Эркин иқтисодий ҳудудлар



Download 7,25 Mb.
Pdf ko'rish
bet23/281
Sana28.04.2022
Hajmi7,25 Mb.
#587396
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   281
Bog'liq
ERKINIQTISODIYHUDUDLAR

3. Operatsion bosqich.
Bu rejalashtirish uchun eng murakkab bo„lgan 
bosqichdir. U hududning o„zidan o„zi rivojlanuvchi tizim sifatidagi ichki 
dinamikasiga, hudud regionida va mamlakat miqyosida bo„lgan siyosiy barqarorlikka 
bog„liq. Shu bilan bir vaqtda hududni rivojlantirish imkoniyatariga bag„ishlangan 
marketing izlanishlari natijalaridan keng foydalanish kerak. Bu bosqichda ham ikki 
davrni ko„rsatish mumkin: 

boshlang„ich davr;

hududni o„z-o„zidan rivojlanish davri.
Ikkala davrda ham hududning jismoniy potensiali to„laligicha ishlatilmaydi. 
Agar 100% lik darajaga erishilsa bunday hudud yo yirik iqtisodiy tumanga, yoki 
yangi sohalar va ishlab chiqarishga o„tishi, yohud o„zining instituttsional statusini 
o„zgartirishi lozim. 
Qaysi hol bo„lishidan qat‟iy nazar, u hudud hayot jarayonining 
to„rtinchi 
bosqichi – rivojlanish bosqichi
boshlanganidan dalolat beradi.
Operatsion bosqichning boshlang„ich davri o„z-o„zidan rivojlanish davridan 
investorlarning rag„batlantiruv tizimi o„zgarishi bilan farq qiladi. Birinchi davrda 
investorlar hududga bevosita berilgan imtiyozlar va xizmatlar mavjud bo„lgani uchun 
keladi (shu jumladan, arzon ishchi kuchi, xomashyo, mamlakatning asosiy hududdagi 
bozorga kirish imkoniyati, tayyor binolar mavjudligi va hokazo). Ikkinchi bosqichda 
esa investorlarni hududda va uning atrofida amalga oshirilayotgan xo„jalik faoliyati 
jalb etadi. Bu erda o„zaro ta‟sir va o„zaro to„ldirish tamoyiliga asoslangan rivojlanish 
effekti o„zini namoyon qiladi.
Yuqorida qayd etilganga muvofiq bir qancha xulosalar chiqarish mumkin: 
EIHning maksimal samarali faoiyat yuritishi uchun EIH faoliyati asosida erishilishi 
kerak bo„lgan maqsadlar va EIH faoliyati jarayonida hal etilishi zarur bo„lgan 
vazifalar aniq ifodalanishi lozim. Va bu narsa boshlang„ich investitsiyadan oldingi 
bosqichdayoq bajarilishi kerak. Shuningdek, EIH faoliyatining asosiy tamoyillarini 
namoyon etish ham muhimdir, chunki, ularning mavjudligi va ularga amal qilinishi 
bir qadar EIH faoliyatining barqarorligi va istiqboli borligini ko„rsatadi. Shuning 
uchun ham O„zbekistonda EIHlarni tashkil qilishda, EIH tamoyillari va 
bosqichlarning amalga oshirilishiga katta ahamiyat berish lozim. Yuqorida aytib 
o„tilgan, Samarqanddagi turistik hududni tashkil qilishda ushbu bosqichlar inobatga 


33 
olinganda edi, balki, hozirgi kunga kelib bu hudud o„z faoliyatini samarali olib 
borayotgan bo„lar edi.
Hozirgi davrda EIHlarni tashkil qilish siyosatining iqtisodiy nuqtai nazardan 
maqsadga muvofiqligi, zaruriy malaka va jahon tajribasidan to„laroq foydalanishni 
qayta ko„rib chiqish zarurligida ko„rinadi. Hududlarning oyoqqa turishi va 
rivojlanishining asosiy talablaridan biri – bu EIHlar to„g„risidagi qonunning qabul 
qilinishi bo„lib, u EIHlarning faoliyatining asosiy shartlarini belgilashi, jumladan, 
hududning tashkil etilishi, faoliyati va tugatilishi tartibi, hududlar turlari, infratuzilma 
obyektlarini moliyalashtirish tartibi, xo„jalik faoliyati mexanizmi, chet el 
investorlariga beriladigan kafolatlar va imtiyozlar, boshqaruv funksiyalari, hududlar 
faoliyatini kordinatsiya qiluvchi idoraning tuzilishini qamrab oladi.
Ushbu qonun boshqa mamlakatlarning shunga o„xshash qonunlariga nisbatan 
raqobatbardosh bo„lishi lozim, chunki, so„nggi keyingi yillarda yaqin va uzoq 
mamlakatlar o„z hududlarida EIHlarni tashkil etishga faol harakat qilayotganliklarini 
inobatga olish lozim. Qolaversa, jahon iqtisodiyotida xalqaro kapital harakatida 
pasayish tendensiyalari kechayotganligi xorijiy investitsiyalarni jalb etishda EIHlar 
jozibadorligini ta‟minlashda huquqiy asoslarning ham ahamiyatini yanada oshirish 
talab etiladi. 

Download 7,25 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   281




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish