F I z I k a o’quv qo’llanma



Download 10,16 Mb.
Pdf ko'rish
bet285/303
Sana06.08.2021
Hajmi10,16 Mb.
#140212
1   ...   281   282   283   284   285   286   287   288   ...   303
Bog'liq
FIZIKA (Oquv qollanma)

Alfa-yemirilish.  Mazkur  yemirilishda  radioaktiv  yadro 

-zarra  (Ne

4

 

yadrosi)  chiqarib,  zaryad  ikki  birlikka,  massa  soni  esa  to’rt  birlikka kichik bo’lgan 



yadroga aylanadi.  -yemirilish  sxematik  tarzda quyidagicha  yozilishi  mumkin: 

                               



4

4

А

2

X

Не

У

z

z

A

,                               (29.12) 

bunda  X  –  yemirilayotgan  (ona)  yadroning  ximiyaviy  simvoli,  U  –  yemirilish 

tufayli  vujudga  kelgan  (bola) yadroning ximiyaviy  simvoli.   



Betta-yemirilish.  Betta-yemirilishning  uch  turi  mavjud: 

-

-yemirilish; 



+

-

yemirilish;  elektron yutish. Ularning  sxemasi quyidagicha  yoziladi: 



             zX

A

 z



+1

U

A



+e

+ ,                                              (29.13-a) 



             zX

A

 z



-1

U

A



+e

+

+                                                (29.13-b) 



             zX

+e



 z

-1



U

A

+                                                (29.13-v) 



Bu  sxemalardan  ko’rinishicha, 

-

-yemirilishda  yadrodan  elektron  ajralib  chiqadi, 



+

-yemirilishda  esa  pozitron  ajralib  chiqadi.  Elektron,  pozitron  …  Axir  yadro 

proton  va  neytronlardan  tashkil  topgan  bo’lsa,  elektron  yoki  pozitroni  qaydan 

olinadi?  –  degan  savol  tug’iladi.  Bu  savolga  javob  quyidagicha: 

-

yemirilishlarning  uchchala  turida  ham  yadroning  massa  soni  o’zgarmaydi.  Lekin 



yadro zaryadi bir birlikka  o’zgaradi. 

-

yemirilishda  yadrodagi bitta neytron   



                         n

p+e


-

+                                                            (29.14-a) 

sxema  bo’yicha  protonga  aylanadi. 

+

-yemirilishda  esa,  aksincha,  bitta  proton 



neytronga aylanadi: 

                     p

n+e

+

+                                                            (29.14-b) 



-yemirilishning  uchinchi  turida,  ya’ni  elektron  yutish  jarayonida  yadro  elektron 

qobiqdagi  (asosan  K-qobiqdagi)  elektronni  yutadi.  Bu  elektron  yadrodagi  biron 

proton bilan qo’shilib quyidagi   

                          p+e

-

n+                                                               (29.14-v) 



sxema bo’yicha neytronga aylanadi.   


 

474 



Download 10,16 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   281   282   283   284   285   286   287   288   ...   303




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish