«endokrin tizimi anatomiyasi» (O'quv-uslubiy qo'llanma 1- kurs talabalari uchun) Toshkent– 2021

Rasm.8. Moyakning old tomonidan kurinishi kurinishi

lateralis) oldingi va orqa qirralari (margo anterior et posterior) ajratib turadi. Orqa qirrasiga moyak ortig’i yopishib turadi. Moyakda ikki: yuqorigi uchi (extremitas superior) va pastki uchi (extremitas inferior)tafovut qilinadi. Moyakning o’rtacha uzunligi 4 sm, kengligi 3 sm, qalinligi 2 sm, og’irligi 20-30 g. Moyakni usttomondan oqliq parda (tunica albuginea) qoplagan bo’lib, uning ostida moyak parenximasi (parenchyma testis) joylashgan. Moyakning orqa qirrasini ichki tomonidan moyak parenximasiga biriktiruvchi to’qima o’simtalari kirib, moyak devoir oralig’ini (mediastinum testis) hosil qiladi. Undan yelpug’ich kabi boshlangan yupqa biriktiruvchi to’qimali moyak to’siqchalari (septula testis) oldinga qarab yo’nalib, moyak parenximasini konus shaklidagi 250-300 moyak bo’lakchalariga (lobuli testis) ajratadi. Har bir bo’lakcha ichida spermatozoid ishlab chiqaruvchi epiteliy ibo’lgan 2-3 buralma urug’ naychalari (tubuli seminiferi contorti) bor. Bu naychalarning uzunligi 70-80 sm, kengligi 150-300 mkm. Ularorqa tomonga yo’nalib bir-biri bilan qo’shiladi va to’g’ri urug’ naychalarini (tubuli seminiferi recti) hosil qiladi. To’g’ri urug’ naychalari (mediastinum testis)ga kirib, moyak to’rini (rete testis) hosil qiladi. Moyak to’ridan 12-15ta moyakn iolib ketuvchi naychalari (ductuli efferentes testis) chiqib, moyak ortig’i boshchasiga qarab yo’naladi.