Evrika! Mantiqiy masala

4. Qurilmaning imkoniyatlaridan maksimal darajada foydalanish.

Mobil qurilmalar - bu shaxsiy qurilmalar. Ular egalari haqida juda ko'p narsalarni bilishadi va ushbu ma'lumotlardan xizmat ko'rsatish darajasini oshirish uchun foydalanish mobil ilovalarning tez o'sishining asosiy sabablaridan biridir. Masalan, iOS qurilma egasi xatti-harakatining asosiy vaqt oralig'ini eslaydi: u ko'pincha A nuqtadan B nuqtaga o'tganda, qurilmani quvvatlaganda, uxlaganda, u yoki bu dasturni ochganda. Agar siz yangiliklar dasturini ochsangiz, operatsion tizim buni oldindan "ular sizni ochishadi" deb aytishadi, so'nggi yangiliklar fon va ekranda dastur paydo bo'lgan paytda, ular sizga allaqachon ko'rinib turibdi.

2.Mantiqiy masalalar bilan ishlash ko’nikmasi.

Mantiqiy masalalar aqlni charxlashning eng yaxshi usulidir. Ular yo’lda ketayotganda bolalarga berish, do’stlaringizning mantiqiy fikrlashini sinab ko’rish uchun qo’l keladi. Kamdan-kam hollarda ularga birdan javob berish mumkin, shu sababli vaziyatni yanada quvnoq qilish uchun kichik yordam berish mumkin.
Mantiqiy masalalarni yechish jarayonida o’quvchilar yangi mantiqiy bilimlarni egallaydilar va bu bilimlarni turmushda qo’llash ko’nikmalarni va malakalarni hosil qiladilar. Bunday jarayon davomida o’quvchilarning mantiqiy fikrlash qobiliyatlari shakllanadi va rivojlanadi. Shuningdek masalalarning mazmuni orqali o’quvchilar turmushimizning turli sohalaridan xabardor bo’ladilar. Ular qishloq ho’jaligi va sanoat, iqtisodiyot haqidagi dastlabki bilimlarni oladilar. Bundan tashqari Mantiqiy masalalar tarbiyaviy ahamiyatga ham ega. Masalalarni yechish o`quvchilarda tirishqoqlik, ko’zlangan maqsadga intilish, qiyinchiliklardan qo’rqmaslik kabi ijobiy fazilatlarni shakllantiradi va rivojlantiradi. Shu tufayli o`qituvchilar mantiqiy masalalarning tuzilishi va turlari, ularni yechish bosqichlari va usullari haqida yechish ko’nikmalarini va malakalarini shakllanishi va rivojlanishi haqida to’la tasavvurga ega bo’lishadi. Lekin har qanday masala aniq savol yoki talab bilan yakunlanishi zarur. Ya’ni o`quvchilar masala matnini o’qib, nimani topishlari zarurligini bilishlari kerak. Ushbu masalani olaylik: “Lola 10 ta olma va 5 ta nok oldi. Dilshod esa 7 ta olma oldi. Bolalar nechta olma olganlar? “. Bu masalada nok haqida 17 ortiqcha ma’lumot bor. Ya’ni masala shartida berilgan nok haqidagi ma’lumot ortiqcha. Kundalik turmushda vujudga keladigan muammoli vaziyatlar asosida masala talabini bajarish uchun yetarlicha ma’lumotlar bo’lmagan masalalarni ham tuzish mumkin. Masalan, “Agar to’g’ri to’rtburchar shaklidagi maydonning bo’yi enidan 3 metr katta ekani ma’lum bo’lsa, bu maydonning enini toping”. Masalada uning cavoliga javob berish uchun ma’lumotlar yetarli emas. Bu masalani yechish mumkin bo’lishi uchun uni yetarli ma’lumotlar bilan to’dirish lozim. Maydon yuzining qiymati izlanayotgan tomonlardan birini zarur bo’ladigan shunday ma’lumot bo’lishi mumkin. Ayni bir masalaning o’zi o’quvchidagi