Ф. Жуманова, С. Авазова, Г. Жобборова, У. Хуснетдинов

ўқишлари ва ҳоказоларда қатнашиш — педагог кадрларнинг педагогика фа-
ни ва амалиётининг, ўқитиш методологияси ва технологиясининг таълим 
муассасаларида муҳим муаммоларни ҳал этишга ва ўқув-тарбия жараёнининг 
юқори сифатини таъминлашга йўналтирилган долзарб мавзулари бўйича ил-
мий ёки илмий-методик маърузалар (ахборотлар) билан чиқишидир 
VII. Мактабдан ташқари таълим муассасалари қуйидаги турларда 
ташкил этилиши мумкин (16.7-расм): 
1) “Баркамол авлод” болалар мактаблари - «Баркамол авлод» респуб-
лика ва ҳудудий болалар марказлари негизида Республика ва ҳудудий «Барка-
мол авлод» болалар мактаблари ташкил этилади ва уларда 2020/2021 ўқув 
йилидан бошлаб «STEAM — таълим» дастури жорий этилади; 
2) “Болалар сайёҳлик базалари”- “Баркамол авлод” болалар мактабла-
рининг “Ёш сайёҳ”, “Ёш экскурсовод”, “Ёш ўлкашунос” тўгарак аъзолари 
учун ўлкамиз тарихи, қадимий ва муқаддас қадамжолар, миллий урф-одатла-
римиз билан яқиндан таништириш, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва асраш, 
болалар ўртасида экология ҳамда саёҳат қилиш маданиятини юксалтириш 
мақсадида ташкил этилади; 

---

327 
3) “Болалар кутубхоналари” -
умумтаълим муассасалари кутубхонала-
рига амалий ва услубий ёрдам кўрсатиш, ўқувчиларнинг миллий ва жаҳон 
болалар бадиий адабиётлари дурдона асарларига бўлган эҳтиёжини аниқлаш, 
уларни китоб мутолааси ва китобхонлик маданиятини оширишга қаратилган 
тарғибот-ташвиқот ишларини амалга ошириш, маданий-маърифий тадбирлар-
ни (“Ёш китобхон”, “Китобхон мактаб”, “Энг яхши кутубхоначи” ва бошқа-
лар) ташкил этишга кўмаклашади. 
16.2.Таълим ташкилотлари - муассасаларини бошқариш ва 
унинг ўзига хос хусусиятлари 
Таълим ташкилотлари (муассасалари) Ўзбекистон Республикаси-
нинг “Таълим тўғрисида” Қонуни ва бошқа қонун ҳужжатларига, шунинг-
дек ўз уставига (таъсис ҳужжатига) мувофиқ демократик тамойиллар асо-
сида бошқарилади.
Таълим ташкилоти ёки муассасаларини махсус бошқариш, яъни 
бошқарув қарорларини қабул қилиш ва унинг бажарилишини назорат қи-
лиш фаолиятига кўпинча педагогик менежмент
 
(инглизча – management) 
дейилади. Бошқача айтганда, педагогик менежмент – таълим муассасалари 
самарадорлигини ошириш ва ўқув жараёни субъектларини ривожлантиришга 
қаратилган бошқариш тамойиллари, ташкилий шакллари, методлари ва усул-
лари мажмуидир. 
Таълим муассасасини бошқаришнинг қуйидаги шакллари фарқла-
нади: 
1) бевосита ёки тўғридан-тўғри бошқарув (жамоа кичик бўлса); 
2) чизиқли бошқарув (директор ўз ўринбосарлари ва ёрдамчилари 
орқали бошқаради);