Ergash Qobilov, Farxod Raupov

Narkulov Jakhangir
5

---

ostida, y a ’ni pilorus. o ‘rta chizig‘i yaqinligida joylashgan. Bir yosh­
gacha bo‘lgan bolalarda m e’da yotiq holda joylashadi, kichik botiqli- 
gi orqaga qaratilgan bo‘ladi. Bola yura boshlagach m e’da tikka (
ver
- 
tikal)
vaziyatni qabul qiladi. Emadigan bolaning m e’da mushaklari 
yetarlicha rivojlanmaganligi sababli, u ovqat to ’ldirilishi va u yerga 
havo kirishi ta’sirida yengillik bilan shaklini o ‘zgartiradi. So’rish 
paytida onaning suti botiq va tarang yengillik bilan yutiladi. Mana 
shunday havoning yutilishi 
fiziologik aerofagiya
deb ataladi. Emizik- 
li bola m e’dasiga kirish joyi sfinkterining yetarlicha rivojlanmagan 
va m e’da mushaklarining bo ’shligi tufayli, unda tez-tez qayt qilish 
holati kuzatiladi. Katta bolalarda ham, shuningdek, m e’da shak- 
li katta-kichikligi va vaziyati qorin bo‘shlig‘i a ’zolarining holatiga, 
umumiy trofikaning rivojlanishiga va vegetativ nerv sistemasining 
kuch-quvvat darajasi 
(tonusi)ga
qarab yengil o ’zgaradi.
Bolada m e’daning harakatlantiruvchi vazifasi 2 xil:
1) chuvalchangsimon harakat 
(peristaltika)
dan;
2) m e’da chiqish qismining vaqti-vaqtida ochilib-yopilishidan 
iborat. M e’da harakatlantiruvchi vazifasining buzilishi gipotoniya 
(tonusining susayishi) ko’pincha asteniklarda, ayniqsa, qiz bolalar- 
ning balog‘atga yetish davrida ko ‘rinadi.
M e’da mushaklari tonusining ortib taranglashishi, nerv sistema- 
si qo‘zg‘aluvchanligi yuqori ko’tariladigan bolalarda m e’daga kirish 
joyining tortishib qolishi shaklida uchraydi va o ‘qtin-o‘qtin og’riqlar 
bo ‘lib turadi, emizikli bolalarda esa m e’da mushaklari tonusining 
ko ‘tarilishi ko ‘pincha pilorospazm ko‘rinishida bo‘ladi. Bolaning 
umumiy bezovtalanishidan tashqari, fontanga o ‘xshab qayt qilish va 
tana vazni ortishining to‘xtab qolishi ro‘y beradi. M e’da mushaklari­
ning qisqarishi qisman adashgan nerv va qisman mushaklar qavati- 
ning orasida kiritilgan nerv bog’lamlarining ta’siriga bog‘liq. Emizik- 
lik yoshidagi bolalarda ovqatning turiga qarab m e’daning bo ‘shalish 
muddati turlicha: ona suti bilan boqilsa 2—3 soatdan keyin, sigir suti 
bilan boqilsa 3^1 soatdan so‘ng m e’da bo ‘shaladi, m e’dadan 1-1,5 
soatdan keyin o‘tib ketadi.