mavjud bilimga qarab ortiqcha (yetarli bo’lmagan) ma’lumotlarni masala sifatida ham qaralishi mumkin. Boshlang`ich sinflarning Mantiqiy darslarida qo’llaniladigan matnli masalalarni yechishda to’rt amal: qo’shish, ayirish, ko’paytirish va bo’lish qo’llaniladi. Ba’zi matnli masalalarni yechishda bu amallarning bittasi bir marta qo’llansa, boshqa matnli masalalarni yechishda ularning bir nechtasi yoki hammasi qo’llanilishi mumkin. Masalalar yechish jarayonida o’quvchilar har bir amalning ma’nosini va ulardan foydalanishning asosiy hollarini o’zlashtiradilar, og’zaki va yozma hisoblash malakalarini mustahkamlaydilar, masalalarni yechishga o’rgatish o’quvchilarning mustaqil faoliyatini rivojlantirish uchun ularga faollik va tashabbuskorlikni oshirish uchun keng imkoniyatlar yaratadi. O’quvchilarni fikrlash qobiliyatlarini va nutqlarini rivojlantirish uchun ularni masalalarni va ularning yechilishini tahlil qilishlariga, masalalarni yechishdagi har bir amalni asoslab berishga o’rgatish juda muhimdir. Ular yechayotgan masalada nima berilgan, nima izlanayotganini (noma’lumligini), masalaning savolidan nima kelib chiqishini, masala savoliga javob topish amalga oshirilishini va ularni qanday tartibda bajarish kerakligini tushunib yetishlari, shuningdek har bir tanlangan amalni asoslay olishlari va topilgan natijalarni tushuntirib bera olishlari, berilgan masala bo’yicha ifoda tuza olishlari (barcha zarur tushuntirishlar bilan), masalani yecha olishlari va yechimning to’g’riligini tekshira olishlari lozim. O’quvchilar masalalar tuzish uchun sonli va syujetli masalalarni atrof borliqdan olishlari kerak. Bunday masalalarni tuzish va yechish har-xil turdagi masalalarning tuzilishini va yechishning o’ziga xos xususiyatlarini chuqur tushunish imkonini beribgina qolmay, balki o’quvchilarni ijodiy tasavvur qila olishlarini, ularning bilish qobiliyatlarini amalga oshirish imkonini yaratadi. Sodda masalalar o’quvchillarni Mantiqiy munosabatlar bilan tanishtirishning muxim vositalaridan biri bolib xizmat qiladi. Sodda masalalardan ulushlar, qator geometrik tushunchalar va algebra elementlarini o’rganishda ham foydalaniladi. Sodda masalalar o’quvchilarda murakkab masalalarni yechish uchun zarur bo’ladigan bilimlar, ko’nikmalar va malakalarni tarkib toprirish uchun asos bo’lib xizmat qiladi. Masalani yechilishi uchun bir nechta o’zaro bog’liq amallarni bajarish talab qilinadigan masalalar murakkab masalalar deyiladi. Sodda masalalar kabi murakkab masalalar ham bilimlarni o’zlashtirishga, olingan bilimlarni mustahkamlash va mukammallashtirishga xizmat qiladi. Sodda masalalar va murakkab masalalar bolalarning fikrlash qobiliyatlarini rivojlantirishda foydali vosita bo’lib, odatda ular o’z ichiga “yashirin axborot” ni oladi. Bu axborotni qidirish masala yechuvchidan analiz va sintezga mustaqil murojaat qilishni, dalillarni taqqoslashni, ularni umumlashtirishni va xokazolarni talab qiladi. Masalalar ustida ishlar ekanmiz, o’quvchilarning xususiy malakalarini ham tizimli