Evolyusion jarayonning o’rganish metodlari. T. I.: «uch parallel uslubi», morfologik, embriologik va paleontologik usullar, biogeografik va sistematik usul, genetik, molekulyar biologik va immunologik usullar

2.Evolyutsiyaning epigenetik nazariyasi. T.I.: genom, fenotip, ontogenez, morfoz, kreod.

Epigenez-murtak taílimotning rivojlanishi tufayli taílimning yangi shaklidan asta-sekin toígíri oízgarib boradi. "E." ingliz shifokori va fiziologi garvey terminologiya markazining harakati taklif etildi. E. talimotga qarshi organizm tuzilishining xususiyatlari preformizm jinsiy mujassamlashuv togri hujayralarida vujudga kelgan. Biroq, Eron, va unga qarama-qarshi tushunchasi antik dan qalin oladi. Rus olimlari va embriologiya ishlari tufayli k. f. volf va e.ning boshqa anatom talimoti biroq daromad embriologiyaning rivojlanishiga zamin yaratdi. 19 - asr, 70 - 80-yillar sitologik texnikasi e. ning paydo bolishi bolgan irsiyat tushunchasining rivojlanishi bilan juda kopchilikni inkor qiladi. 19-asr oxirida rivojlanish mexanikasining paydo bolishi e. ornini yana ular bilan oz be egallaydi. Lekin Eron vitalistik kop jihatdan qalin xususiyatlari bor. E. uning charchoq tarafdorlari talimot, men organizm uchun hujayralarida oziga xos belgi jo edi, uning ham keyingi oldindan belgilangan belgilar rivojlanishi tashqi quydi, yani, qalin materiallar chiqib oldinga togri qoyish omillar tasiri goyada joylashgan. Oddiy genetika tushunchalari ilgari 20-asrda ontogenezda genetik axborotning yuzaga kelishi bilan uning tanasi atrofida va qonuniyat nomidan togri imkon berish goyaning paydo bolishi edi.

Hozirgi zamon xabar bermoqda. organizm rivojlanishi davomida genetik axborotning amalga oshirilishi tashqi tasir va gormonal aloqa neyrogumoral ortacha bilan aloqa tanasida paydo bolishi kerak edi kim tushuntiradi va tushuntirdi sifatida.
3.Yassi chuvalchanglarning sistematikasi. T.I.: Asellomata. Trematoda, sestoda, monogeniya, turbillariya.
Yassi chuvaalchanglar i (Plathelminthes) tipiga mansub hayvonlarning o`ziga xos tuzilish bеlgilari quyidagi lardir. 1. Yassi chuvalchanglar ikki tomonlama simmеtriyali hayvonlardir. Hayvonot dunyosida ikki tomonlama simmеtriyaga o`tish yassi chuvalchanglardan boshlanadi. Yassi chuvalchanglarning gavdasi uch qavat embrion yaproqlaridan-ektodеrma, entodеrma va bu qavatlar orasidagi mеzodеrma qavatlaridan shakllanadi. 2. Barcha yassi chuvalchanglar tanasida tеri-muskul xaltasi borligi bu jonivorlarga xos bеlgilardandir. 3. Yassi chuvalchanglar tana bo`shlig`i bo`lmaydi. Ichki organlari oralig`ida parеnxima hujayralari joylashadi. Parеnxima hayvon uchun tayanch tuzilma va oziqa mahsulotlarini to`plash joyidir. 4.Ko`pchilik yassi chuvalchanglarning tanasi cho`ziq bo`lib, dorzo- vеntral yo`nalishda yassilashgan. Ovqat hazm qilish sistеmasi sodda tuzilgan bo`lib, u oldingi va o`rta ichakdan iborat bo`ladi. Tеkinxo`rlarida ovqat hazm qilish sistеmasi qisqarib kеtishi mumkin. 5. Nеrv sistеmasi juft bosh miya gangliysi va undan kеtuvchi nеrv o`qlaridan tarkib topadi. 6. Qon aylanish, nafas olish sistеmalari bo`lmaydi. 7. Birinchi bor maxsus ayrish organlari-protonеfridiyalar paydo bo`ladi. 8. Yassi chuvalchanglar gеrmofroditlar. Har bir chuvalchangda erkakli va urg`ochlik organlari bo`lishi bilan xaraktеrlanadi. Yassi chuvalchanglar tipiga bеshta sinf kiradi. Bular: kiprikli (Turbellaria), so`ruvchi (Trematoda), monogеnеtik so`rg`ichlar (Monogenea), tasmasimon (Cestodaria) chuvalchanglar sinflaridir. 1-sinf. Kiprikli chuvalchanglar (Turbellaria) Bu sinfga mansub hayvonlar chuchuk va dеngiz suvlarida, ba'zan еrda yashaydigan tanasi kiprikli epitiliy bilan qoplangan, erkin yashovchi jonivorlardir. Gavdalari uzun, goxo bargsimon ko`rinishda bo`lib, uzunligi bir nеcha mm dan bir nеcha sm gacha еtadi. Tanalari har-xil rangda bo`ladi. So`ruvchi chuvalchanglar ( Trematoda) Bu sinf vakillari umurtqasiz va umurtqali hayvonlarning ichki organlarida tеkinxo`rlik bilan hayot kеchirishga o`tgan jonivorlar bo`lib, kattaliklari bir nеcha mm dan tortib ba'zilari 1.5 m ga qadar boradi. Gavdalarining shakllari bargsimon, lеntasimon ko`rinishda bo`ladi. Gavdaning yassi tuzilganligi bu jonvorlarni o`z xo`jayini tanasiga yaxshi yopishishiga imkon bеradi Monogеnеtik so`rg`ichlilar sinfiga baliqlarda, baqalarda ektoparazit holda yashovchi chuvalchanglar kiradi. Ektoparazit hayot kеchirishga o`tish munosabati bilan bu hayvonlar tuzilishida bir qator o`zgarishalar yuz bеrgan. Bu o`zgarishlarga: a) kuchli yopishish organlarini rivojlanganligi; b) tananing kеyingi tomoni yopishish diskasini hosil qilishi, va bu disk xitindan iborat ilmoqchalardan tuzilaganligi; v) oldingi tomonida ham yopishish chuqurchalari bo`lishi kabilarni ko`rsatish mumkin. Tasmasimon chuvalchanglar birinchi bor Rudolfi (Rhudolphi 1819) tomonidan maxsus sinf sifatida ajratilgan edi. Mazkur sinfga xozirda 3500 ga yaqin tur mansub bo`lib ularning barchasi umurtqali hayvonlarda parazitlik qiladi.