Energiyani ratsional iste’mol qilish haqida

Energo iste’molning sistema ko’rsatkichlari

Energo iste’molni tavsiflashda absalyut va solishtirma kattaliklardan foydalaniladi.

Absolyut kattaliklarga:

1. 
   energiya sarfining kursatkichlari;
   
2. 
   quvvat ko’rsatkichlari (qurilmaga moslashtirilgan).
   

Avval energiya sarfining effektiv operatsion eki operatsion bulmagan vaqt uchun qurilma absolyut kattaligi aniqlanadi va maxsulotning yigindi ishlab chiqarilishi z gaboglanadi (otnosyatsya). Ushbu kursatkichlarquyidagiga belgilanadi: We, W va

Wk

Ikkinchisi qurilmaning energetik yuklanishini tavsiflaydi va Te, T₀, Tk vaqt davomida o’rtachakeltirilgan quvvat eki shu vaqt mabaytidagi absalyut kattalik aniqlanadi. SHularga bogliq ravishda Te, T₀ va Tk o’rtacha soatli qurilma samaradorligi va quyidagiga belgilanadi: Re,R₀ va Rk.

Solishtirma kursatkichlar – energiya solishtirma sarfi xuddi shunday, ya’ni Te, T₀ eki Tk vaqt mabaynidagi o’rtacha kattalik buyicha aniqlanadi.

Ushbu kattaliklar boglanishi quyidagi tenglamalar bilan aniqlanadi: d=P/A;

Pe=We/Te; Ae=z/Te; de=We/z=Pe/Ae;

P₀=W₀/T₀; A₀=z/T₀; d₀=W₀/z=P₀/A₀;

P_k=W_k/T_k; A_k=z/T_k; d_k=W_k/z=P_k/A_k;

Effektiv ish vaqtidagi energiya sarfi We o’z ichiga foydalisarflangan energiya W” va effektiv ish vaqtidagi energiya isrofi W’e o’z ichigaoladi.

We=W”+W’e

Operatsion vaqt ichida energiya sarfi W₀ qurilma ishining uzluksiz joroenida effektiv vaqtidagi energiya sarfi We bilan ifodalanadi. Bunda T₀=Te.

Qurilma ? joroenidagi energiya sarfi W₀ o’z ichiga We energiya sarfidan tashqari yana qushimcha isroflarni ham oladi:

W₀=We+W’_ox

W0=We+W’os

Bu erda: W’_ox – operatsion salt yurish isroflari;

W’_os – ishga tushirish (puskovoy) isroflar.

Kalendar vaqti buyicha tuliq yigindi energiya sarfi Wk umumiy xolda qushiladi.

Wk=W0+W’nx+W’ns+W’xg+W’sg

Bu erda: W’_nx – operatsion bulmagan isroflar;

W’_ns – ishga tushirish (puskovoy) isrofi; W’_xg, W’_sg – smena grafigiga bogliq bo’lgan isroflar. Yigindi isroflar: W’_nx+W’_ns+W’_xg+W’_sg – qushimcha isroflar deb atalishi mumkin.