ravishda va rejali asosda takomillashtirishni ham o’ylab ko’rish kerak. Chunki bunday xususiy malakalardan masala yechishning umumiy murakkab malakalari tarkib topadi. O’quvchilarni mantiqiy fikrlashga, diqqat-e’tiborli bo’lishga, muammolarni hal qilishga, ijodiy yondoshishga o’rgatishda mantiqiy masalalarni yechish yuqori ijobiy natijalarga olib kelishga yordam beradi. Bunday masalaga misol keltiraylik: “Xonada 7 ta sham yonib turibdi. Agar ularning 2 tasini o’chirsak, xonada nechta sham yonib turgan boladi?” Mantiqiy masalalarni yechish uchun zarur bo’lgan ko’nikma va malakalarni qaraylik. Masalalar yechish orqali o'quvchilarda ushbu malakalar tarkib topmog'i lozim. Masalani tinglashni o'rganish va uni mustaqil o'qiy olish. Masala ustida ishlash uning mazmunini o'zlashtirishdan boshlanadi. O'quvchilar hali o'qish malakasiga ega bo'lmagan dastlabki vaqtlarda ularni o'qituvchi o'qib beradigan masala matnini tinglashga, shartning muhim elementlarini tovush chiqarib ajratishga o'rgatish kerak. Shundan keyin masala shartini yaxshiroq o'zlashtirish maqsadida, har bir o'quvchi masala matnini tinglabgina qolmay, balki masalani mustaqil o'qib chiqishi zarur; Masala matni o'qituvchi yoki o'quvchilar tomonidan bir-ikki marta o'qiladi, ammo bunda bolalarni masala matnini bir marta o'qishdayoq uning mazmunini tushunib olishga asta-sekin o'rgata borish kerak. 1. Masalani dastlabki analiz qilish (ma'lumni noma'lumdan ajrata olish malakasi). Ma'lumni noma'lumdan, muhimni nomuhimdan ajratish, masalada berilganlar bilan izlanayotganlar orasidagi bog'lanishni ochish - bu eng muhim malakalardan biri. Bunday malakaga ega bo'Imay turib, o’quvchilarni masalalarni mustaqil yechishga o'rganib bo'lmaydi. 2. Masalani qisqa yozish malakasi. Masala matni ustida og'zaki ishlagandan keyin uning mazmunini Mantiqiy atamalar tiliga o'tkazish va qisqa yozuv shaklidagi Mantiqiy strukturasini belgilash kerak (rasmlar, chizmalar, sxemalar, jadvallar). Shuni nazarda tutish kerakki, barcha hollarda ham qisqa yozuvni bajarish bilan bir vaqtda masala shartining tahlili ham amalga oshiriladi. Aslini aytganda, qisqa yozuvning vazifasi shundan iborat. Haqiqatan ham masala shartining qisqa yozuvi o'quvchilar xotirasiga tayanch bo'lib, son ma'lumotlarni tushunish va ajratish imkonini beradi, shu bilan birga ularning ratsional yozilishi masalada nima berilgan va nimani izlash kerakligini bayoniy tushuntirish imkonini yaratadi. 3. Sodda masalalarni yechishda amal tanlashni asoslab berish va murakkab masala tahlilini amalga oshirish, so'ngra yechish rejasini tuzish malakasi.Oldin sodda masalani yechishda amal tanlash masalasini qarab chiqishga to'xtalamiz. Bu malaka birinchi sinfdan boshlab tarkib topa boshlaydi, ikkinchi va uchinchi o'quv yillarida yanada rivoj toptiriladi, ya'ni ba'zi tanish masalalarga nisbatan amal tanlash ishini bajarish asosi o'zgartiriladi. Murakkab masalani yechishda masalani tahlil qilish malakasi asosiy ahamiyatga ega.
3.“Evrika! Mantiqiy masala” ilovasi bilan ishlash.

Ushbu o'yin jumboq janrida qilingan, shuning uchun uni o'ynash nafaqat yoqimli, balki miya faoliyati uchun ham foydalidir. O'yin miyaning turli sohalarini rivojlantirishga hissa qo'shadigan vazifalarni o'z ichiga oladi. Bu yerda siz mantiqiy va fizikaga oid topshiriqlarni topishingiz mumkin. Bundan tashqari, sizning aql-idrokingizni sinovdan o'tkazadigan vazifalar ham mavjud.

Bu yerda hech kim zerikmaydi, chunki yaratuvchilar turli yo'nalishlarda vazifalar mavjudligini oldindan bilishgan. Ular foydalanuvchiga o'ynash paytida fikrlash qobiliyatini rivojlantirishga imkon beradi. Dastlab, o'yinchiga atigi to'qqizta vazifa beriladi va oldinga siljish uchun kamida ettita vazifani hal qilish kerak.

Foydalanuvchi muammolarni qanchalik ko'p hal qilsa, keyingi vazifalar shunchalik qiyinlashadi. O'yin, albatta, turli xil jumboqlarning muxlislarini o'ziga jalb qiladi. O'yin shuningdek, eng yaxshi o'yinchilarni ham ta'minlaydi. Foydalanuvchi qancha ko'p ball to'plasa, u shuncha ko'p bo'ladi. Ammo buni faqat o'z aqlingiz bilan qilishingiz mumkin, chunki o'yinda hech qanday ko'rsatmalar yo'q. Faqatgina turli xil hisob-kitoblarni amalga oshirish uchun kerak bo'lgan daftar qutqaruvga keladi. O'yin sizga bo'sh vaqtingizni foydali o'tkazishga imkon beradi.

O'yin xususiyatlari:

• 
  juda ko'p vazifalar;
  
• 
  vazifalarning turli mavzulari;
  
• 
  fikrlashni rivojlantirish.
  

Mantiq va tortishish, topishmoqlar va mantiq uchun Mantiqiy muammolar - bularning barchasi intellektual o'yinlar, "Evrika!" Jumboqlari.

Qiziqarli Mantiqiy o'yinlar kattalar va maktab o'quvchilariga yoqadi.
Ilovani yaratuvchilar keng doiradagi foydalanuvchilar uchun miya mashg'ulotlarini qiziqarli qilish uchun mantiqiy muammolar to'plamini sinchkovlik bilan tanladilar.
Ushbu o'yin uchun miyani rivojlantirish uchun deyarli hech qachon maxsus bilim talab qilinmaydi - faqat ma'lum faktlar, mantiq va deduksiya, og'zaki hisoblash va mantiqiy fikrlash. Asosiy e'tibor aks ettirishga qaratilgan. Jumboqlarni ochish va o'zini sinab ko'rish deyarli hamma uchun qiziqarli bo'ladi. Dastlab, o'yinchida 9 ta ochiq topishmoq, rebus mavjud. Keyinchalik qiyin jumboqlarning keyingi qismini ochish uchun siz 9 ta ochilgan har qanday 7 ta echimni topishingiz kerak.

Ushbu hayajonli o'yin va boshqalar o'rtasidagi asosiy farq shundaki, ushbu ilovada chegirma uchun mantiqiy jumboqlarning yarmiga bepul javob berish mumkin. Masalan, "qaysi biri og'irroq" yoki "bayroq qaysi tomonga uchadi." Dastlab, to'g'ri javob uchun birinchi marta foydalanuvchi 64 ball oladi, ammo har bir noto'g'ri tanlovdan keyin mukofot puli miqdori 2 baravarga kamayadi.

Ilovada o'yinchilarni taslim bo'lmasliklariga undash uchun hech qanday maslahat yo'q, ammo to'g'ri javob berilganidan so'ng, barcha savollar qaror va sharhlarning batafsil izohiga ega. Sherlok Xolms singari o'yinchi har bir mantiqiy jumboqda hisoblar uchun maxsus daftardan foydalanishi, do'stidan yordam so'rashi, savolni sevimlidek belgilashi va shrift o'lchamini sozlashi mumkin.
Internetsiz o'yin muvaffaqiyatiga erishish yo'lida foydalanuvchi yozuvlar va yutuqlarni kutadi (ballar soni, echilgan vazifalar va boshqalar), global yozuvlar sizning natijalaringizni boshqa foydalanuvchilar bilan taqqoslash imkonini beradi.
Muammo shundaki, paket tobora kattalashib bormoqda, biz uyali ma'lumotlarni yuklab olishga ko'proq vaqt sarflashimiz kerak. Bu eng yaxshi Casual ilovasi atigi 5.4M. Bu shuni anglatadiki, ushbu ilova uyali ma'lumotlardan deyarli foydalanmaydi. 9Apps shuningdek, android mobil telefon uchun boshqa issiq Casual ilovalarni (o'yinlarni) taqdim etadi. 9Apps yordamida kompyuteringiz orqali Android smartfoningizni boshqarish, bepul ilovalar, o'yinlar, mavzular, stikerlar, fon rasmi, ringtonlar va videolarni yuklab olishni osonlashtirasiz.

"To'liq Evrika!" miyaning turli qismlarini rivojlantirishga qaratilgan. Ushbu janrning boshqa tor yo'naltirilgan o'yinlaridan farqli o'laroq, to'liq evrika turli vazifalarni o'z ichiga oladi. Axir, bu erda quyidagi yo'nalishlarda vazifalar to'plangan: mantiqiy, Mantiqiy va fizik. Shuningdek, o'yinda mohirlik uchun turli xil vazifalar mavjud. Agar siz o'zingizni aqlli deb hisoblasangiz, unda "To'liq Evrika" loyihasi sizga kerak bo'lgan narsadir. O'yinda siz turli xil yo'nalishdagi juda ko'p turli xil vazifalarni topasiz. Ushbu vazifalar "fikrlashni" o'ynoqi tarzda rivojlantirishga qaratilgan. O'yin boshlanganda, o'yinchi hal qilishi mumkin bo'lgan to'qqizta vazifa mavjud. Bir nechta qiyin jumboqlarni ochish uchun o'yinchi allaqachon ochilgan to'qqiztasining har birini yechishi kerak. O'yinchi vazifalar zanjirini qanchalik chuqurroq bilsa, o'yinchi oldida shuncha qiyin vazifalar bo'ladi. Vazifalarning har birida sharh va unga kichik tushuntirish mavjud. Ammo! To'g'ri echim topilmaguncha o'yinchi buni ko'ra olmaydi.

U qanchalik uzoqqa bora olsa, darajalarni o'tish paytida qancha ko'p ball to'plasa - u egallagan tepadagi mavqei shunchalik yuqori bo'ladi. So'nggi evrika! Mantiqiy jumboqlar, o'yinlar va jumboqlar apk yuklab olish. Mantiq va deduksiya, topishmoqlar va Mantiqiyaga oid muammolar - bularning barchasi Internetsiz intellektual o'yinlar va kattalar va maktab o'quvchilari uchun jumboq.

Ilovani yaratuvchilar keng doiradagi miya mashg'ulotlarini qiziqarli qilish uchun mantiqiy jumboqlarning to'plamini sinchkovlik bilan tanladilar.

Savol janrlari:
- Mantiqiy topishmoqlar, deduksiyalar, transfüzyonlar, ritsarlar va yolg'onchilar, tortish va boshqalar.
- Fizika va Mantiqiyada mantiqiy muammolar, Mantiqiy fokuslar.
Fizikaviy qonunlarni, charadlarni, mantiq uchun aqlli o'yinlarni, tenglamalarni tuzishda Mantiqiyani tushunish uchun topshiriqlar
- Qiyin savollar
Siz javobni qutidan tashqarida va klişening tashqarisida o'ylasangizgina topishingiz mumkin.

Dastlab, o'yinchida 9 ta ochiq muammolar, jumboq bor. Keyinchalik qiyin vazifalarning keyingi blokini ochish uchun siz 9 ta ochilganlardan 7tasini hal qilishingiz kerak. Foydalanuvchi jumboq zanjiri bo'ylab qanchalik ko'p harakat qilsa, shunchalik qiziqarli va qiyin bo'ladi.

Ushbu foydali o'yin mantig'i va boshqalarning fikrlashidan asosiy farqi shundaki, ushbu dasturda chegirma uchun mantiqiy topishmoqlarning yarmiga bepul javob berish mumkin. Masalan, "qaysi biri og'irroq" yoki "bayroq qaysi tomonga uchadi." Dastlab, to'g'ri javob uchun birinchi marta foydalanuvchi 64 ball oladi, ammo har bir noto'g'ri tanlovdan keyin mukofot puli miqdori 2 baravarga kamayadi.
Ilovada o'yinchilarni taslim bo'lmaslikni rag'batlantirish bo'yicha maslahatlar yo'q, ammo to'g'ri javob berilganidan so'ng, barcha mantiqiy savollarda qaror va sharhlarning batafsil izohlari mavjud.

