Ertalabki soatlarni mustaqil tashkil etish rivojlantirish markazlarida talimiy va tarbiyaviy faoliyatlarni olib borish

ERTALABKI SOATLARNI MUSTAQIL TASHKIL ETISH RIVOJLANTIRISH MARKAZLARIDA TALIMIY VA TARBIYAVIY FAOLIYATLARNI OLIB BORISH
O‘zbekistonRespublikasidamaktabgachata’limitiziminimodernizatsiyaqilishmaktabgachata’limgatengimkoniyatlaryaratishningzarurativamuhimligihamdabolalarnimaktabta’limigatayyorlashningmuqobilvakamchiqimmodellariniishlabchiqishnitaqozoetadi.
6-7 yoshlibolalarnio‘qitishmajburiyboshlang‘ichta’limgabiryilliktayyorlashguruhlaridasturiO‘zbekistonRespublikasiVazirlarMahkamasitomonidantasdiqlanganta’limsektorirejasi, maktabgachata’limnirivojlantirishKonsepsiyasi, Davlattalablarigatayanganholdabolagayo‘naltirilgansifatlipedagogikagaprinsiplarigaasoslangan.
Bolaningertarivojlanishiuningkelgusidashaxssifatidashakllanishidahalqiluvchiahamiyatkasbetadi. Bolaningertarivojlanishigainvestitsiyaajratilishiquyidagiasosiyomillarbilanbelgilanadi:

• 
  kattayoshdagikishiintellektualqobiliyatining70% hayotiningdastlabki 5 yilidashakllanadi;
  
• 
  maktabgachata’limgasarf-xarajatlarningiqtisodiysamaradorligi 17:1 nisbatnitashkiletadi (bolalarqamrovi 50% kambo‘lmaganda);
  

• 
  umumiyta’limdaerishiladigansezilarliyutuqlar;
  
• 
  ta’limniyuqoriroqbosqichdadavomettirishuchunkattaimkoniyatmavjudligi;
  

-g‘ayriaxloqiyvajinoiyxatti-harakatlarehtimoliningkamayishi.
Dasturningmaqsadlarivavazifalarimaktabgachabolalaruchunquyidagilarnita’minlashniko‘zdatutadi:
-zarurbo‘lganrivojlanishamaliyotivamaktabgatayyorlashuchuntengimkoniyatlarnivujudgakeltirish;
-6-7 yoshlibolalaruchunmo‘ljallanganmajburiyboshlang‘ichta’limgabiryilliktayyorlashguruhlarbolalarinito‘liqkunlimaktabgachata’limtashkilotigaberishimkoniyatigaegabo‘lmaganyokimuayyansabablargako‘ra, bungaintilmaydiganota-onalarningtalab-ehtiyojlariniqondirishikerak;

• 
  6-7 yoshlibolalaruchunmo‘ljallanganmajburiyboshlang‘ichta’limgabiryilliktayyorlashguruhlarmaktabgachata’limgaqo‘yiladiganDavlattalablarigamuvofiq, 5muhimsohadabolalarninghartomonlamarivojlanishinita’minlashizarur(jismoniyrivojlanishvasog‘lomturmushtarzinishakllantirish; ijtimoiy-hissiyrivojlanish; nutq, muloqot, o‘qishvayozishmalakalari; bilishjarayoniningrivojlanishi; ijodiyrivojlanish) hartomonlamauyg‘unrivojlanishinita’minlashgamo‘ljallangan;
  
• 
  maktabta’limigaumumiypsixologiktayyorgarlik.
  

Dasturzamonaviypedagogikavapsixologiyatamoyillarigatayanganholda:

• 
  istisnosizbarchabolalarningta’limolishvarivojlanishgatengimkoniyatgaegabo‘lishinita’minlashga;
  
• 
  amaliyotgabolayo‘naltirilganyondashuvni, inklyuzivta’limtamoyillarinijoriyetishga;
  
• 
  oilavajamoalarbilanhamkorlik;
  
• 
  ta’lim-tarbiyaningmadaniyjihatdanmaqbuluslublarigatayanganholdamilliyqadriyatvaustuvorliklarnie’tiborgaolish;
  

• 
  qulay, do‘stonavaxavfsizrivojlanishmuhitinishakllantirishgayo‘naltirilgan.
  

majburiyboshlang‘ichta’limgabiryilliktayyorlashguruhlardagita’limjarayoniquyidagitamoyillargaasoslangan:

• 
  bolagayo‘naltirilganta’limgayondashuvi;
  
• 
  inklyuzivta’limhaqidamushohadayuritish;
  
• 
  bolanixolistik(yaxlit) rivojlanishinita’minlaydiganta’limmuhitiningxususiyatlarinibelgilash;
  
• 
  maktabgachata’limtashkilotidafaoliyatningetakchituri – o‘yinasosidata’limberish;
  
• 
  bola – ta’limjarayoniningfaolishtirokchisi;
  
• 
  rejalashtirishvabaholashsamaradorligi;
  
• 
  bolanitarbiyalashvarivojlantirishjarayonigaota-onalarni
  
• 
  hamkorlikasosidajalbetish;
  
• 
  interfaolta’lim;
  
• 
  integrativo‘qitish.
  

Dasturdako‘zdatutilganvazifalarnafaqatrivojlanishmarkazlardagifaoliyatpaytida, balkimustaqil,
o‘yinjarayonidahamdapedagoglarningota-onalarbilanbirgalikdagifaoliyatijarayonidahamto‘liqbajarilishilozim.
Fiziologikrivojlanish
Mazkurdavrdaorganizmningtayanch-harakatvayurak-qon
tomirtizimlariningintensivrivojlanishihamdatakomillashishi, maydamushaklarningrivojlanishi,
markaziyasabtizimidagiayrimbo‘linmalarningrivojlanishivadifferensirovkalanishiro‘yberadi.
bolaningvaznioyigataxminan 200 gratrofida, bo‘yio‘sishiesa 0,5 smgaortibboradi, tanaproporsiyalario‘zgaraboshlaydi. 7 yoshlibolalarningbo‘yio‘rtacha 113-122 smga, o‘rtachavazniesa 21-25 kggatengbo‘ladi. Miyasohalarideyarlikattayoshlikishilarnikidekshakllangan. Harakatsohalariyaxshirivojlangan. Suyaklarmustahkamlanishidavometadi, lekinumurtqaegilishlarihalibarqaroremas. Yirikvaayniqsa, maydamotorikaninrivojlanishidavometadi. Qo‘lpanjalarimushaklarningkoordinatsiyasiintensivrivojlanadi. Umumiyjismoniyrivojlanishbolaningnozikmotorikasirivojlanishibilanbog‘liqbo‘ladi.