Ergashxodjaeva Sh. Dj., Nazarova F. M

Eksport bo’limi 
Odatda  firma  xalqaro  marketingga  o’z  tovarlarini  chet  elga  yuborish  uchun 
yuklayotganda  kirishadi.  Agar  chet  elda  sotuv  hajmi  o’sadigan  bo’lsa  firma  sotuv 
bo’limini  boshqaruvchi  va  uning  yordamchilaridan  iborat  bo’lgan  eksport  bo’limini 
tuzadi.  Sotuv  hajmi  o’sgan  sari  eksport  bo’limi  ham  kengayib  boradi  va  uning 
tarkibiga turli xil marketing xizmatlari kiritilib, yanada faol harakat qilish imkoniyati 
yaratiladi.  Agar  firma  qo’shma  korxonalar  yoki  bevosita  investisiyalash  bilan 
shug’ullanadigan bo’lsa, birgina eksport bo’limi unga kamlik qiladi. 
Xalqaro filial 
Ko’plab  firmalar  bir  vaqtning  o’zida  bir  nechta  xalqaro  bozorda  faoliyat 
ko’rsatib,  bir  nechta  qo’shma  korxonalar  bilan  ishlashga  jalb  qilinadi.  Firma  bir 
mamlakatda  eksport  bilan  shug’ullansa,  ikkinchi  mamlakatda  Litsenziyalash  bilan, 
uchinchi mamlakatda qo’shma korxonalar bilan shug’ullanishi, to’rtinchi mamlakatda 
esa  sho’’ba  korxonasiga  egalik  qilishi  mumkin.  Ushbu  xalqaro  faoliyat  turarini 
nazorat qilish uchun firma xalqaro filial yoki maxsus sho’’ba korxonasini ta’sis etadi. 
Xalqaro  filialga  prezident  boshchilik  qilib,  ushbu  filialning  maqsadlar  va  byudjetini 
belgilab  beradi  hamda  firmaning  xalqaro  bozorda  kengayishiga  javobgarlik 
mas’uliyatini o’z zimmasiga oladi.