Entropiya. Termodinamikaniń úshinshi nizami

Termodinamik sistema jaǵdayi
Keń mánide jaǵday ózgeriwshilerge lokal termodinamik teńsalmaqliliqti belgilewshi sistematikalar kiredi.
Termodinamikaliq jumis issliq muǵdari
Termodinamikada jumis tusiniǵi áhmiyetli rol oynaydi. Sebebi. Sistemaniń jaǵdayi ózgergende termodinamik jumis atqariladi.
Sistema jaǵdayi sheksiz kishi ózgergendegi atqarilǵan jumis

C)Termodinamika nizamlarin islep shiǵiw
Issliqti málim bir energiya formasunda uyreniw , shama menen 1798-jilda Sir Benjamin Tompson (ingliz áskeri Kumber Rumford ) dep tanilǵan issliqtiń atqarilǵan jumis kólemine tuwra rawishte islep shiǵariliwi mumkinshiligin tusingende, nátiyjede termodinamikaniń birinshi nizaminiń nátiyjesi boladi.
Franciyaliq fizik Sadiy Karnot birinshi 1824-jilda termodinamikaniń tiykarin islep shiqti. Karnot óziniń Karnotcikilli issliq dvigatelin aniqlaw ushin isletilgen jumis nátiyjesin nemis fizigi Rudolf Klausius tárepinen termodinamikaniń ekinshi nizamina aylanadi, olda tez-tez formuladan termodinamikaniń birinshi nizami payda bolǵan. XIX ásirde termodinamikaniń tez pát penen rawajlaniwiniń sebebi sanaatta paydali puw matorin islep shiǵiw zárur bolǵan.
Termodinamikaniń tiykarin duziwshi nizamliqlar. 1)Termodinamikaniń birinshi nizami
2)Termodinamikaniń ekinshi nizami
3) Termodinamikaniń ushinshi nizami

2.Entropiya haqqinda qisqasha túsinik

Entropiya - grek tilinen alinǵan bolip, aylaniw hám ózgeriw degen mánisti ańlatadi. Termodinamikada hár qanday termodinamik dizimniń jaǵday funkciyalarinan biri. Óz aldian qoyilǵan (sirtqi kush tásir etpiytuǵin) bekkem dizimde proses qaysi jóneliste payda boliwin sipatlaydi. Termodinamikaniń ekinshi nizamina qarap termodinamika prosesleriniń jónelisin awelden aytip beriw imlanina iye emes. Bul nizamda táriyplegen R.Klauzius 1865-jilda prosestiń bir tárepleme ótiwine alip keliwshi sheklewdi shamalap , segiz funkciyani kiritti hám oni entropiya dep atadi. Ol statistic fizikada dizimniń jaǵdayin termodinamik itimalliliǵin sipatlawshi shama.
Entropiyaniń qásiyetleri:

1. 
   Tájriybe nátiyjesi tuwri bolsa, yaǵniy R larda birewi birge , qalǵanlari nólge teń bolsa aniq emes ólshem entropiya nólge teń boladi
   
2. 
   Tájriybe nátiyjeleri teá itimalli bolsa entropiya maksimal kólemge iye boladi
   
3. 
   Bir- bitine baylanisli bolmaǵan eki tájriybe entropiyasi olardiń entropiyalari jiyindisina teń.
   

a