Эргаш Ғозиев

2.3.2. Методиканинг моҳияти 
Баркамол (комил) инсонни баҳолаш тести биз томонимиздан ишлаб 
чиқилган бўлиб, у еттита блокдан ташкил топгандир. Маълумки, ҳар бир 
блок комил инсоннинг муайян фазилатлари ва хусусиятларини аниқлашга 
хизмат қилади ҳамда ўзига хос функцияни бажаради. Еттита блокнинг 
бештаси асосий блок ҳисобланиб, уларнинг ҳар қайсиси 10 тадан фазилат 
(хислат)ни қамрагандир. Биринчи ва еттинчи блоклар ёрдамчи деб номланиб, 
ўзига хос мураккаб тузилишларга эга бўлиб, шахснинг индивидуал 
хусусиятлари серқирралигини чукурроқ ечиш учун ёрдам беради. Бизнинг 
ушбу методикамиз 1995 йилдан бери амалиётга татбиқ этиб келинади, худди 
шу боисдан унинг ишончлилиги, валидлиги ва репрезентативлигига ҳеч 
қандай шак-шубҳа йўқ. 
Қуйида унинг (методиканинг) маъновий функционал, шаклий 
томонларини ёритишга ҳаракат қиламиз. Методика моҳиятидан жой олган 
ҳар бир вазият “Кучсиз”, “Ўртача”, “Кучли”, “Ўта кучли” шкалаларга 
асосланиб жавоб берилишига мўлжаллангандир. Умумий тузилишига биноан 
берилган тартибдаги вазият “1”, “2”, “3”, “4” баллар билан баҳоланади ҳамда 
“3”, “4”, “5”, “6” графалар билан белгиланади. Бир даврнинг ўзида иккита 
вазиятни белгилаш қатъиян ман этилади ва варақа бузилган деб тан олинади. 
Асосий блокларда комил инсонга мутаносиб деб тавсия қилинаётган 
фазилат (хислат) бор ёки йўқлиги аниқланиш билан бирга, унинг 
устуворлиги синалувчи томонидан таъкидллб ўтилиши кутилади. Бу билан 
биз қайси фазилатлар қўллаб-қувватланиши ва синалувчилар томонидан яна 
қандай хислатлар мавжуд бўлиши шартлиги таъкидланади. 

---

46 
Шуни алоҳида таъкидлаб ўтиш жоизки, биринчи блок вазиятларига 
баҳо (балл) қўйилмайди, шунинг учун у синалувчи тўғрисида маълумот 
олишга хизмат қилади, холос. Биринчи блок 
“Шахс ҳақида умумий 
маълумот”
деб номланиб, иштирокчининг фамилияси, исми шарифи, жинси, 
ёши, иш ва ўқиш жойи юзасидан материал тўплашга имкон беради. 
Методиканинг иккинчи блоки