Eragashev dostonbek pratovich porshen halqasi va silindr orasidagi tirqishni dvigatel ko

 
 

---

35 
1-bob bo`yicha xulosalar 
Halqa-silindr tirqishining kelib chiqish sabalaridan biri ekspluatatsiya 
davridagi porshenning erkin yo`nalishlaridagi yeyilish va deformatsiya 
hisoblanadi. Ishlab chiqarishdagi sabablar esa dvigatel qismlarini yig`ish paytida 
nazoratning kamligi tufayli kelib chiqadi. Silindr devori shaklining o`zgarishi 
yoki halqani ishlab chiqarish paytidagi texnologik jarayonlarning to`g`ri 
belgilanmaganligi tirqishlar hosil bo`lishiga olib keladi. Nazorat usullaridan biri 
halqalar ortidan yorug`lik berishdir. Bunda tirqish bor joydan yorug`lik o`tib 
ketadi. Lekin ushbu jarayonni faqat mahsus kalibrlangan aylana stendlarida 
bajarish kerak. Amaliyotda esa bu usulni halqani silindrga joylab bajariladi. 
Silindr devori shaklini e`tiborga olinmaydi. Halqaning aylanib ishlashi natijasida 
keyinchalik e`tiborga olinmagan tirqishlar paydo bo`lishi mumkin. 
1.14-rasm. Tirqishni aniqlashni silindr orqali tekshirish. 1-tekshirilayotgan 
halqa; 2-silindr devori; 3-yorug`lik manbai 
 
1.15-rasm. Kalibrlangan moslama yordamida tirqishni aniqlash. 1-
yorug`lik manbai; 2-3-tiqin; 4-tekshirilayotgan halqa; 5-kalibrlangan moslama; 
6-nurni yo`naltirgich. 

---

36 
Silindr-porshen guruhining ahamiyatli elementlari porshen, gilza va 
porshen halqalari konstruktiv jihatdan va materiallari tahlil qilindi.
1.3-jadval 
SPG elementlari 
Materiallari 
Gilza
SCH 28-48 SCH 35-36 markali 
legirlangan cho`yandan, ba`zan esa 
38ХМYuА 
Porshen 
AL10В va AL30, AK4, AK2, 
AL1 
SCH 24-44, SCH 28-48, SCH 
32-52 markali kulrang va 
bolg`alanuvchan cho`yanlar
Porshen halqalari 
SCH 18-36, SCH 21-40; SCH 
24-44; SCH 28-48 markali kulrang 
cho`yanlar 
 
Bulrdan tashqari dvigatellarning asosiy ko`rsatkichlari va ularni qiymatini 
aniqlash formulalari keltirildi. 
 
 
 

---

37