Evropa mámleketleriniń paytaxt qalaları

Qubla Evropa mámleketleriniń paytaxt qalaları.

Afina - Gretsiyanıń paytaxtı, dúnyadaǵı eń áyyemgi qalalardan biri. Qalaǵa daslep xalıq eramızdan aldınǵı XVI - XIII ásirlerde otırıqshılasha baslaǵan. Atı bolsa tań qalǵanday Afina (áyyemgi greklerdiń qudayı ) atınan alınǵan. Lekin áyyemgi grek tilinde tóbelik yerni bildiriwshi atinai sózi de bolǵan. Qala sonday tóbelikte jaylasqanlıǵı ushın oǵan atina, afina - " tepa” atı berilgen bolıwı múmkin, dep esaplaydı H. Hasanov.

Belgrad- Serbiyanıń paytaxtı. Keltlar tárepinen eramızdan aldınǵı IV-III ásirlerde tiykar salınǵan. Eramızdan aldınǵı 33-jılda rimlikler tárepinen basıp alınǵan hám qorǵanǵa aylantırılǵan hám usınıń menen bir qatarda Singudunum atı da berilgen. IX asirde slovyanlar tárepinen basıp alınǵannan keyin Belgrad atı menen atala baslanǵan.

Lissabon- Portugaliyanıń paytaxtı. Qala ornında eramızdan aldınǵı I asirde Yuliy Sezar tárepinen tıykars salınǵan rimlikler lageri jaylasqan bolǵan. Qala Yuliy Sezar húrmetine Baxıtlı Yuliy - Felisitas-Yuliya dep atalǵan. Eramız baslarında Ulisea atı menen keyinirek bolsa Olisippo, Olisippona, Lisabon formaları ushraydı.

Lyublyana- Sloveniyanıń paytaxtı. Qala eramızdan aldınǵı I asirde Emona Rim koloniyasi retinde qáliplesken. IX asirde franklar tárepinen qayta tiklengen, X ásirden baslap Lyublyana (Ljubljana) dep nomlana baslanǵan. Qala atınıńń kelip shıǵıwı Lyuvigan dáryası átirapında jaylasqanlıǵı menen anıqlama bernedi.

Madrid- Ispaniyanıń paytaxtı. Qalaǵa 927-jılda mavritanlar qarargohi retinde tiykar salınǵan. Magerit arab tilinen Madarat qala mánisin ańlatadı. Mágárat formasında tilge alınadı. Basqa bir boljaw boyınsha arablargacha yaǵnıy arabsha atqa shekem qala atı eski ispan tilinen alınǵan bolıp, maderita - orman putaqsı degen mánisti ańlatadı.

Rim- Italiyanıń paytaxtı. Túp atı Rumo - házirgi Tibr dáryası atınan alınǵan. Dárya atı bolsa onıń arqalı boyında jasaǵan áyyemgi rumo qáwimi atınan alınǵan, dep esaplanadı. Rim - " máńgi qala” degen sóz dizbegi jasalma nom bolıp tabıladı. Onı " qasqır emizib úlken etken balalar - Ramul menen Rem - miloddan aldınǵı 750-jıl ilgeri qurgan” degen ańız da toqılǵan. Arxeologlarning anıqlawısha, Rim qalası qurılısınan 500 yilcha aldın onıń ornı kóshe, jol hám kanallar bolǵan.

Sarayevo- Bosniya hám Gersegovinaning paytaxtı. XIII ásirden Vrxbosna (gora nad bosnoy) atı menen ataqlı. Vrx - taw, biyiklik, Bosna - dárya atı. Vrxbosna - Bosna dáryası ústindegi taw mánisin ańlatadı. Bosna dáryası atınan pútkil tariyxıy jay Bosniya atı kelip shıqqan. Ottomanlar húkimranlıǵı imperiyasi dáwirinde qala Bosna-Saray (Saray turkchadan Saray, qorǵan ) dep atalǵan. Bul bolsa Bosnadagi saray mánisin beredi. Bosnadagi saraynı XVI asirde Xusrav-Bek qurdirgan. Túrkler imperiyasidan azat bolǵandan keyin qala atı slavyan tilinde Sarayeva formasında atalǵan. Sarayeva - qorǵanlı, saraylı degen mánislerdi ańlatadı.

San-Marino - Appenin yarım atawı daǵı kishi mámleket. Házirgi mámleket ornında milodning IV ásirinde Marino atlı kisi dindorlar jámiyeti qurıw maqsetinde qurǵan. Sol sebepli onıń nomiga Santo-Marino - " Múqaddes Marino” dep atalǵan.

Tirana- Albaniyanıń paytaxtı. Bul at XVI asirde payda bolǵan. Tirana eramızdan aldınǵı I mıń jıllıqta Apennin yarım atawında jasaǵan tirren qáwimi atınan alınǵan.

Vatikan - qala - mámleket. Rim qalası ishinde jaylasqan bolıp, dúnyadaǵı eń kishi mámleket esaplanadı. Rim qalası jeti tóbelikte jaylasqan bolıp, tóbeliklerden biri Monte-Vatikano tepaligida áyyemgi zamanlarda ózge dindegi diniy xızmetkerler (latincha " vatikinatio”) jasaǵan. Qala - mámleket atı sonnan alınǵan.

Zagreb- Xorvatiyanıń paytaxtı. XIII asirde Zagrabia házirde bolsa Zagreb formasında qollanıladı. Qala atı slavyan tilinen Zagreb tóbelik mánisin ańlatadı yaǵnıy tóbeliktegi qala mánisin ańlatadı.