Эркин иқтисодий ҳудудлар

Nazorat uchun savollar: 
1.
Offshor hududlarning afzalliklari nimalardan iborat? 
2.
Offshor hududlarning salbiy jihatalari nimalardan iborat? 
3.
Offshor hududlarning turli xizmatlar, aktivlar va investitsiyalarni o„zida 
jamlashida nimalar sabab bo„ladi? 
4.
Dunyodagi eng yetakchi offshor hududlar sifatida qaysi hududlarni keltira 
olasiz? 
5.
Offshor hududlar bilan bog„liq turli yo„qotishlar haqida qanday fikrdasiz? 
6.
O„zbekistonda offshor hududini tashkil etish masalasiga qanday qaraysiz? 
11.5. Offshor hudularda offshor kompaniyalar va ularning turlari 
Offshor hududlarda offshor kompaniyalar faoliyatining rivojlanishi tez 
sur‟atlarda yuz berishi kuzatiladi. Bunga o„ziga xos bir qator omillar ijobiy ta‟sir 
ko„rsatadi. Shu sababli offshor hududlarda offshor kompaniyalarni tashkil etishga 
bo„lgan intilish tobora ortib bormoqda. 
Offshor kompaniyalar turlari: 
1. Savdo kompaniyalari. Ushbu guruhga, nafaqat, tovarlarni sotuvchi 
firmalar, balki, ishlab chiqaruvchilar, yuk tashishlar bilan shug„ullanuvchi, 
xizmatlar ko„rsatuvchi tashkilotlar va boshqalar kiradi. 
2. Xolding kompaniyalar. Bu qimmatbaho qog„ozlar va boshqa aktivlarning 
egalari hisoblangan tashkilotlar bo„lib, ular ushbu qimmatbaho qog„ozlarni va 
aktivlarni boshqa korxonalarga joylashtirishadi va moliyalashtirishadi. 
3. Trast kompaniyalar omonatlar qo„yiluvchi kompaniyalar. 
4. Transport kompaniyalari – kemalar va yaxtalarni ro„yxatga olish 
maqsadida tashkil etiladi. 
5. Sug„urta – zahira fondlarini jamg„arish maqsadida yirik korxonalar tashkil 
etiladi. 
6. Offshor moliyaviy markazlar – Kayman orollari (jahondagi yirik beshta 
moliyaviy markazlarga tegishli) va Karib xavzasidagi boshqa orollar Panama, 
Niderland, 
Lyuksemburg, 
Lixtenshteyn, 
Monako, 
Gonkong, 
Singapur, 
Shveytsariya. 
7. Sug„urta markazlari – Bermud orollari – jahondagi eng yirik sug„urta 
offshor markazlar, Gern oroli – Yevropadagi yirik sug„urta offshor markaz, Karib 
xavzasidagi orollar, Lyuksemburg, Kipr, Gibraltar. 
8. Xolding hududlar – Lyuksemburg (15 mingdan yuqori xoldinglar), 

---

333 
Gibraltar, Kipr, Shveytsariya, Niderland, Antil orollari, Mavrikiy, Madeyra, 
Lixtenshteyn, Vanuatu. 
9. Kemalarni nazorat ostidagi hududlar – Panama, Liberiya, Niderland (EI 
uchinchi o„rinni egaluvchi, ko„p yuk qabul qiluvchi flot), Lyuksemburg (dengizga 
chiqish imkoniyati yo„q), Vanuatu va boshqalar. 
10. Xarid qiluvchi va vositachi savdo hududlari – Seyshel orollari, 
Lixtenshteyn, Vanuatu, Karib havzasi orollari, Gibraltar, Gonkong. 
11. Investitsion faoliyatni barpo etish hududlari – Shveytsariya, Lixtenshteyn, 
Seyshel orollari, Vanuatu, Karib havzasi orollari, Gibraltar, Gonkong, Gernsi 
oroli, Lyuksemburg, Niderland Antil orollari, Kipr.