Evolyusion rawajlanıw dáwirinde ekologiyalıq ortalıqtıń ózgeriwi organizm bul ózgerislerge iykemlesiwine, yaǵnıy adaptasiyaga májbúr boladı. organizmniń bunday iykemlesiw processinde kletka tiykarǵı rol oynaydı

Kóp qabatlı epiteliy. Bul epiteliy bir neshe qabat hujayralardan quralǵan bolıp, bazal membrana menen tek qabat kletkaları arqalı uslasıp turadı, joqarı qabatdaǵıları bolsa tutaspaydı. Bul epiteliy bir neshe turlı bolıp, quramındaǵı qabatlardı qurawshı kletkalar kub tárizli, o'simteli hám cilindr tárizli bolıwına qaramastan, toqıma eń ústki qabatın qaplap turıwshı kletkalardıń formasına qaray ataladı. Mısalı, toqımanıń ústki qabatın tegis epiteliy qaplap turǵan bolsa, onı kóp qabatlı tegis epiteliy dep ataladı. Kóp qabatlı epiteliy omırtqalı haywanlarda múyizlenetuǵın hám múyizlenbeytuǵın halda ushraydı. Epiteliy kletkalari múyiz qabat, yaǵnıy qabırshaq payda qılıw ózgesheligine iye bolıp, toqımada sol qatlam payda bolsa, ol jaǵdayda bunday toqıma kóp qabatlı múyizlenetuǵın epiteliy dep ataladı. Sonlıqtan, kletkalarda múyizleniw ózgesheligi bolmasa, yaǵnıy múyiz qabatı bolmasa, bunday epiteliy kóp qabatlı múyizlenbeytuǵın epiteliy dep ataladı. Sonı da aytıp ótiw kerek, epiteliy toqımasınıń morfologiyalıq klassifikasiyasi ele ırǵaǵına jetpegen bolıp, omırtqalı hám omırtqasız haywanlardıń usı toqımaların jáne de tereńrek úyrenip, oǵan ózgertiwler kirgiziw hám toltırıw kerek boladı. Fiziologikalıq klassifikasiya. Aytıw kerek, epiteliy toqımasınıń kletkaları omırtqalı hám omırtqasız haywanlarda keń tarqalǵan bolıp, organizmniń túrli bólimlerinde ushraydı hám ózine tán fiziologikalıq wazıypanı atqaradı. Fiziologikalıq klassifikasiyada kletkalar formasına qaray emes, bálki atqaratuǵın wazıypasına qaray belgilenedi. Mısalı, qaplawshi epiteliy, ishek epiteliysi, kirpikli epiteliy, ayırıw hám tanosil shólkemleri epiteliysi, bez epiteliysi hám taǵı basqa. Sonı aytıp ótiw kerek, epiteliy toqıma atqartuǵın wazıypasına qaray klassifikasiyalansa, ol jaǵdayda sxema júdá quramalılasıp ketedi, sebebi ayırıw shólkemleri epiteliysiniń ózi bir neshe turlı bolıp, túrlishe wazıypalardı atqaradı yamasa bezdi alsaq, olardıń wazıypası hár túrlı, yaǵnıy quramı hár túrlı sekret hám gormonlar islep shıǵaradı.

Epiteliy toqıması kletkalarınıń wazıypası ulıwma alǵanda tómendegishe tariyplenedi:

1. Qaplawshi epiteliy-teri, seroz perde epiteliysi. Buǵan shıǵarıw kanalshaları diywalin qaplawshi epiteliy; plevra, perikard epiteliysi, organizm ishki boslıqlarınıń diywalin qaplaytuǵın epiteliy kiredi.

2. Ishek epiteliysi pútkil organizm trofikasin támiyinleydi, fiziologikalıq wazıypasına kóre ayriqsha morfologiyalıq dúzılıske iye.

3. Kirpikli yamasa jelbirewshi epiteliy.

4. Ayırıw organları epiteliysi.

5. Tanosil shólkemleri epiteliysi.

6. Bez epiteliysi.