Ф. Жуманова, С. Авазова, Г. Жобборова, У. Хуснетдинов

– ўқитувчи ёки ўқувчининг хусусий ўргатувчи-ўрганувчи ўқув ҳатти-ҳаракат-
лари. 
Таълим методи ва дидактик усул бутун ва қисм сифатида бир-бирига 
боғланган. Дидактик усул ёрдамида педагогик ёки ўқув вазифасининг бир қис-
ми ҳал қилинади. Масалан, ўқитувчилар томонидан кўп қўлланиладиган машқ  
амалий метод ҳисобланади, уни қўллаш эса бир нечта дидактик усуллар ёр-
дамида амалга оширилиши мумкин: 1) машқ қоидасини тушунтириш; 2) битта 
машқни намуна сифатида бажариб кўрсатиш; 3) намуна асосида ўқувчининг 
машқни бажариб кўрсатиши; 4) ўқувчилар томонидан бажарилган машқларни 
текшириш ва хатоларини тузатиш ва бошқалар. 
Таълим методлари қуйидаги асосий функцияларни бажаради (8.1-расм): 

---

205 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Демак, таълим методлари таълим жараёнида қўлланилиб, унинг самара-
сини таъминловчи дидактик техникалар мажмуидир.
 
8.2. Таълим методларининг таснифи ва тавсифи 
Замонавий дидактикада таълим методлари таснифига (классификация-
сига) турлича ёндашувлар мавжуд бўлиб, уларга боғлиқ ҳолда таълим метод-
лари турлича таснифланади (8.2-расм). 
Қуйида таълим методларининг таснифи ва тавсифи келтирилган:
I. Билим манбаларига кўра таълим методлари (Э.И. Голант, Н.М. 
Верзилин ва бошқалар бўйича) (8.3-расм):
1) оғзаки методлар гуруҳи:

тушунтириш методи – объект, ҳодиса ва тушунчаларнинг белгила-
ри ва қонуниятларини шарҳлаш;

 ҳикоя методи – материални тавсифий шаклда нутқий ва изчил баён 
этиш;
