Таъсирли эътибор - кўзлари юмилган бемор тананинг икки томонига ёки икки оёқ-қўлига тегганда (масалан, икки қўлга тегганда) бир хил интенсивликнинг тактик тактикасини сезмайди.
Мотиватсион эътибор - икки қўл билан келишилган ҳаракатларни амалга оширишни сўрашганда, бемор биринчи навбатда кўрсатмаларга тўғри амал қилади, лекин кейин бир қўли (одатда ўнг қўлидаги чап қўл) ҳаракатни секинлаштиради ва кейинчалик бутунлай орқада қолади. Бемор ўз хатоларини тан олмайди
Интеллектуал эътибор - унинг ўзгариши фронтал лобларнинг кортексига зарар этказиши билан боғлиқ
Диққатни таъминловчи омиллар.
Рағбатлантиришнинг интенсивлиги, янгилиги ва тузилиши диққатнинг йўналишини, ҳажмини ва барқарорлигини белгилайди.
Мавзунинг эҳтиёжлари, қизиқишлари ва муносабатларининг таъсири - диққат йўналишини белгилайди.
Ихтиёрий (пассив) ва ихтиёрий (фаол) эътиборни ажратиш. Унинг бузилиши психопатологиянинг энг муҳим белгиларидан биридир.
Диққат психопатологияси.
Овозни қисқартириш - ўзбошимчалик билан этарли миқдордаги вакилликларни эгаллаш ва улар билан эркин ишлашнинг мумкин эмаслиги. Хато ҳаракатлар, чалғитишлар, нотинчликлар сони ортиб бормоқда. Суҳбатда кўринадиган (айтмоқчи бўлган фикр йўқолган). Одатда турли келиб чиқиши ёки органик касалликларнинг астеник ҳолатлари учун.
Диққат психопатологияси.
Ҳаддан ташқари чарчаш - одатда мавжуд ёки ортиб бораётган чарчоқнинг фонида узоқ вақт консентратсия қилиш қобилиятининг пасайиши. Безовталик, нотинчлик ёки летаргия кучаяди, фаолиятга қизиқиш йўқолади. Назологик боғлиқлик - астеник шароитлар, органик руҳий касалликлар.
Диққат психопатологияси.
Диққат марказини бузиш - уни ҳаётнинг аниқ белгиланган томонларига (патологик акс эттириш, обсесиф-фобик ҳолатлар, классик тавсифлардаги гипохондрия ва психастения, шизоидия, яққол касалликлар) маҳкамлаш. Қоидага кўра, диққат ўтмишга қаратилади ёки у билан чамбарчас боғлиқ. Шунингдек, у психо-маҳсулдор аломатларга қаратилган бўлиши мумкин.
Диққат психопатологияси.
Шизофрения билан оғриган беморларнинг эътиборининг ўзига хослиги шундаки, аҳамиятсиз тафсилотларга "тарқалиш" кўпинча ноаниқ таъсир турига ("доминант бўлмаган стимулларга реактсия") қўшилиб келади.
Ўзингизнинг кафтларингизга ёки хонанинг ички қисмига қараб, кийим билан манипулятсиялар, суҳбатдошни қизиқтирмасдан стереотипик тадбирларни доимий равишда бажариш (чекиш, чўтка, тароқ) тасвирланган. Аслида жуда кўп, ҳатто нозик тафсилотларни ҳам пайқаш мумкин.
Диққат психопатологияси.
Диққатни тарқатиш қобилиятининг заифлашиши - бу икки ёки ундан ортиқ нарсаларни бажаришнинг мумкин эмаслиги (масалан, Краепелинга кўра ҳисоб ёзинг ва бир вақтнинг ўзида қўлини силкитиб қўйинг). Бу органик руҳий патологияларга, оғир астенияга, баъзида эндоген патологияга (фикрлашнинг бузилиши бошқарилиши билан биргаликда) хос деб ҳисобланади.
Диққатнинг бузилиши одатда психогеник ва соматоген жиҳатдан аниқланган астеник шароитларда кузатилади, миядаги бир қатор шикастланишларда ва баъзи руҳий касалликларда жуда аниқ намоён бўлади :
Невроз
Шизофрения
Миянинг травматик ва қон томир касалликлари
Сурункали алкоголизмнинг узоқ босқичлари
Мия атеросклерози ("кекса одамнинг бехабарлиги")
Епилепсия
Ўпка сил касаллиги
Do'stlaringiz bilan baham: |