Эркин иқтисодий ҳудудлар

3.5-rasm. Buyuk Biritaniya
erkin port va oddiy port hududida xomashyodan 
undiriladigan bojlar
41
. 
Agar 2018-yil sentabr oyi holatiga dunyo mintaqalari bo„yicha portlarning 
sig„imini ko„radigan bo„lsak, u holda jami portlar sig„immining asosiy qismi – 66% 
ulushini Osiyo mintaqasi egallaganligiga guvoh bo„lish mumkin (3.6-rasm).
3.6-rasm. Dunyo mintaqalari bo„yicha portlarning sig„imi
42
 
Bu esa Osiyo mintaqasida joylashgan portlarda xizmatlar ko„rsatish potensiali 
41
https://www.cps.org.uk/research/the-free -ports-opportunity, 9-page. 
42
https://transportationstore.informa.com/wp-content/uploads/woocommerce_uploads/2018/09/LL-Top-Ports-
sampler.11-page. 
Osiyo; 389872230; 
66%
Markaziy va Janubiy 
Amerika; 21947259; 
4%
O'rtayer 
dengizi(Janubiy 
Yevropa); 
34261715; 6%
O'rta sharq; 
34669411; 6%
Shimoliy Yevropa; 
53188392; 9%
Shimoliy Amerika; 
45998461; 8%
Afrika; 2699978; 0%
Australiya; 5336558; 
1%

---

85 
yuqori ekanligini va tovarlar va yuklar aylanmasining asosiy qismi ushbu mintaqa 
orqali amalga oshirilishini bildiradi. Sababi yuqori o„rinlarda turgan portlarning 
deyarli barchasi Xitoy Xalq Respublikasi portlari hisoblanadi. 
O„z navbatida, portlar tomonidan ko„rstailgan xizmatlar sig„imi bo„yicha Xitoy 
dengiz portlari dunyoning Top-10 taligida 7 ta o„rinni egallaganligi ham buni amalda 
yaqqol tasdiqlaydi (3.7-rasm).