Ф. Жуманова, С. Авазова, Г. Жобборова, У. Хуснетдинов

Кейс турини аниқлаш. Кейс-стади тайёрлаш усули бўйича турлича 
бўлиши мумкин. Ёзилиш жойига кўра кейс-стадилар “майдонда” (яъни объе-
ктда – фирма ёки компанияда) ёки ўқитувчининг иш столида тайёрланиши 

---

469 
мумкин бўлса, кейс стадида фойдаланиладиган манбалар расмий (яъни, нашр 
этилган) ёки норасмий (яъни, дастлабки манбалардан олинган) кўринишга эга 
бўлса, кўрсатилган икки ўзгарувчи жамламасидан тўрт хил кейс-стади ҳосил 
бўлади: “кутубхона”, “нашрий”, “классик” ва “кабинет”.
“Кутубхона” кейс-стадиси ташқи томонидан “майдонда”ги тадқиқот 
натижасида тайёрланган кейс-стадига ўхшаб кетади. Уларда корхона фаоли-
яти ҳақида оммавий ахборот воситаларида (телевидения билан бирга) ва дав-
лат бошқарув органларида (статистик, назорат, суд ва ҳ.к.) чоп этилган ахбо-
ротлар кенг миқёсда фойдаланилади.
“Кабинет” кейс-стадилар муаллифнинг тадқиқотлари, бошқарув соҳаси-
даги ўқитувчилиги ва маслаҳатчилигида тўплаган бой тажрибаларига асосла-
нади. 
Кейс мақсади ва вазифасига мувофиқ материални мослаш. Ҳақиқий 
вазиятлар тафсилотини тайёрлашда, одатда компания, муассаса, ташкилот, 
раҳбарияти, унинг рақобатчилари олинган ахборотдан фойдаланишига тўс-
қинлик қилиш мақсадида уларнинг манзилларини ўзгартиришини, ниқобла-
нишини талаб этади. Ушбу ҳолатларда тадқиқот объектининг уйдирма ном-
ларидан фойдаланиш мумкин, кўрсаткич ва маълумотларни бироз тузатиш 
мумкин, улар уйдирма бўлмаслиги керак, чунки вазиятнинг кўриниш тафсило-
ти тубдан ўзгариб ҳақиқатдан фарқ қилиши мумкин. 
Масалан, даромад ҳажми ва харажатнинг ҳисобий кўрсаткичи сунъий 
оширилса, ташкилотда маълум ҳаракатлар учун қандайдир заҳира мавжудлиги 
ҳақида хулоса қилиш мумкин бўлади, аммо ҳақиқатда буни бажариб бўлмай-
ди. Кейс муаллифи, вазият тарихини ўрганишни таклиф этиши мумкин, яъни 
ушбу вазият қўйилган ўқув мақсадлари талабларига мос келиши керак.