Eshqo’ziyev Jo’rabek 044-19Тў Mavzu: Mul’timediali aloqa tarmoqlari shahar va qishloq aloqa tarmoqlarida qoʼllaniladigan texnologiyalarning turlari Reja

Tarmoq sathi (network) – tarmoqda ma‘lumotlar uzatishni logik kanalini boshqarish (ma‘lumotlarni marshrutlash va adreslash, kommutatsiyalash: kanallar, xabarlar, paketlar va multipleksorlash). Bu sathda tarmoqning bosh telekommunikatsiya vazifasi – foydalanuvchilarning aloqasini ta‘minlash amalga oshiriladi. Tarmoqning har bir foydalanuvchisi albatta bu sathning protokollarini qo’llaydi va tarmoq sathi protokollari qo’llaniladigan o’zining yagona tarmoq adresiga ega. Bu sathda ma‘lumotlarni strukturalash bajariladi – ma‘lumotlarni paketlarga joylashtirish va paketlarga tarmoq adreslarini berish (paket– tarmoq sathini ma‘lumotlar bloki).
Kanal sathi (data-link) – tarmoq sathi ob‘ektlari orasida ma‘lumotlar uzatishni fizik kanalini boshqarish va shakllantirish, fizik ulanishlarni shaffofligini ta‘minlash, uzatishdagi xatoliklarni to’g’rilash va nazorat qilish. Bu sathning protokollari ko’p sonli va o’zining funksional imkoniyatlari bilan bir-biridan farqlanadi. Bu sathda ko’p kanalga ulanish protokollari mavjud. Boshqarish kadrlar sathida bajariladi (kadr–kanal sathidagi ma‘lumotlar bloki). Fizik sath (physical) – tarmoqni fizik kanal bilan ulanishini uzish va ushlab turish, o’rnatish. Boshqarish raqamli bitlar sathida (impulslar, uning amplitudasi, formasi) va analog (uzluksiz signalni fazasi, amplitudasi va chastotasi) sathda bajariladi. Sathlar orasida uzatiladigan axborot bloklari standart formatga ega: sarlavha, xizmat axboroti, ma‘lumotlar va oxir. Har bir sath axborot blokini quyida turuvchi sathga uzatishda, uni o’zining 37 sarlavhasi bilan ta‘minlaydi. Yuqori turuvchi sathni sarlavhasi quyi turuvchi uzatiluvchi ma‘lumotlar singari qabul qilinadi.

Fizik sath. Uzatish muhiti
Axborotni uzatish muhiti sifatida mis kabellar, tolali optik kabellar va atrof fazo (simsiz aloqa) bo’lishi mumkin. Magistral aloqa uchastkalarida asosan optik kabellar keng qo’llaniladi. Keng polosali ulanish tarmog’ida asosan mis kabellar qo’llaniladi.

Misli kabellar. Ulanish tarmoqlarida qo’llaniladigan misli kabellarning turlarini klassifikatsiyasi keltirilgan. Bu kabellarni tok o’tkazuvchi simlari 0.32; 0.4; 0.5 va 0.7 mm diametrli misli simdan tayyorlangan va polietilen bilan izolyatsiyalangan. Izolyatsiyalangan simlar juft yoki to’rtta ko’rinishda o’ralgan. Kabellarni ishonchliligini oshirish uchun va qobiqqa namlikni kirmasligi uchun gidrofrob to’ldirgich bilan germetiklangan kabellar ishlab chiqilgan