F-1702 Guruh talabasi Yo’ldoshev Azizbek. Elaktrodinamika. Nazariy topshiriq №1-2


C.Inertsial sanoq sistemalarining nisbiy tezliklarining yo’nalishi ixtiyoriy bo’lgan hol uchun Lorentz almashtirishlarini yozing va tushuntiring



Download 169,01 Kb.
bet2/4
Sana21.11.2019
Hajmi169,01 Kb.
#26608
1   2   3   4
Bog'liq
1-2-02 Yo'ldoshev Azizbek


C.Inertsial sanoq sistemalarining nisbiy tezliklarining yo’nalishi ixtiyoriy bo’lgan hol uchun Lorentz almashtirishlarini yozing va tushuntiring.

Ikkita K va sanoq sistemalari bir-biriga nisbatan ixtiyoriy yo’nalishda harakatlanayotgan hol uchun tezliklarni almashtirish fomulalarini keltirib chiqarish uchun avval radius vektor va vaqtni almashtirish formulalarini topishimiz kerak. Buning uchun radius vektorni sanoq sistemaning harakat yo’nalishi va unga perpendikulyar yo’nalishdagi proeksiyalarini olamiz . Bunda radius vektorning harakat yo’nalishiga perpendikulyar tashkil etuvchisi o’zgarmaydi. Bunda almashtirish formulalari quyidagi ko’rinishda bo’ladi:



(13)

(13)- formulani umumlashtirib umumiy radius vektor uchun yozsak u quyidagi ko’rinishda bo’ladi:



(14)

(14)- sanoq sistemalrning harakar yo’nalishi ixtiyoriy bo’lgan hol uchun Lorentz almashtirishlari. Bu yerda ga teng. (14)-ifodaning ikkinchi qismidan bo’yicha hosila olamiz va ekanligidan foydalanamiz.



(15)

va (16) ekanligini inobatka olsak



(16)

Agar deb olsak (16)- ifoda Galileyning tezliklar almashtirish ifodasiga keladi ya’ni:



D.4-tezlik ta’rif bering va ifodalarini yozing.

Klassik fizika nuqtai nazaridan koordinatadan vaqt bo’yicha hosila tezlikni berar edi. Nisbiylik nazaryasida vaqt turli inertsial sanoq sistemalarida turlicha o’tganligi uchun bu ta’rif to’g’ri bo’lmaydi. Nisbiylik nazaryasida 4-tezlikni kiritish uchun biz hosilani invariant “vaqt” bo’yicha olishimiz kerak. Biz kiritayotgan ta’rif shunday bo’lish kerakki v<

(17)

bu yerda - invariant vaqt ds-interval, c-yorug’lik tezligi.

Endi 4-radius vektor kordinatalaridan invariant vaqt bo’yicha hosilasini yozamiz:

(18)

(18)- ifoda nisbiylik nazaryasida 4-tezlikning tarifini ifodalaydi.

Endi 4-tezlikning komponentalarini hisoblaymiz. Buning uchun oldin ni hisoblaymiz:

(19)

va kontrvariant 4-tezlik uchun ifodalar quyidagicha topiladi.



(20)

(21)

(22)

(24)

Bu yerda v- moddiy nuqtaning oddiy uch o’lchovli tezligi. Kovariant 4-tezlik vektori indekslarni pastga tushirish qoidasi bilan topiladi. (Eslatma: indeks pastga tushirilganda yoki yuqoriga ko’tarilganda ifoda ishorasi o’zgaradi. Ya’ni: , lekin bo’ladi.) . 4-tezlikning kvadrati yani o’z-o’ziga skalyar ko’paytmasi (20-24) –ifodalarga asosan (25) ga teng



Download 169,01 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish