Ergashxodjaeva Sh. Dj., Qosimova M. S

 
13.6. To‟g‟ridan – to‟g‟ri marketingda davlat siyosati 
To‘g‘ridan – to‘g‘ri marketologlar va ularning haridorlari o‘zlarining 
o‘rtalaridagi o‘zaro munosabatdan odatda katta foyda ko‘rishadi. Ba‘zan, lekin, 
buning yomon tomoni ham paydo bo‘lib turadi. Ba‘zi to‘g‘ridan-to‘g‘ri 

---

285 
marketologlaring tajavuzkor va yo‘lg‘on rejalari is‘temolchilarga yomon ta‘sir 
qilishi va butun sanoatga nisbatan is‘temolchilar o‘rtasida yomon fikr uyg‘otishi 
munkin. Bunday no‘maqulliklar oddiygina is‘temolchilarni jaxlini chiqaruvchi 
qo‘shimchalardan tortib har xil hoqqoniy bo‘lmagan kelishuvar va aldovlargacha 
bo‘lganlarni o‘z ichiga oladi. To‘g‘ridan – to‘g‘ri marketing sanoati shaxsiylik 
masalasida muammolarga uchrashmoqda va onlayn marketologlar bunday internet 
shaxsiylik muammolariga yechim topishlari kerak.
To‘g‘ridan – to‘g‘ri marketingning o‘ta darajada ko‘payib ketishi 
is‘temolchilarning jahlini chiqaradi yo ularni joniga tegadi. Misol uchun 
ko‘pchiligimiz baland, uzun va faqat undovchi televizordagi reeklamalarni yomon 
ko‘ramiz. Bizning pochtalarimiz har xil keraksiz reklama xatlari bilan to‘lib ketadi 
va kompyuterlarimiz ekrani har xil reklamalarning sahifalari bilan to‘ladi.
Is‘temolchilarning jahlini chiqarishdan tashqari ba‘zi sotuvchilar 
is‘temolchiga nohaqqoniylik qilganlikda ayblanishga. Televizor orqali savdo 
qiladigan is‘temolchilarni o‘z maqsadi qilgan televizor kanallari va har xil 
programmalar shunday ayblanuvchilarga kirishadi. Ular o‘zlarining yaxshi gapirip 
odamni jalb etuvchi muhbirlari orqali har mahsulotlarni chegirma bilan deb 
reklama qilishadi lekin bunday chegirmalar vaqti juda qisqa muddatga 
chegaralangan bo‘ladi va bu orqali sotib olish is‘tagida yurganlarni nohaqqoniy 
ravishda undaydi.
Investitsiya qallobliklari va hayriya jamg‘armasi kabi yo‘lg‘on dasturlar 
hozirgi kunlarda juda ko‘payib ketdi. Shaxsiylikni o‘g‘irlash va moliyaviy 
qalloblik kabi internet yolg‘onlar ham muhim muammolardan biriga aylanmoqda.
Ko‘plab is‘temolchilar shuningdek onlayn xavfsizlik haqida ham xavotirda 
bo‘lishadi.Ular harid qilishlari mabaynida har xil firibgarlar ularning bank 
ma‘lumotlarni o‘g‘irlashlari munkin qo‘rqishadi.Garchi onlayn shoping o‘sib 
borayotgan bo‘lsada bir tajriba shuni ko‘rsatdiki 59 foiz qatnashchilar hali bunday 
pul toloviga shubha bilan qarashar ekan.Is‘temolchilar shuningdek harid qilish 
vaqtida har xil viruslarni o‘tkazib olishdan havotirlanishadi. 

---

286 
Boshqa internet marketing muammo bu zaif va ruhsat etilmagan gruppaning 
bunday saytlarning ishlatishi.
Shaxsiylikning buzulishi hozirda duch kelinayotgan eng qiyin muammolardan 
biri hisoblanadi.Bunday marktinglarda is‘temolchilar asosan katta foyda 
ko‘rishadi; ular o‘zlarining qiziqishlariga yaqin va kerakli takliflarni olishadi. 
Lekin ba‘zi tadqidchilar marketologlar is‘temolchilarning hayoti to‘g‘risida ko‘p 
narsani bilib olishadi va bu ma‘lumotlarni is‘temolchilar ustudidan nohaqqoniy 
ravishda imkoniyatlarga ega bo‘lishlari munkinligidan havotirdalar. Ba‘zi 
holatlarda ularning aytishicha is‘temolchi xavfsizligi ochilib ketmoqda. 
Bugungi kunlarda har safar is‘temolchi garovdek o‘yinga kirganida; kredit 
kartasini ishlatganida; Web saytga kirganizda; yoki elektron xat, telefon yoki 
internet orqali mahsulotni buyurtma berganda ularning ismlari kompaniyaning 
ma‘luotlar bazasiga kiritilib qo‘yiladi. Zamonaviy kompyuter texnologiyalarini 
ishlat holda sotuvchilar o‘z mo‘ljallagan is‘temolchilar haqida ma‘lumotlarni 
qidirib topishlari munkin.Ko‘plab marketologlar is‘temolchi haqida ma‘lumotlarni 
olish va to‘plashda ancha qobiliyatli bo‘lib qolishgan. Hattoki mutaxisislar ham 
ba‘zan marketologlarni bunday qobilyatlariga qoyil qolishmoqda.
Ba‘zi is‘temolchi va siyosat yaratuvchilar bunday ochiq ma‘lumotlarga egalik 
qilish is‘temolchilarni zaif qilib qo‘yadi deb havotirlanishadi. 
 
Ko‘plab kompaniyalar shaxsiylik va xavfsizlik masalariga o‘zlarining 
hohishlari bilan yondashishmoqda. Lekin ba‘zi kompaniyalar hali ham keng sanoat 
usullarini qo‘llashmoqda.
To‘g‘ridan-to‘g‘ri sanoat keng ma‘noda ham ijtimoiy qonun-qoida 
muammolariga duch kelmoqda. Misol uchun to‘gridan-to‘g‘ri sotib olishdagi 
ishonchni ortirish maqsadida DMA o‘zining ―Privacy Promise to American 
Consumers‖ ni o‘rnatmoqda. Privacy Promise hamma DMA ishtirokchilaridan 
hozirgi shaxsiy qoidalariga sekinlik bilan bo‘lsada o‘tishlari kerakligi 
aytiladi.Ishtirokchilar shaxsiy ma‘lumotlarni ko‘rsatishmoqchi, bermoqchi yoki 
sotmoqchi bo‘lishsa bu haqda is‘temolchiga birinchi navbatda habar berishlari 
kerak bo‘ladi.Ular shuningdek is‘temolchilarning qanday reklamalarni ko‘rishlari 

---

287 
va ma‘lumotlarini chiqarish to‘g‘risidagi qarorlarini etiborga olishlari kerak. Axiri 
DMA ishtirokchilari ismlarini olib hech qanday xat, telefon yoki eletron xat orqali 
keladigan takliflarni olishni istashmagan holatdi bunday reklamalarni jo‘natishni 
to‘xtatishlari kerak.