Эҳтиёж нима? Унинг қандай турлари мавжуд? Эҳтиёжлар бўйича Маслоу пирамидасини тушунтири беринг

Aksioner jamiyatlar mas’uliyati cheklangan firmalarning eng ko‘p tarqalgan shakli, bu aksionerlar (hissadorlar) jamiyati hisoblanadi. Bular ko‘p joyda korporatsiya, deb yuritiladi. Muayyan korxona aksiya chiqarib uni sotadi. Aksiyani sotib olganlar aksionerlar, ya’ni aksiya egalari, deb ataladi. Aksiya sotishdan tushgan pul korxonaning kapitalini hosil qiladi. Aksiya egalari uning miqdoriga qarab topilgan foydaning bir qismini dividend (ulush) sifatida oladilar. Aksionerlar korxona egalari hisoblanadi, lekin ularning maqomi bir xil emas. Aksiyalar katta qismining egalari yirik aksionerlar boiib, kichik aksiya egalari mayda aksionerlar hisoblanadi. Aksionerlar jamiyati ham sherikchilikka asoslanadi, bu yerda kapital sheriklarning yig'ma puli, sheriklar foyda va zararni baham ko‘rishadi, tadbirkorlik riski ular o'rtasida taqsimlanadi. Biroq bu yerda sheriklar g'oyat ko'pchilik, ulardan biri katta mulkdor boisa, boshqasi arzimas kichik mulk egasi boiadi.
35 Капитал нима? Асосий ва айланма капиталга таъриф беринг.
Firma ishini tashkil etish va yurgizib turish uchun zarur bo‘lgan va foyda topishni moMjallagan mablag‘i uning kapitali bo‘ladi. Firma tashkil etilish chog‘ida unga qo‘yilgan pul ustav (nizom) kapitali, deb yuritiladi. Bu pul topilgan daromadni kapitalga aylantirish natijasida ko'payib boradi va firmaning umumiy (yalpi) kapitali hosil bo'ladi. Kapital dastlab pul shaklida bo'ladi, shu sababli u nominal kapital hisoblanadi. Bu pulga resurslar sotib olib, ishlab chiqarish amalda yurgizilib foyda topilganda real kapital yuzaga keladi. Asosiy kapital bu shunday kapitaldirki, unda mujassamlashgan bozor qiymati yaratilgan tovar va xizmatlar narxiga biryoMa emas, balki kichik qismlarga boMingan holda va uzoq vaqt davomida ko‘- chadi hamda shu davrda egasiga qaytib keladi. Asosiy kapitalni xo'jalik amaliyotida asosiy vositalar, deb yuritiladi va buxgalteriyada hisobga olinadi. Asosiy kapital bino, inshoot, asbob-uskuna, turli mashinalar va jihozlarga sarflangan pul bo'lib, ularning resurs sifatidagi xususiyatlarini o'zida mujassam etadi.