Erkin umarov mahmud abdullayev


uchun  uni o'qishning o ‘zi yetarli emas, balki  shoirning tuyg‘ulari, fikrlari,  kechinmalarini ochish



Download 3,62 Mb.
Pdf ko'rish
bet27/99
Sana13.04.2022
Hajmi3,62 Mb.
#547732
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   99
Bog'liq
Ma\'naviyat asoslari. Umarov E, Abdullayev M

uchun 
uni o'qishning o ‘zi yetarli emas, balki 
shoirning tuyg‘ulari, fikrlari, 
kechinmalarini ochish 
lozim; tasviriy 
san ’at (rassom lik)ni tu sh u n ish
uchun san’atdagi 
shartlilikning 
mohiyatini anglab yetish zarur, 
buningsiz rassom kechirgan 
holatni 
tasaw u r etib b o ‘lmaydi. M usiqaning 
mohiyatini bilish 
tinglovchida 
musiqali ta ’lim malakasini taqozo qiladi; 
fan haqida 
gapiradigan 
bo‘lsak, ilmiy kategoriya m a’nosini 
anglash, ayni paytda, 
shular 
orqali fikr yuritishning o ‘ziga xosligini 
fahmlash kerak 
bo'ladi.
M a’naviy qadriyatlarga xos xususiyatlardan 
yana biri 
tafakkur va 
hissiyotning eng umumiy shaklda namoyon 
bo'lishidir. 
Xoh san’^t- 
da, xoh fanda, xoh falsafada b o ‘lsin, bu 
narsa o'ziga xos 
moddiyla-


shadi. M oddiylashtirish jarayonining o ‘zi amaliy faoliyat b o ‘lib; 
malakalar, qobiliyatlarni gavdalantirishni taqozo qiladi, u amaliyot 
sifatida esa m a’naviylikni moddiy narsalarga ko‘chiradi.
M a’naviy faoliyatning yana bir xususiyati shundaki, amaliyot o ‘z 
ichiga nihoyatda rang-barang m ehnat malakalarini qamrab oladi, 
shu sababli, m a’naviy qadriyatlarni yaratishdan ko‘zlangan asosiy 
maqsad — bu m oddiylikni ideallikka «bo‘ysundirish»dan iborat 
bo‘ladi. Masalan, rassom olamni boshqalarga o ‘xshab mushohada 
etadi, unga o ‘z munosabatini bildiradi. Biroq «ko‘rgani»ni, kechir- 
ganini, kuzatishlarini hamma ham moddiylashtira olmaydi, buning 
uchun, ya’ni ranglar bilan ijod qilish uchun alohida qobiliyat bo‘li- 
shi lozim. Gipoteza asosida fikrlovchi olim o ‘z fikrlarini eksperi- 
ment bilan mustahkamlashi kerak, eksperiment esa o ‘ziga xos ma- 
lakani talab qiladi. Musiqachi uchun qobiliyatli bo‘lishdan tashqari 
yana rivojlangan tuyg‘u, chuqur eshitish qobiliyati ham zarur.
Toinoshabin, o'quvchi, musiqa ishqibozlarida san’at va fan ar- 
boblari darajasidagi ijodiy malaka yetarli b o ‘lmaydi. Shu sababli, 
asarning sirtqi ko'rinishi ortida m a’naviylikning eng umumiy jihatlarini 
ko‘ra olishlarida qiyinchiliklarga duch kelish mumkin. Buni bartaraf 
etish uchun ular ijodning barcha «sir»larini bilishi kerak; ijodkor 
asarining predmetli — sirtqi pardasiga barham berib, ijodkor bilan m a’­
naviy aloqaga kira olishi zarur, biroq buning uchun m a’rifatli va 
madaniyatli kishi bo‘lishi kerak; fan, san’at asoslarining mohiyatini 
tushunish uchun esa uning qonuniyatlarini idrok eta olish qobiliyati 
zarur. Maktabda olib boriladigan ta ’lim va tarbiyaning m a’nosi ham 
m a’naviy qadriyatlarni idrok etish madaniyatini tarbiyalashga yo‘nal- 
tirilgan, bilimlaming asosiy sohalari bilan muomala qila olish mala- 
kasini shakllantirishni nazarda tutadi. Mohiyatan, ta ’lim m a’naviy 
qadriyatlarni o ‘zlashtirish yo‘li hamdir.

Download 3,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   99




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish