Erkin umarov mahmud abdullayev

keladi. 
Insonning faolligi, 
uning xatti-harakati, qobiliyati qator niyatlar tizim iga suyanadi. 
H a r qanday 
insoniy 
faoliyatni 
harakatga 
keltiruvchi m uayyan 
sa b a b la r m av ju d 
b o 'lib , bular 
— e h tiy o jla r, m a n fa a tla r va 
m aqsadlardir.
Faolliksiz, ijodiy 
mehnatsiz 
kishilarning m a ’naviy h ayotini 
tasavvur etish m um kin 
emas. Agar 
inson dangasa bo 'lsa, xudbin 
b o ‘lsa, takabbur bo'lsa, 
uni 
m a’naviy boy inson deb bo'lm aydi.

---

U nday o dam d a ehtiyo j, m a n fa at, yuksak m a ’nodagi m aqsad 
bo ‘lmaydi. U ndagi m a’naviylik olami o ‘ziga bino q o ‘yish bilan 
chegaralangan b o ‘ladi, o'ziga bino q o ‘yishlik, xudbinlik na axloqiy, 
na ijtimoiy chegarani biladi.
Faoliyat tushunchasi m ehnat tushunchasini ham bildiradi. Biroq 
m ehnat insonning yaratuvchanlik faoliyatini ifodalaydigan eng 
umumiy kategoriya bo'lsa, faoliyat — bu qobiliyatning jonli, real 
gavdalanishidir. Aytish mum kinki, m ehnat — faoliyatli jarayonlar 
ham da jism oniy va m a’naviy kuchlar harakatining yig'indisidir. 
Hayvonlar ham muayyan faoliyat bilan shug‘ullanadi: ovqatlanadi, 
harakat qiladi, oziq-ovqat izlab topadi, uya quradi. Biroq bu ongli 
emas, balki instinktiv, tug‘m a xatti-harakatlar ta ’sirida yuz beradi. 
Ularni sotsial m a’noda oladigan b o ‘lsak, faoliyat deb atash mumkin 
emas.
Inson faoliyati nafaqat anglangan, balki shu bilan birga maqsadga 
muvofiq yo'naltirilgan jarayon b o ‘lib, o ‘z ichiga ikki tom onni oladi: 
ichki (m a’naviy) va tashqi (moddiy). Ichki jarayonning tashqiga 
aylanishi ayni vaqtda ideallikning m oddiyga, subyektivlikning 
obyektivlikka, predmetlilikka aylanishi hamdir. H ar ikki holatda 
ham m a’naviy, ham jismoniy kuchlar sarflanadi. M a’naviy faoliyatga 
kelganda shuni aytish lozimki, bu, eng aw alo, m a’naviy qadriyatlarni 
yaratadigan jo n li insoniy faoliyatdir. Insoniy faoliyat m uayyan 
darajada turli-tum an natijalarga olib keladi: u bilish, tafakkur, ijodiy 
fantaziyadan tortib, to rassomlik, to ‘qim achilik, m e ’m orchilik, 
adabiyot va musiqa, teatr va kino asarlarini yaratishgacha bo'lgan 
natijalam i bildiradi. M a’naviy faoliyat ijtimoiy ongni shakllantiradi, 
uning shakllarini boyitadi. U kishilarga bilim, e ’tiqod, go‘zallik, 
ezgulik, haqiqat ruhini berib, ularning tafakkurini boyitadi.
M a’naviy faoliyatni ikki yoqlama qarab chiqish mumkin: psixik 
jarayonlar sifatida (emotsional,