Ergashxodjaeva Sh. Dj., Qosimova M. S

10.1-rasm. Narxni tashkil etish uslublari 
Birlamchi narxni aniqlashga vaqt bo‗yicha narx darajasini aniq hisoblash 
ta‘sir qiladi. Bu hisoblash bozor segmentiga, tovarning yashash davriga, talab va 
taklifning potensial miqdoriga bog‗liq bo‗ladi. Marketingda tovar siyosati ijtimoiy 
tovar ishlab chiqarishning barcha bosqichlari, yangi ishlab chiqarishning, 
taqsimlashning, almashuv va iste‘molchining o‗ziga xos xususiyatlarini hisobga 
olgan holda yuritiladi. 
Narx bajaradigan ba‘zi bir vazifalarni ko‗rib o‗tamiz: avvalo narxlar ishlab 
chiqarish va iste‘moldagi o‗zgarishlardan xabar beradi. 
Narxlar faqat iste‘moldagina emas, balki ishlab chiqarishdagi o‗zgarishlardan 
ham darak beradi. 
Narxlarning 
boshqa 
muhim 
vazifasi 
– ishlab chiqaruvchilar va 
iste‘molchilarni rag‗batlantirishdir. 
Narxlar 
mexanizmi 
ishlab 
chiqarilayotgan 
mahsulot 
miqdorini 
ko‗paytirishgina emas, balki ishlab chiqarishning eng tejamli usullarini ishlashni 
ham rag‗batlantiradi. 
Narxlarning uchinchi vazifasi ikkinchisi bilan chambarchas bog‗liq. Bu 
daromadlarnig taqsimlanishiir. Tovar ishlab chiqarish sharoitida xo‗jalik faoliyati 
Narxni tashkil etish 
uslublari 
Xarajatlar asosida 
Raqobat asosida 
mo'ljallangan 
Talabga 
mo'ljallangan 
Kombinasiya-
lashgan 

---

214 
ishtirokchilari oladigan daromadlar ular o‗z shaxsiy yoki ishlab chiqarish 
iste‘mollarini ko‗plab sotadigan yoki sotib oladigan tovarlar va xizmatlarning 
narxlariga bevosita bog‗liq bo‗ladi. 
Narxlarning to‗rtinchi vazifasi alohida korxonalarga va xo‗jalik sohalariga 
ishlab chiqarish omillarini taqsimlashdir.