Har bir mantiqiy jumboqning pleyeri hisob-kitoblar uchun maxsus daftarni ishlatishi, do'stingizdan yordam so'rashi, mantiqiy savolni sevimli deb belgilashi va shrift hajmini sozlashi mumkin.

Internetsiz intellektual o'yinning muvaffaqiyati yo'lida foydalanuvchi yozuvlar va yutuqlarga ega bo'ladi (ballar soni, echilgan vazifalar va boshqalar), global yozuvlar sizning natijalaringizni boshqa foydalanuvchilar bilan taqqoslash imkonini beradi.

O'yin jarayoni- O'yinda juda ko'p qiziqarli jumboqlar taqdim etiladi, va tajriba orttirishga asoslangan o'yin, iloji boricha ko'p muammolarni hal qilishga yordam beradi. O'yin yuzlab darajalarga ega, ammo dastlab faqat 9tasi mavjud.

Keyingi savollar bloki oldingi blokdagi barcha savollarga javob berganingizdagina ochiladi. O'yin maydoni muammoning holatini ko'rsatadigan yig'ilish bilan ifodalanadi.

Javobingizni quyida javobingizni kiritishingiz kerak bo'lgan maydon mavjud. Foydalanuvchilarning maqsadi - bu minimal javob harakatlarida to'g'ri javob berish.

Xususiyatlari:

"Evrika!" Dasturida test shaklida tayyor javoblarni bermang, bu o'yin o'yinini yanada qiziqarli va shu bilan birga qiyinlashtiradi. Har bir to'g'ri javob uchun foydalanuvchilarga ballar beriladi va qancha ko'p ball bo'lsa, to'g'ri javobni qidirishda kamroq urinishlar amalga oshirildi.

O'yinda ko'rsatmalar tizimi mavjud. Maslahatlar to'planadi. O'yin ochkolari bo'yicha yordam uchun to'lashingiz kerak. Ammo maslahatni sotib olayotganda sizga tayyor javob beriladi deb o'ylamang.

Ishlab chiquvchilar maslahatlar tizimini shunday yo'lga qo'ydilarki, foydalanuvchi javobni o'zi haqida so'nggi daqiqagacha o'ylab topadi va yetakchi savollar yordamida fikrlash yo'nalishini o'zgartiradi.

Xulosa

Ushbu mavzuda o’z zehningizni masala yechish orqali sinab ko’rishingiz mumkin. Misol va masalalar yechib turish bilimlaringizning yanada mustahkamlashuviga sabab bo’ladi. Bu orqali siz aqlingizni charxlaysiz. chunki, egallagan bilimlaringizga doir masala yechish, ilm va formulalarni yodingizda mustahkam saqlanib qolishiga yordam beradi. Masala yechish amaliy mashg’ulot, siz bu orqali tafakkur va bilimingizdagi kamchiliklarni bilib olasiz.

Ushbu o'yin uchun miyaning rivojlanishi uchun deyarli hech qachon maxsus bilim talab qilinmaydi - faqat taniqli faktlar, kattalar uchun mantiq, og'zaki hisoblash va mantiqiy fikrlash. Asosiy e'tibor aks ettirishga qaratilgan. Kattalar uchun muammolarni ochish va o'zlarini sinab ko'rish deyarli hamma uchun qiziqarli bo'ladi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR:

1. M. Ahmedov , M. Mirzaahmedov. “Matematika” 4-sinf. Toshkent, “Ma’rifat-Madadkor”, 2003.

2. M. Mirzaahmedov, A. Rahimqoriyev. “Matematika” 5-sinf. Toshkent, “O’zbekiston milliy ensiklopediyasi”, 2003.

3. M. Mirzaahmedov, F. Usmonov. “Matematikadan masalalar to’plami” 5-sinf. Toshkent, “Yangi nashr”, 2011.

4. “Boshlang’ich ta’lim” jurnallari

5. www. ziyonet. uz