F a n d a st u r I

M u s t a q il t a ’lim n i ta sh k il e t is h n i n g s h a k li va m a z m u n i

---

T alab a m ustaqil ishining asosiy m aqsadi - o ‘qituvchining rahbarligi va 
nazorati o stid a m uayyan o ‘quv ishlarini m ustaqil ravishda bajarish uchun b ilim v a
k o ‘nikm alarni shakllantirish va rivojlantirish.
T alab a m ustaqil ishini tashkil etishda quyidagi shakllardan foydalaniladi:
• ayrim nazariy m av zu lam i o ‘quv adabiyotlari y o rd am id a m ustaqil o ‘zlashti- 
rish;
• berilgan m av zu lar b o ‘y ich a axborot (referat) tayyorlash;
• nazariy b ilim lam i am aliyotda q o ‘llash;
• avtom atlashtirilgan o ‘rgatuvchi v a nazorat qiluvchi tizim lar bilan ishlash;
• ilm iy m aqola, anjum anga m a ’ru za tay y o rlash v a h.k.
T oshkent farm atsevtika institutining “T alab a m ustaqil ishini tashkil etish, 
nazorat qilish v a b aholash” to ‘g ‘risidagi N izom O ‘zbekiston R espublikasi 
0 0 ‘M T V ning 2005 yil 21 fevral 34-buyrug‘i bilan tasdiqlangan N am unaviy 
N izom asosida ishlab chiqilgan. T alabaning m ustaqil ishi o ‘q uv rejasida m uayyan 
fanni o ‘zlashtirish u chun belgilangan o ‘quv ishlarini ajralm as qism i hisoblanadi, 
k afedrada uslubiy v a axborot resurslari jih atid an ta ’m inlanadi. T alabalam ing 
m ustaqil ishi reyting tizim i talabalari asosida n azo rat qilinadi. T alab a m ustaqil 
ishining um um iy hajm i 6 3 (farm atsiya), 61(kasb ta ’lim i), 49 (sanoat fa rm a tsiy a ), 
55(M SM D S) soatni tashkil qiladi.
O lquv sem estri y ak u n id a talab an in g m ustaqil ishi jo riy , oraliq va yakuniy 
nazoratlar ja ra y o n id a tegishli topshiriqlarni bajarishi v a unga ajratilgan ballardan 
kelib chiqqan holda baholanadi. T alaba m ustaqil ishni tayyorlashda fanning 
m avzular hususiyatlarini hiso b g a olgan holda quyidagi shakllardan foydalanish 
tavsiya etiladi:
1. 
T ortishish 
kuchlari. B utun olam tortishish qonuni. Tortishish m aydoni. 
O g 'irlik kuchi va vazn. V aznsizlik. K osm ik tezliklar. Q attiq jism la r m exanikasi. 
Inersiya va kuch m om entlari. Q attiq jis m ay lan m a h arakat dinam ikasining 
tcnglam asi. Q attiq jism deform atsiyasi.
2. 
S o ‘nuvchi 
tebranishlar, 
ularning param etrlari 
M ajburiy tebranishlar. 
Rezonans. U ltratovush. U ltratovush m anbalari. U ltratovush jis m bilan o ‘zaro ta ’sir 
xususiyatlari. B iologik to ‘qim a va qattiq jism larn in g m exanik xususiyatlari.
3. 
Fazoviy va g ruppaviy tezliklar. T o ‘lqin energiyasi oqim i. U m ov vektori. 
D oppler effekti. T u rg ‘un toMqinlar.
4. 
D joul - T om son effekti. F arm atsiya v a tib b iy o td a past tem peratura 
q o ‘llanilishi. Sirt aktiv m oddalar va ularning farm atsiyada q o 'llanilishi. K apillyar 
bosim . Laplas form ulasi. Q attiq, kristall va a m o rf jism lar. B iopolim erlar, um um iy 
xususiyatlari va tu zilish in in g o ‘ziga xosligi.
5. 
Sikl. Isitish va sovitish m ashinalari. K.arno sikli.
6. 
T erm odinam ik 
potensiallar. 
Standart 
erkin 
energiyaning 
o ‘zgarishi. 
D issipativ funksiya va entropiya o ‘sish tezligi. Statsionar holat barqarorligi va 
kriteriy darajasi. Prigojin tenglam asi.
7. 
Q attiq jism lar. K ristal va a m o rf qattiq jism lar. Polim erlar. Suyuq kristallar. 
Q attiq jism va organizm to ‘qim alarining m exanikaviy xossalari.

---

8. 
P lazm a haq id a tushuncha. E lektrom agnit toM qinlar v a u larn in g farm atsiya va 
tib b iy o td a q o ‘llanilishi.
9. 
O rg an ik m olekulalarning teb ran m a v a ay ian a spektrlari. 
M ed itsin a va 
farm atsiy ad a 
fotolyum inession 
m iqdor 
v a
sifat 
tahlillari. 
EPR, 
X em ily u m in essen siy a, Y A M R .
10. S u y u q lik lard a elektr toki. E lektrolitlar. E lektroliz. E lek tro litik dissot- 
siatsiya. E lek tro liz uchun Faradey qonunlari. E lektrolizni qoM lanilishi.
11. Q on aylanish sistem alari biofizikasi. Q onning reo lo g ik v a gem odina-m ik 
x arak teristik alari. E ritrotsitlar c h o ‘kish tezligi. F rank m odeli.
12. H u jay ra biofizikasi. M em b ran an in g suyuq kristall holati. Q o ‘z g ‘al-gan 
m em b ran an in g
ekv iv alen t elek trik sxem asi. 
N erv
im pulsining tarqalishi. 
E lek tro k in etik hodisalar.
13. K o 'r is h biofizikasi. K o ‘rish n in g m olekulyar m exanizm i. E lektron m ikroskop 
v a u la m in g q o ‘llanilishi.
14. E lek tro n lar, neytron v a b o sh q a zarrach alar difraksiyasi. 
R adioaktiv 
em irilish lar. N ishonli atom lar, qoM lanilishi.
15. B io sfe ra v a fizik m aydon. A tro f m uhit v a in sonning fizik m aydoni.
16. 
B io lo g ik m em branalar. B io lo g ik m em branalar, u larn in g funksiyasi va 
aso siy ho latlari. B iolipidli m em b ran a (B L M ) m odeli. L iposom a. B iom em branalar 
din am ik asi. L ipid m o lekulalarning m em branadagi h arakatchanligi. L ipid v a oqsil 
m o lek u lalarin in g diffuziyasi (lateral va flip-flop). G el-suyuq kristall tipidagi lipid 
q o ‘sh q atlam in in g m ikroyopishqoqligi. M em branalar p atologiyasi. M em branalarda 
fazo v iy o 'tish la r.
17. M o d d alar transporti. M o d d alam in g biologik m em b ran alar orqali transporti. 
P assiv v a aktiv transport. G rad ien t b o 'y ic h a v a g rad ien tg a qarshi b o ‘ladigan 
ja ra y o n la r. P assiv tran sp o rt v a u n in g turlari: oddiy v a eng illash g an diffuziya, 
osm os, filtratsiya. A ktiv transport. U ssing tajribasi. E lektrogen ion nasoslari.
18. B io elek trik
potensiallar, 
ulam in g
turlari. 
T inchlik 
potensiali. 
B io p o ten siallarn i qayd q ilishning fizik usullari. M ikroelektrod usuli. N ern st-P lan k
te n g lam asin in g echim i. G oldm an-X odjkin tenglam asi. N erv im pulsi biofizikasi. 
H arak at potensiali. 0 ‘rganish usullari. K uchlanishning fik satsiy a qilish usuli. 
Q o ‘z g ‘aIuvchi 
m em branalar 
ekvivalent 
elektr 
sxem alari. 
X odjikin-X aksli 
ten g lam alari. O rg an lam in g elektroaktivligi.