Ergashgan qo`shma gaplar

SHART MAYLI VOSITASIDA ERGASHGAN QO`SHMA GAPLAR

Ergash gapning kesimi shart mayli shaklidagi fe’llar orqali ifodalanganda, shart mayli qo`shimchasi ergash gapni bosh gapga bog`lovchi vosita ham sanaladi. Bunday ergash gaplar bosh gapda ifodalangan mazmunning yuzaga chiqish yoki chiqmaslik shartini, paytini bildiradi. Yozuvda ergash gap bosh gapdan Vergulbilan ajratiladi. Erga mehringni bersang, u senga rizq beradi.- shart ma’nosi; Yolg`iz qolsak, u menga hech narsa gapirmaydi. – payt ma’nosi.

KO`RSATISH OLMOSHLI ERGASHGAN QO`SHMA GAPLAR

Bosh gap tarkibidagi ko`rsatish olmoshi ma’nosini izohlash uchun qo`llangan ergash gaplar bosh gapga –ki yuklamasi yordamida bog`lanadi. Bu yuklama bosh gap kesimi tarkibida bo`ladi va ergash gap bosh gapdan Vergulbilan ajratiladi. Shunday odamlar borki, ular bilan gaplashib vahra olasan. Ba’zan bu bo`lak qo`llanmasligi ham mumkin, ammo uning o`rni bilinib turadi: Men istaymanki, hamma o`z vazifasini Bijdonan bajarsin.(Men shuni istaymanki…)

Ko`rsatish olmoshili ergashgan qo`shma gaplarda bosh gap oldin keladi: vaxtim shuki, seni uchratdim. Shunisi quvonarliki, sinfimiz o`quvchilari bir-biri bilan axil.