Evolyutsiya nazariyasi


Quyosh sistemasi va uni kelib chiqishi



Download 2,86 Mb.
bet8/74
Sana08.04.2023
Hajmi2,86 Mb.
#925708
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   74
Bog'liq
Evoluytsiya nazariyasi majmua 2022

Quyosh sistemasi va uni kelib chiqishi
Quyosh – quyosh sistemasining markaziy va eng massiv jismidir. Uning massasi yer massasidan 333000 marta katta va hamma planetalarning umumiy massasidan 750 marta ortiq. Quyosh kuchli energiya manbai. Quyosh – bizga eng yaqin yulduz bo’lib, boshqa yulduzlardan farqli o’laroq, uning disqini ko’rishimiz va teleskoplar yordamida undagi bir necha km gacha bo’lgan mayda detallarni o’rganishimiz mumkin. Quyosh oddiy yulduz bo’lgani uchun xam uni o’rganish, umuman yulduzlarning tabiatini tushunishga yordam beradi.
Quyoshning tuzilishi. Xamma yulduzlar kabi quyosh ham cho’g’langan gaz shardir. U asosan 10 foiz (atomlar soni bo’yicha) geliy aralashgan vodoroddan tashkil topgan. Qolgan hamma elementlari atomlarining miqdorini birgalikda olganda , bundan qariyb 1000 marta kam, biroq massasi jixatdan bu og’ir elementlar. Quyosh massasining 1-2 foiziga to’g’ri keladi. Quyoshdan ajraladigan energiya oqimi uning tashqi qatlamlariga uzatiladi va u brogan sari katta-katta yuzalarga taqsimlanadi. Buning natijasida quyosh gazlarining xarorati markazdan uzoqlashgan sari boradi. Xaroratning kattaligiga va u belgilaydigan protsesslarning xarakteriga ko’ra butun quyoshni shartli ravishda 4 soxaga bo’lish mumkin:

  1. Ichki, markaziy soxa (yadro) – bosim va xarorat yadro reaksiyalarining borishini taminlaydigan zona, bu zo’na markazdan to 1/3 R masofagacha cho’ziladi.

  2. Nur zo’nasi (1/3 R dan 2/3 R masofagacha) – bu soxada energiya, tashqariga qatlamdan – qatlamga elektromagnit energiya kvantlarining ketma – ket yutilishi va nurlanishi natijasida uzatiladi.

  3. konvektiv zona – “nur zo’nasi” ning tashqi qismidan to quyoshning ko’rinmas chegarasigacha bo’lgan zo’na. bu yerda quyoshning ko’rinma chegarasiga yaqinlashgan sari xarorat tez pasaya boradi. Natijada moddaning aralashuvi (konveksiya) boshlandi tashqi ko’rinishi jixatidan bu xodisa ostidan qizdirilayotgan idishda qaynayotgan suyuqlikka o’xshaydi.

  4. Atmosfera, konvektiv zonadan keyin boshlanib quyosh gardishining ko’rinma chegarasidan juda uzoqlarga cho’ziladi. Atmosferaning quyi qatlami yupqa gaz qatlamini o’z ichiga oladi va uni biz quyoshning siri deb qabul qilamiz. Atmosferaning tashqi qatlamlari bevisita ko’rinmaydi, ularni yoquyosh to’la tutilganda yoki maxsus asboblar yordamida kuzatish mumkin.


Download 2,86 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   74




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish