Ergashxodjaeva Sh. Dj., Nazarova F. M

5.1-jadval  
Marketing tadqiqotlarining yo‘nalishlarini turkumlash belgilari
1
 
 
Tadqiqotlarni turkumlash belgilari 
Tadqiqotlarning  yo‘nalishlari  va  ularni 
amalga oshirish xususiyatlari 
Tadqiqot maqsadlariga ko‘ra 
Axtarish,  tavsiflash,  eksperiment  o‘tkazish 
yuzasidan tadqiqotlar 
Marketing elementlari bo‘yicha 
Tovar,  narx,  distribyusiya,  kommunikatsiya 
yo‘nalishidagi tadqiqotlar 
Bozordagi 
tadqiqotlarni 
amalga 
oshirish 
ko‘lamiga ko‘ra  
Mahalliy, milliy, xalqaro miqyosida 
Tadqiqotlarni  amalga  oshiruvchi  sub’ektlar 
ishtirokiga ko‘ra 
Bevosita firma ishtirokida, marketing vositachisi 
ishtirokida,  tanlangan  maxsus  ishtirokchilar 
vositasida 
Tadqiqotlarni o‘tkazish davriyligiga ko‘ra 
Bir  marotabali,  mavsumiy,  favqulodda  va 
boshqa jihatdagi tadqiqotlar 
 
Shu sababdan marketing tadqiqotlarini uyushtirish bozorning rivojlanish holati, 
raqobat  jadalligi,  firmalarning  ushbu  bozorlarda  faoliyat  yuritish  maqsadlari  va 
vazifalar inobatga olinishi zaruriy ahamiyat kasb etadi.  
Marketing  tadqiqotlari  yo‘nalishlarini  belgilashda  tegishli  firmaning  bozorda 
faoliyat yuritish o‘rni, vazifalarini inobatga olish lozim. Marketing tadqiqotini amalga 
oshirishda  izlanish  muammosi  bilan  uning  maqsadlari  o‘rtasida  tafovut  –  farqlanish 
mavjudligiga  etarlicha  e’tibor  berilmaydi.  Buning  oqibatida  keyingi  bosqichlarda 
                                                
1
 Қосимова М.М, Абдухалилова Л.Т., Маркетинг тадқиқотлари, Т-: ТДИУ, 2012й 252б. 

---

 
114 
sezilarli xatolarga yo‘l quyiladi. Shu sababdan to‘g‘ri va aniq belgilangan  muammo, 
tayinli maqsadga erishish uchun puxta zamin yaratadi.   
Marketing tadqiqotlarining eng muhim bosqichlaridan biri bo‘lib bu – tadqiqot 
rejasini  ishlab chiqish hisoblanadi. Bunda tadqiqot uchun zarur bo‘lgan  ma’lumotlar 
va  axborotlarni  to‘plash  manbalari,  uslublari,  qurollari,  tanlov  o‘tkazish  tartiboti  va 
rejalari  tuziladi.  Tadqiqot  asoslanadigan  ma’lumotlar  va  manbalardan  bir  necha 
marotaba tegishli sohalarda foydalanish, ularni qayta ishlash mumkin. 
Marketing  tadqiqotida  kuzatish,  eksperiment,  so‘rov,  guruhli  bahs  eng  qo‘p 
qullaniladigan uslublar hisoblanadi. Har bir uslub tadqiqotning tegishli bosqichlarida 
samarali  axborot  to‘plash,  uni  qayta  ishlash,  texnik  vositalaridan  samarali 
foydalanishni nazarda tutadi.