Ergashxodjaeva Sh. Dj., Qosimova M. S., Yusupov M. A. Marketing asoslari

«Porterning umumiy strategik modeli»da korxona barcha imkoniyatlarini bozordagi bir segmentga qaratadi, tovar ishlab chiqarish xarajatlarini kamaytirish evaziga mahsulotga past baho belgilab iste’molchilarni ko‘proq jalb etadi va sotish hajmini oshiradi. Boshqa holatda esa, raqobatchilar yo‘q bozorni yangi tovar assortimenti bilan egallab oladi.

M.Porter 3 xil asosiy raqobatli strategiyalarni ajratib ko‘rsatgan:

1. 
   Xarajatlar bo‘yicha ustunlik. Bunda tovarga raqibga nisbatan pastroq narx qo‘yish hisobiga yuqori bozor ulushini egallash maqsadida xarajatlarni minimallashtirishga mo‘ljal oladi.
   
2. 
   Differensiatsiya – raqiblar taklifi oldida ustunlikka ega bo‘lgan mahsulot ishlab chiqarishga va marketing dasturiga mo‘ljallanadi.
   

Differensiatsiyaning 4 ta yo‘nalishi mavjud:

• 
  tovar differensiatsiyasi;
  
• 
  servisli differensiatsiya;
  
• 
  xodimlar differensiatsiyasi;
  
• 
  imij differensiatsiyasi.
  

3. 
   Fokuslash(konsentratsiya) – butun bozorga emas, balki maxsus bozor segmentiga noyob savdo taklifi ishlab chiqish yo‘li bilan mo‘ljalni olishdir.
   

«Tovarlar (bozorlar imkoniyatlari kolipi(matritsasi)»da foydani ko‘paytirish birinchidan -tovar harakatini o‘zgartirmagan holatda bozorni kengaytirish, ikkinchidan - hali talab qondirilmagan bozorlarga kirib borish; uchinchidan - korxona bozorda yaxshi tanilgandan so‘ng yangi tovar ishlab chiqarishyoki modifikatsiyasini o‘zgartirish; to‘rtinchidan - yangi bozorlar uchun yangi tovarlar ishlab chiqarish orqali erishiladi.

Boshqacha aytganda “tovar - bozor” matritsasi I. Ansoff matritsasi deb yuritiladi. I. Ansoff matritsasi bo‘yicha strategiyani tanlash bozorni to‘ldirilganligi va

firmani tovar ishlab chiqarish imkoniyatlarini yangilanishi bilan aniqlanadi. U quyidagi ko‘rinishga ega bo‘ladi.

Bozor

Tovar

eski
eski yangi