Ergashxodjaeva Sh. Dj., Samadov A. N.,Alimxodjayeva, N. E., Sharipov I. B. Marketing kommunikatsiyasi

10.6-jadval 
Reklama MECh indeksi
Reklama vositasi 
Davomiylik, 
soniya 
MECh indeksi 
1. Telereklama 
60 
1,2 
30 
1,0 
15 
0,8 
2. Radioreklama 
60 
1,4 
30 
1.0 
10 
0.7 

---

198 
Tadqiqotlarning ko’rsatishicha, telerklamaga e’tibor bitta blok tarkibidagi 
boshqa reklama roliklari soniga, uning blokda berilish tartibi va h.k.ga doim ham 
bog’liq emas. Biroq tasvir dinamikasi va mazmuni ham katta ahamiyatga ega. 30 
soniyali rolik bitta kadrning boshqa kadrga o’zgarish samarasini hisobga olmagan 
holda 13 ta alohida kadrni o’z ichiga oladi. Kadrlar soni ortganda e’tibor darajasi va 
ishonarlilik keskin pasayadi. 
17.6-jadval ma’lumotlaridan kelib chiqadiki, uchta 10 soniyali e’lon ta’sir 
darajasi bo’yicha ikkita 30 soniyali e’longa teng, lekin ular ancha arzonga tushadi. 
MECh aksariyat qiymatlari 0 dan 13 gacha bo’lgan doirada kuzatiladi. MECh 
hajmini hisob-kitob qilish uchun quyidagi ifoda qo’llanishi mumkin: 
MECh
S
= 1 + BP (SA + Osv + OtnM + LV), 
bu yerda
MECh
S
– bitta siklda minimal samarali tez-tezlik; 
BP – reklama bilan muloqot qilgan muloqot doirasining e’tibor koeffisienti (1 - 
kuchli, 2 – kuchsiz e’tibor); 
SA – maqsadli muloqot doirasini qamrab olish omili tuzatish kirituvchi 
koeffisienti;
Osv – marka haqida xabardorlik tuzatish kirituvchi koeffisienti; 
OtnM – muloqot doirasining markaga nisbati tuzatish kirituvchi koeffisienti; 
LV – shaxsiy ta’sir omili tuzatish kirituvchi koeffisienti (kuchli ta’sirda LV≥ 
0,25, kuchsiz ta’sirda LB < 0,25). 
Moliyaviy resurslar umumiy taqchilligida reklama byudjeti hajmini oshirish 
talab qilinganda mablag’lar qanchalik oqilona sarflanishini aniqlashi ko’zda tutilgan 
reklamani tekshirish muhim bosqich hisoblanadi. 
Tekshirish reklamani shakllantirish jarayonining boshida, maket yaratish 
bosqichida, reklama tayyorlashda yoki bundan so’ng va reklama kampaniyasi 
jarayonida o’tkazilishi mumkin. Reklama xabarining taniqliligi, esda qolarligi va 
ishonarliligi, xulq-atvor va moyillik tekshirish mezonlari hisoblanadi. 

---

199 
Agar reklama taniladigan bo’lsa, ya’ni muloqot doirasining asosiy qismi uni 
sezgan bo’lsa, ehtimol, u samarali bo’ladi. 
Reklama esda qolarligi odamlar ehtiyoj paydo bo’lganda uni eslashlarini ko’zda 
tutadi. Ishonchlilik odamlarning reklama xabari g’oyalarining to’g’ri idrok qilinishini 
ko’rsatadi. Xulq-atvor xaridorning keyingi mos keluvchi harakatlarini tavsiflaydi. 
Moyillik bu – tovar markasiga berilganlik, sodiqlikdir.