоб 
излаш билан шуғулланган.
Юқорида таъкидланганидек, маърифатнинг ўзаги, энг асосий вазифаси 
таълим ҳисобланади (4.3-расм). 
Таълим - ижтимоий-маданий тажрибанинг авлоддан-авлодга ўтказили-
ши ва ўзлаштирилишини таъминлаш, ёш авлодда билим, кўникма, малака ва 
компетенциялар ҳамда илмий дунёқарашни шакллантириш, уларнинг ақлий 
кучларини ривожлантириш мақсадида ўқитувчи ва ўқувчиларнинг махсус 
ташкил этилган, бошқариладиган биргаликдаги ўзаро муносабатлари жараёни.