Ergashxodjaeva Sh. Dj., Qosimova M. S

13.5-rasm. Raqobatning rivojlanishiga ta’sir omillar
23
 
                                                             
23
 
Эргашходжаева Ш.Д. Халқаро рақобат. Ўқув қўлланма. Т.: ТДИУ, 2013 й. 252 бет.
 
Raqobatni harakatga keltiruvchi kuchlar  
Texnologik o’zgarishlar 
 
Talabdagi o’zgarishlar 
 
Bozor tuzilmasidagi 
o’zgarishlar 
 
Mahsulot 
nomenklaturasidagi 
o’zgarishlar 
 
Tarmoq rivojlanishining 
dinamikasi 
 
Davlatnin iqtisodiy 
siyosidagi o’zgarishlar 
 
Ishlab chiqarish xarajatlarinin kamaytirish 
Mahsulotning sifatini yaxshilash 
Investisiyaga yangi talablar 
Iste’molchilar toifalarining o’zgarishi 
Iste’molchilar afzal ko’rishidagi o’zgarishlar 
Mahsulootdan foydalanish usulidagi o’zgarishlar 
Iste’mol standartlaridagi o’zgarishlar 
Konsentrasiya darajasidagi o’zgarishlar 
Tarmoq to’siqlari balandligidagi  o’zgarishlar 
Segmentlashdagi torayish-kengayish 
Bozor hokimligi darajasining o’zgarishi hokimligi darajasining  o’zgarishi 
Bozorlarning globallashuvi 
Segmentlashdagi torayish-kengayish 
 
Butunlay yangi mahsulot  
Tarmoq bozorining o’sishi 
Tarmoq bozorining etukligi 
Tarmoq bozoridagi pasayish 
Ma’muriy rostlash 
Iqtisodiyotning ochiqligi 
Ilmiy-texnikaviy siyosat 
Monopoliyaga qarshi siyosat 
Ijtimoiy siyosat 

---

 
229 
Raqobatning rivojlanishiga ta’sir etuvchi omillarni 6 ta turga ajratish mumkin: 
• 
texnologik o‘zgarishlar; 
• 
talabdagi  o‘zgarishlar; 
• 
bozor tuzilmasidagi o‘zgarishlar; 
• 
mahsulot nomenklaturasidagi o‘zgarishlar; 
• 
tarmoq rivojlanishining dinamikasi; 
• 
davlatning iqtisodiy siyosatidagi  o‘zgarishlar.  
 
Zamonaviy  raqobat  sharoitida  hamkorlik  qilish  –  raqobat  ustunligini 
shakllantirish sharti sifatida harakatlanib, qarama-qarshi raqiblikdan o‘zaro aloqadagi 
raqiblikka ztish zarurdir. Bunda strategik sheriklik asosida turli guruhlar tuziladi.