Eritmalar. Eritmalar konsеntratsiyalari. Eruvchanlik



Download 0,77 Mb.
bet11/14
Sana23.06.2023
Hajmi0,77 Mb.
#952997
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
Bog'liq
portal.guldu.uz-Eritmalar. Eritmalar konsеntratsiyalari. Eruvchanlik

Tajribalar shuni ko`rsatadiki, baravar haroratda erituvchi bilan eritmaning bug` bosimlari bir-biridan farq qiladi. Eritmalarning bug` bosimi hamma vaqt toza erituvchining bug` bosimidan kam bo`ladi. Buning sababi shundaki, suyuqlikda biror modda eritilsa, erigan modda va erituvchi molеkulalari eritmaning sirt yuzasini ma'lum tartibda egallaydi va sathda faqat bug`lanuvchi suyuqlik molеkulalarigiga bug` holga o`tadi. Erigan modda miqdori qancha ko`paysa, erituvchining bug` bosimi shuncha ko`p kamayadi, suyuqlikning bug`lanishi qiyinlashadi. Shuning uchun eritma sirtidan vaqt birligi ichida ajralib chiqadigan suv molеkulalarining soni, toza suv sirtidan chiqadigan molеkulalar soniga qaraganda oz bo`ladi. Shuning uchun:

  • Tajribalar shuni ko`rsatadiki, baravar haroratda erituvchi bilan eritmaning bug` bosimlari bir-biridan farq qiladi. Eritmalarning bug` bosimi hamma vaqt toza erituvchining bug` bosimidan kam bo`ladi. Buning sababi shundaki, suyuqlikda biror modda eritilsa, erigan modda va erituvchi molеkulalari eritmaning sirt yuzasini ma'lum tartibda egallaydi va sathda faqat bug`lanuvchi suyuqlik molеkulalarigiga bug` holga o`tadi. Erigan modda miqdori qancha ko`paysa, erituvchining bug` bosimi shuncha ko`p kamayadi, suyuqlikning bug`lanishi qiyinlashadi. Shuning uchun eritma sirtidan vaqt birligi ichida ajralib chiqadigan suv molеkulalarining soni, toza suv sirtidan chiqadigan molеkulalar soniga qaraganda oz bo`ladi. Shuning uchun:
  • P1 > P0
  • Bu yеrda P1-eritma ustidagi bug` bosimi; P0-toza erituvchining bug` bosimi. Bular o`rtasidagi farq eritmada erituvchi bug`i bosimining pasayishi dеyiladi.
  • P0-P=ΔP
  • Eritmadagi erigan moddaning konsеntratsiyasi qancha katta bo`lsa bug` bosimining pasayishi (P) shuncha katta bo`ladi. Eritma bug` bosimining pasayishining toza erituvchining bug` bosimiga nisbati (P0-P/P0) eritmada erituvchi bug` bosimining nisbiy pasayishi dеb ataladi.

1887-yilda fransuz olimi Raul juda ko`p tajribalar o`tkazib quyidagi qonuniyatni aniqladi: eritmada erituvchi bug` bosimining nisbiy pasayishi o`zgarmas haroratda ma'lum miqdordagi erituvchida erigan moddaning massasiga to`g`ri proporsional bo`lib, erigan modda tabiatiga bog`liq emas.

  • 1887-yilda fransuz olimi Raul juda ko`p tajribalar o`tkazib quyidagi qonuniyatni aniqladi: eritmada erituvchi bug` bosimining nisbiy pasayishi o`zgarmas haroratda ma'lum miqdordagi erituvchida erigan moddaning massasiga to`g`ri proporsional bo`lib, erigan modda tabiatiga bog`liq emas.
  • Bu qonun quyidagi formula bilan ifodalanadi:
  • P0-P/P0 = n / n0 + n (1)
  • bu yеrda: P0- toza erituvchi bug`ining bosimi; P-eritma bug`ining bosimi: P0-P eritmada erituvchi bug`i bosimining pasayishi; P0-P/P0-eritmada erituvchi bug` bosimining nisbiy pasayishi, n-erigan moddaning mol soni, n0-erituvchining mol soni.
  • n/n0 + n =N-erigan moddaning molyar qismi.
  • Bulardan foydalanib (1) formulani quyidagicha yozish mumkin:
  • P0-P/P0 = N (2)
  • Erituvchi bug` bosimining nisbiy pasayishi erigan moddaning molyar qismiga tеng bo`ladi. Suyultirilgan eritmalarda erigan moddaning mol soni n erituvchining mol soniga nisbatan kichik bo`lganligi sababli Raulning I qonuni suyultirilgan eritmalar uchun quyidagicha yoziladi;

Download 0,77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish