Эс-хушнинг бузилиши



Download 2,47 Mb.
bet117/207
Sana30.04.2022
Hajmi2,47 Mb.
#595939
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   207
Bog'liq
Лекция

Узгарувчан турдаги беморларда алкоголга булган мойиллик кенг таркалганлик шаклида булади: алкоголга ва алкогол кабулига ижобий эмоционал муносабат сакланиб туради. Алкогол ичмаслик жуда киска вакт давом этиб мажбурий равишда амалга оширилади. Беморлар уз гурухларида иштирок этиб, алкогол урнига оддий ичимликларниистеъмол киладилар, алкогол тугрисида куп гапирадиларю Уйда эса узларини нотинч, жахлдор, уй ишларига бефарк караш холатида тутадилар, бу эса тез орада таранглашиш холатига олиб келиб яна спиртли ичимлик ичишга сабаб булади.
Ремиссия холатида алкоголга патологик мойилликнинг зурайишига турли социап-психологик омиллар (уртоклар билан учрашув, иш кун охирида одатланган алкогол истеъмоли, хизмат сафарлари, маош олиш, аёллар билан танишиш, оиладаги ва ишдаги жанжаллар, кийинчиликлар, оиладаги назоратнинг пасайиши, психогениялар) сабаб булади. Синтон шахслар учун ичкилик ичиш маросимлари, узгарувчан шахслар - уртоклар билан учрашув ва оиладаги назоратнинг пасайиши, кузгалувчан, истерик ва астеник шахслар - индивидуал омиллар, психастеник шахслар учун - психогениялар патологик мойилликнинг кучайишида мухим ахамиятга эга булади.
Ремиссия бошланишида алкогол истеъмолига боглик булган оиладаги ва ишдаги жанжаллар сакланиши мумкин. Масалан, бемор хотини пул етмаслиги ва беморга ишонмаслиги сабабли вахима, безовталик, норозлик курсатиши мумкин. Беморлар социал холатларини яхшилашга тусиклар ва кийинчаликлар пайдо булиши мумкин. Ремиссия давоми купайса «алкогол жанжал» камаяди, лекин оилада ва ишда бошка жанжаллар булиб туриши мумкин.
Алкоголга иккиламчи патологик мойиллик бирламчи мойилликка нисбатан ремиссия даврида латент холатга бутунлай утади, лекин 6-8% беморларда И.Н.Пятницкая (1960) томонидан ёзилган сохта абстиненция синдроми пайдо булади. Бу холат ичкиликка боглик булмаган алкогол абстинент синдромининг белгилари (вахима, тушкунлик, безовталик, уйкусизлик, «алкогол мазмундаги туш куришлар», титрок, астения холати, вегетатив бузилишлар) ва енгиб булмайдиган патологик мойилликнинг уз-узидан пайдо булиши билан ифодаланади. Сохта абстинент холати купинча алкоголизм кайталанишига олиб боради. Хорижий муаллифлар бу холат «курук мастлик холати», «кечиктирилган абстинент синдроми» номи билан ёзилган. ХКТ-10 буйича бу холатлар «флэшбэк» белгилари деб номланади. В.С.Гребенников (1970) фикрича, улар ремиссиянинг 3-4 (ва ортик) йилларидан кейин кузатилиши мумкин.Алкогол ремиссияларида астения холатпари куп учрайди
(Я.Г.Гальперин, 1971). Астения даражаси енгил гиперстеник туридан огир гипостеник турига узгариши мумкин. Астения келиб-чикиши сурункали алкогол захарланиши билан боглик булади, ремиссиянинг бир неча ойдан кейин унинг белгилари бутунлай утиб кетади. Масалан, ремиссиянинг 6 ойгача 25% холларда, 6 ойдан 1 йилгача - 10%, 1 йилдан 2 йилгача 5% холларда астения белгилари йуколади.
Бундан ташкари, ремиссия даврида турли даражадаги алкогол шахс узгаришлари сакланиб туради. Ремиссиянинг бошка белгиларига нисбатан улар жуда тургун булиб, мотивлар ва эмоциялар узгарувчанлиги, ирода пасайиши, сергаплик, юзаки фикрлар билан ифодаланади.
Э.И.Лапинский курсатишича тафаккур бузилишлари жуда тез утиб кетади, ремиссиянинг 1 ойдан кейин сергашшк ва фикрларнинг юзакилиги камаяди ва бир неча ой давомида факат эспериментал-психологик усуллар оркали аникланади. Диккат ва хотиранинг функционал бузилишлари 1-1,5 ойдан кейин пасайиб, 6-7 ойдан кейин эса кузатилмайди. Тафаккур бузилишлари, яъни умумлаштириш ва абстракциялаш жараёнларининг етмовчиликсизлиги, ходисалар орасидаги мантика муносабатларни тушунмаслик ремиссиянинг 1 йилидан кейин аникламайди.
Ремиссиянинг 2 йилгача ва ундан ортик факат алкоголга парциал ирода чидамсизлиги сакланиб туради. Аффектив узгаришлар (айникса кузгалувчанлик, аффектив узгарувчанлик) жуда секин пасайиб ремиссиянинг 1-2 йилдан кейин камаяди, лекин бутунлай йуколмайди ва нокулай психоген, соматоген таъсирлари булганида кучайиб туради.
Ремиссиянинг куп учрайдиган белгиси — алкогол анозогнозияси хисобланади, лекин ремиссия даврида унинг шиддати пасайиши мумкин.
Алкогол ремиссияси белгилари алкоголимнинг боскичларига боглик булади. Касалликнинг I боскичидаги ремиссия холатига алкоголга патологик мойилликнинг енгиллашиши, алкогол анозогнозиясининг реактив тури, астения холатининг енгил даражаси, шахс узгаришларининг йуклиги хос булади.
Алкоголизм II боскичидаги ремиссия холатида алкоголга бирламчи патологик мойиллик уз - узидан кучли даражада пайдо булиб, тургунлиги билан ажралиб туради, огир астения кузатилади. Бундан ташкари, 6-8% холларда сохта абстиненция синдроми, аффектив узгаришлар, уз-узидан ёки психоген равишда ривожланиб алкоголга моиилликни кучайтириб юборади. Бу даврида алкоголизмга хос булган шахс узгаришлари (шахс хусусиятларининг уткирлашиши) пайдо булади, 15-20% холларда алкогол деградацияси учрайди.
Алкоголизм III боскичидаги ремиссия холатида бирламчи патологик мойиллик кучайиб боради ва у спонтан, циклик ёки доимий шаклларда булади. Хамма беморларда тургун астеник холати кузатилади ва улар 50% беморларда 1-2 йилдан кейин йуколади. Соматоневрологик асоратлар бу даврида куп учраб туради. Аффектив узгаришлар уз-узидан пайдо булиб, органик характерга эга булади, алкоголдаги шахс деградацияси тургун ва
кайтмас булади. Лекин баъзи текширишлар бу узгаришларни оркага кайтиши ва беморларда социал-биологик реадаптация даволаш натижасида яхшиланиши кузатилган (И.В.Стрельчук, 1973). Узок давом этувчи ремиссияда одоб-ахлок яхшиланиши, эйфория, психопатсимон холатларнинг камайиши, жуда кам микдорда акл ва хотира жараёнларининг тикланиши кузатилади.
Ремиссия холатида ичкиликсиз хаётга куникиш адаптация шахс деградацияси булмаганда, шахснинг хусусиятларига боглик булади. Синтон-стеник шахсларда бунлай хаётга куникиш осон даражада кечиб, уларда узок вакт алкоголдан узини тутмок кучли ривожланган холатда булади, беморлар уз ичувчи огайналаридан тез узоклашиб, оила шароитини яхшилашга киришадилар ва узларига янги кизикишлар топадилар (спорт, балик ови, тадбиркорлик ва б.).

Download 2,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   207




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish