Rasm.1. Tog’ jinslarni tashish uchun lentali konveyerlar. - konveyer liniyalarini ishga tushirish, to'xtatish, ishlash tartibi va tezligini masofadan boshqarish;
- butlovchi qismlarni yetkazib berishni avtomatlashtirish;
- konveyer holatini masofadan kuzatib borish;
- konveyerlarning ishga tushirilishi yoki to'xtashi to'g'risida xabar berish;
- korxonada xavfsizlik darajasini oshirish;
- konveyer liniyasining bir nechta uchastkalari ishini sinxronlashtirish;
- ishlab chiqarish liniyalarida avtomatik ravishda nosozlikni aniqlash va konveyerni to'xtatish;
- tayyor mahsulotlar va ularning tarkibiy qismlari hisobini avtomatlashtirish;
«Natijada konveyerlarni avtomatlashtirish korxonaning samaradorligini oshiradi, energiya sarfini optimallashtiradi va uskunalarning eskirishini kamaytiradi.Masofadan boshqarish pulti ishlab chiqarish jarayonini yanada samarali boshqarish imkonini beradi.Umuman olganda ishlab chiqarish rentabelligi oshadi.
Konveyer liniyalarini avtomatlashtirishda quyidagilar bajariladi:
- konveyer lentasi uchun tezlikni boshqarish tizimlarini ishlab chiqish va joriy etish;
- ishdagi baxtsiz hodisalarni oldini olish uchun - xavfsizlik tizimlarini o'rnatish va uskunalarni favqulodda to'xtatish;
- konveyerni nazorat qilish va masofadan boshqarish tizimini ishlab chiqish va amalga oshirish;
- hisoblash tizimlarini o'rnatish va avtomatik saralash va tanlash tizimlarini modernizatsiya qilish.
Alohida konveyerlar va konveyer liniyalarini avtomatlashtirish ikkita asosiy sxema bo'yicha amalga oshiriladi: masofadan boshqarish, bunda faqat konveyerning ishga tushishi va to'xtashi avtomatlashtirilgan; konveyer yoki uning elementlari ishlash tartibi buzilganda uyg’otish dvigatellari avtomatik ravishda o’chirilganda konveyer va uning elementlari ishini avtomatlashtirilgan holatdaboshqarish.
Xavfsiz ishlash qoidalariga binoan alohida konveyerlarni yoki konveyer liniyalarini avtomatlashtirilgan yoki masofadan boshqarish uskunalariga quyidagi asosiy talablar qo'yiladi: davomiyligi 5 s dan kam bo'lmagan boshlanishgacha ogohlantirish signalini ta'minlash; konveyerlarni yuk oqimi yo'nalishiga qarama-qarshi ketma-ketlikda qatorga kiritish va oldingisini tezlashtirgandan so'ng keyingi konveyerni (tovar oqimiga qarshi) ishga tushirilishini ta'minlash; yuklarni ishdan chiqqan konveyerga etkazib beradigan yo'nalishdagi barcha konveyerlarning bir vaqtning o'zida avtomatik ravishda o'chirilishi; konveyerning mexanik qismi elektr dvigatelining elektr himoyasi ishga tushirilganda nosoz konveyerni qayta yoqishning iloji yo'qligi va boshqalari.; simni konveyer uzunligining istalgan nuqtasidan uzish va lokal blokirovkaning mavjudligi, bu boshqaruv panelidan ushbu konveyerning ishga tushishiga to'sqinlik qiladi; ta'mirlash, tekshirish va tartibga solish paytida konveyerlarni individual mahalliy qo'lda boshqarishga o'tish imkoniyati.
Konveyerni favqulodda to'xtatish lentani sinishi, uzoq vaqt ishga tushirilishi, lenta tezligining nominaldan 75% gacha pasayishi, uzatish punktining haddan tashqari yuklanishi va boshqa holatlarda amalga oshirilishi kerak. Boshqarish paneli, konveyer qo'zg'alish joylari va konveyer liniyasining yuklash joylari o'rtasida ikki tomonlama telefon aloqasi yoki kod signalizatsiyasi bo'lishi kerak.
Shaxta lentalik konveyerlari qismlarini avtomatlashtirish bo'yicha asosiy texnik talablarning bajarilishini ta'minlaydigan va konveyerlarni avtomatlashtirilgan boshqarish va konveyerlar soniga qarab statsionar va yarim statsionar tarmoqlanmagan konveyer liniyalarining ishlashini boshqarish uchun mo'ljallangan KAB .1M(Konveyerlarni avtomatik boshqarish -1M – modernizatsiyaning birinchi bosqichi)tizimi ishlatiladi.
Tizim yer osti yoki yer yuzida joylashgan konveyerlarni operator stantsiyasidan markazlashtirilgan boshqaruvni ta'minlaydi va tezlikni sezgichlar, lenta sirpanishini boshqarish datchiklari, simarqonlikalitlar, signal va boshqalarni o'zichiga olgan boshqaruv paneli va boshqaruv bloklaridan iborat. Lentaning tezligini nazorat qilish uchun, uning yuklama bilan va yuksiz aylanadigan qismlari oralig’iga o’rnatiladigan taxogenerator datchiklaridan foydalaniladi. Datchikning aylanuvchi qismlari lentaga prujina yordamida lentaga maxkamlanadi.
Rolik aylanganda taxogenerator lenta tezligiga mos ravishda ma'lum parametrlarga ega bo'lgan tok oqimni hosil qiladi. Bu tokni konveyer elektr uzatmasini boshqaradigan elektr qurilmalari orqali signal qabul qilinadi. Lentaning siljishini kuzatuvchi datchik uning holatini kuzatib boradi va favqulodda lenta yon tomonga siljigan taqdirda, masofadan boshqarish pultiga yoki avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimiga signal yuboradi. Texnologik chiziqning istalgan joyidan konveyerlarning harakatlanishini ta’qiqlash va favqulodda avariyaviy to'xtashini ta’minlash uchun konveyer liniyasi bo'ylab cho'zilgan egiluvchan simli arqonlar va ular ulangan so'nggi kalitlardan foydalaniladi. Rezina trosli lentalarni harakatlanishi paytida texnik holatini nazorat qilish maqsadidalentaning ko’ndalang kesim yuzasi bo’ylab shikastlangan qismlarisonini aniqlab, ularni yig’indisini avtamatik tarzda sanab, lentali konveyerni avtomatik tarzda o’chiradi. Shuningdek, datchiklar qayta yuklash punktlari ishini nazorat qilish uchun (konveyerdan konveyerga tosh massasi qayta yuklanadigan joylarda bunkerlarning to'ldirilishi va oqish kuzatilishi), qayta yuklashda sug'orish tizimini avtomatik ravishda yoqish va o'chirish uchun foydalaniladi.
