Energetika va konchilik ishi

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
TERMIZ MUHANDISLIK-TEXNOLOGIYA INSTITUTI

“ENERGETIKA VA KONCHILIK ISHI”: fakulteti

“NEFT GAZ VA KONCHILIK ISHI” kafedrasi

60721500 – “Konchilik ishi” ta’lim yo‘nalishi 2- kurs talabasi
_______________________________ ning “Konchilik ishi asoslari” fanidan

KURS ISHI

Mavzu: ________________________________________________________
_________________________________________________________________

Bаjardi: _____________ ____________ ______
(kurs, guruh) (F.I.SH) (imzo)

Qabul qildi :__________ ________________ _______
(lavozimi) (F.I.SH) (imzo)

Bahosi:_________________
Sana:__________________


TERMIZ – 2023


MUNDARIJA

I KIRISH. 3

II GEOLOGIK QISM 4

III ASOSIY QISM. 5

III.1KARER MAYDONINI OCHISH 6

IV.1. KON-TEXNIK QISM 7

III.3 KARERNING YILLIKI ISHLAB CHIQARISH QUVATI VA XIZMAT QILISH MUDDATNI HISOBLASH 26

IV XULOSA 35

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI 37

KIRISH
Konchilik mamlakat sanoatining yirik tarmoqlaridan biri bo‘lib, xalq xo‘jaligini rivojlantirish va samaradorligining yuqori bo‘lishini ta’minlashda katta ahamiyatga ega. Chunki konchilik sanoati tarmoqlarida neft, tabiiy gaz, ko‘mir, rangli metall,nometall qurilish materiallari kabi ko‘plab foydali qazilma konlarini qazib chiqaruvchi korxonalar faoliyat yuritadi. Konlani qazib olish ishlari masshtabining nihoyatda kengligi, mehnat va kapital talabligi, shuningdek, kon qazish ishlarining tobora chuqurlashib borishi tufayli qazish ishlari sharoitlarining murakkablashishi nafaqat konchilik sanoati texnik iqtisodiy ko‘rsatkichlariga, balki butunlay xalq xo‘jaligining samaradorligiga ham salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Shu sababli konchilik ishlari samaradorligini oshirish mamlakat xalq xo‘jaligining muhim vazifalaridan biri hisoblanadi. Konchilik sanoati texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlarini yaxshilashga, birinchi navbatda. konlani progressiv ochiq usulda qazib olishni rivojlantirish orqali erishiladi. Chunki foydali qazilma konlarini ochiq usulda qazib olish texnikaviy, iqtisodiy va ijtimoiy jihatdan istiqbolli usul hisoblanadi. Ochiq usulda kon qazishning qudratli industrial bazasining mavjudligi va foydali qazilma zaxiralarining katta qismining еr yuziga yaqin joylashganligi tufayli hozirgi vaqtda mamlakatimizda qazib olinayotgan qattiq mineral xomashyoning katta qismi (80 - 85%) ana shu progressiv ochiq usulda qazib olinmoqda. Keyingi yillarda mamlakat karyerlarida ilmiy-texnika taraqqiyoti natijalari asosida takomillashgan texnika va innovatsion texnologiyalaming qo‘llanilishi orqali ochiq usulda kon qazish ishlari iqtisodiy ko‘rsatkichlarini yaxshilashga erishilmoqda. Bu esa, o‘z navbatida, konlarni ochiq usulda qazib olish doirasini yanada kengaytirishga imkon yaratmoqda. “Konchilik ishi” yo‘nalishi va “Ochiq kon ishlari” mutaxassisligi bo‘yicha bakalavrlar tayyorlashda “Ochiq kon ishlari texnologiyasi va kompleks mexanizatsiyalash” kursi konlami ochiq usulda qazib chiqaruvchi yuqori malakali mutaxassislami tayyorlashadi.
Konchilik yo‘nalishi - O‘zbekiston Respuhlikasining yirik tarmoqlaridan biri bo‘lib, xalq xo‘jaligini rivojlantirish va samaradorligining yuqori darajada bo‘lishini ta’minlashda katta ahamiyatga ega. Respublikada konchilik sanoati tarmoqlarida neft, tabiiy gaz, ko‘mir. rangli metall, nometall qurilish materiallari kabi ko‘plab foydali qazilma konlarini qazib chiqamvchi korxonalar faoliyat yuritadi. Ochiq usulda kon qazishning qudratli industrial bazasi mavjudligi va foydali qazilma zaxiralarining еr yuziga yaqin joylashganligi tufayli hozirgi vaqtda mamlakatimizda qazib olinayotgan qattiq mineral xomashyoning katta qismi (80-85 %) shu progressiv ochiq usulda qazib olinmoqda. O‘zbekislon Respublikasi Prezidenti I.A. Karimovning ta’kidlashicha “O‘zbekiston zaminida mavjud bo‘lgan boyliklarga ega mamlakatlar jahon xaritasida ko‘p emas. Bu boyliklaming ko‘pchiligi hali ishga solinmagan”. Mamlakatimiz o‘z boyliklari bilan haqli ravishda faxrlansa arziydi, chunki bu еrdan mashhur Mendeleyev davriy sistemasining deyarli barcha elementlari topilgan. Hozirga qadar 2,7 mingdan ziyod turli foydali qazilma konlari va ma’danlari bo‘lgan istiqbolli joylar aniqlangan. Ular 100 ga yaqin mineral xomashyo turiarini o‘z ichiga oladi. Shundan 60 dan ortig‘i ishlab chiqarishga jalb etilgan. 900 dan ortiq kon qidirib topilgan bo‘lib, ularning tasdiqlangan zaxiralari 970 milliard AQSH dollarini tashkil etadi. Shu bilan birga, umumiy mineral xomashyo potensial 3,3 trillion AQSH dollaridan ortiqroq baholanadi. Наr yili respublika konlaridan taxminan 5.5 mlrd. Dollar miqdorida foydali qazilmalar olinmoqda va ularyoniga 6.0-7.0 mlrd dollarlik yangi zaxiralar qo‘shilmoqda. Bir qator foydali qazilmalar, chunonchi, oltin, uran, mis, tabiiy gaz, volfram, kaliy tuzlari. fosforitlar. kaolinlar bo‘yicha O‘zbekiston tasdiqlangan zaxiralar va istiqbolli rudalar jihatidan butun dunyoda ham еtakchi o‘rinni egallaydi.

1.