Ер тузишни лойихалаш

Мисол.
 
Икки хўжалик бўлиб, уларда ушбу хўжалик-ларнинг асосий 
ерларидан бошқа хўжаликлар ерлари билан ажратилган иккинчи участкалар 
мавжуд. Улар орасидаги масофа 11 км (5 расм). Бу участкаларни 
алмаштириш имконияти мавжуд. Уларни асосий участкага қўшиш.
5 расм. Тенг майдонли ер участкаларини алмашиш.
маҳсулотларни ва одамларни ташишни, техника қатновларини, маҳсулот 
йўқотилишини қисқартиради, участкаларни бинолар билан жиҳозлаш 
заруратини тугатади. Икки хўжалик ерларини иккинчи ер участкаларини 
алмашиш йўли билан тартибга солишнинг мақсадга мувофиқлигини асослаш 
учун ҳисоб-китоблар икки ҳолат бўйича бажарилади: мавжуд ва лойиҳавий 
(участкаларни алмашиш ва масофаларни қисқартириш). 
Ҳисоб-китоблар қуйидаги кўрсаткичлар бўйича олиб борилади: 
узоқдаги участкаларни жиҳозлаш учун капитал хара-жатлар; ташиш 
харажатлари; ишчиларнинг меҳнат ҳақлари, техника, маҳсулотлар баҳолари; 
зарарлар ва ерларидан яқин масофада фойдаланиш имконияти билан боғлиқ, 
ерлар асосий массивга қўшилганидан кейин унумдорлиги ошиши ҳисобига 
қўшимча олинадиган маҳсулотлар. Ерларни алмашиш, одатда, ерларнинг 
сифати баҳосини ҳисобга олган ҳолда тенг қийматли бўлиши керак. 
Мисол. 
Иккита қўшни хўжалик умумий камчиликка - топографик 
бўлинишга эга. 1 участка 1 хўжаликнинг 2 участка 2 хўжаликнинг асосий 
ҳайдалма ерларидан катта хўжаликлараро канал билан ажратиб қўйилган. 
Хўжалик марказларидан бу участкаларга бориш учун узоқ масофани, асосан, 
бошқа хўжалик ерларида, босиб ўтишга тўғри келади. Шу билан бирга 1 
алмашинадиган участкалар 
хўжалик кишлоклари 
участканинг тартиб раками 
хўжаликнинг тартиб раками 

---

94 
участка 2 хўжалик ерига, 2 участка 1 хўжалик ерига туташ. Демак, бу 
участкаларни алмашиш мумкин (6 расм).
Лойиҳани 
тасдиқлаш, 
жойига 
кўчириш 
ва 
ҳужжатларни
расмийлаштириш.
Лойиҳани кўриб чиқиш ва тасдиқлаш мавжуд қоидалар 
бўйича амалга оширилади. Агар зарурат бўлса ер эгаликларининг ва ердан 
фойдаланишларнинг янги чегаралари жойларга кўчирилади.
Биринчи мисолда (5 расмга қаранг) бундай зарурат йўқ, сабаби 
алмашиш бутун участкалар билан ўтказилган.
Кейин ерга эгалик қилиш ёки бошқа ҳуқуқларни тасдиқловчи 
ҳужжатларга ҳамда чизмалардаги чегараларга мос тузатишлар киритилади.