Erkinov Mehriddin

1. Kо 'rsatmalilik prinsipi. U bu prinsipni faqat ko'rsatib o ‘qitish usuli tariqasidagina emas, balki barcha sezgi organlarini narsa va hodisalarni asosli va yaxshi o ‘zlashtirib olishga jalb etish vositasi tariqasida keng m a'noda to’g‘ri tushunadi. Ko’rsatmalilikni o‘qitishning “Oltin qoidasi” deb ataydi. Ko‘rsatmalilik prinsipida: bolaga real narsalarni ko‘rsatish; dunyoni rasmlar orqali tushuntirish; narsalar modelini ko‘rsatish; o ‘qituvchining so ‘zi. Komenskiy "Dunyodagi narsalarning rasmlarda aks etishi” asarida o‘qitilayotgan, o‘rganilayotgan narsalarni ushlash, ko‘rish, yeyish, hidlash kerakligini aytib, bu o ‘rganilayotgan materialni chuqur bo‘lishga va esda uzoq vaqt saqlanishiga olib keladi, deydi.
2. Onglilikprinsipi. Komenskiy onglilik prinsipini ilgari surar ekan. o'qitishda ma'no-mazmunini tushunmay, og'zaki yodlashga qarshi chiqib, shunday yozadi: “Aql-idrok bilan yaxshi tushunib olingan narsadan boshqa hech bir narsani zo'rlab yodlatmaslik lozim.O'rganilavotgan narsa kundalik hayotda qanday foyda yetkazishini o 'qituvchi yordamida anglab olishlari kerak. Shu bilan hodisalarning sabablarini anglatmoq, har bir narsani to ‘la tushuntirib bo‘lguncha, shu narsa ustida to‘xtatmoq kerak”.
3. Tizimlilik prinsipi. O 'qitilayotgan m aterial o ‘quvchilarga asosiy qodilar tariqasida Io‘nda bayon qilinishi kerak. O‘qitishda dalillardan xulosalarga, misollardan qonunlarga o ‘tish, dalillar va misollarni qoidalar tizim iga solib, um um lashtirib berish lozim, aks holda hodisalarning tizim siz uyumi hosil bo‘lib qoladi. Konkretdan abstraktga, osondan qiyinga, um um iydan xususiyga o ‘tish kerak; avval narsa, ya'ni hodisaga um um iy tushuncha berib, keyin uning turli tom onlarini ayrim -ayrim o ‘rganish kerakligini ko‘rsatadi.
4. Izchillik prinsipida — fan asoslarini izchil bayon qilish va tizimli tarzda o‘rgatish talab etiladi. Izchillik prinsipida, kun, oy, yilga vazifa qo‘yish va uni am alga oshirish uchun intilish kerakligi aytiladi. Bunda aniq vaqtni belgilash, o‘qishning bola yoshiga mos bo’lishi, material izchillik bilan o‘rganilishi, ya'ni bugungi m aterial ertagi bilan bog‘lanishi va keyingi o‘tiladigan m aterialga yo'l ochish kerak.