Эмиль золя Х. Амал



Download 16,16 Mb.
Pdf ko'rish
bet58/129
Sana17.07.2022
Hajmi16,16 Mb.
#816123
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   129
Bog'liq
EMIL ZOLYA - Hamal

х
,еч 
ах,амияти йуц. Ер цонсир>аб ётипти.
Этьен тинчланди, стулни олди-да, Сувариннинг ру- 
барусига утиб, столга тирсакларини цуйиб утирди. 
Сувариннинг оц-сариц сочлари, афти, гох;о-гох,о 
цах,Р 
билан чацнайдиган сузик кузлари — буларнинг цам- 
маси Этьенни ташвишлантириб, унинг иродасига ни- 
хоятда цаттиц таъсир циларди. Суварин чурц этмасди, 
лекин унинг индамаслиги цам Этьенни хдйратда цол- 
дирарди — у борган сари машинистга купроц муте 
булиб бораётганини кучлироц цис этарди.
— Цани, узинг айт-чи, менинг урнимда булганинг- 
да, сен нима цилардинг?— деб суради Этьен.— Дара- 
кат цилишга даъват этиб, цато цилибманми? Энг ях- 
шиси уртоцликка цушилиш-ку ахир, тугри эмасми?
Суварин огзидаги тутунни секин чицараркан, унга 
жавобан узининг севимли гапини айтди:
— Сафсата! Лекин дастлабки пайтларда бу х,ам
248


х,ар цалай керак булади... Ростини айтганда, уларнинг 
Интернационали тез орада узини курсатади. У шу- 
гулланяпти бу масала билан.
— Ким?
— У !
Суварин шарк, томонга нигох, ташларкан, товушини 
ластлатиб, бу гапни к,андайдир эх,тиром билан айтди. 
У уз мураббийси, анархист Бакунин х,ак,ида гапирган 
эди.
— Цак;шатгич зарбани ёлгиз ушанинг узи бериши 
мумкин,— давом этди Суварин,— эволюция х,ак,ида 
сафсата сотаётган уша олимларингнинг бари к,урк,ок,... 
У ч йил утар-утмас Интернационал унинг рах,барлигида 
эски дунёни яксон к,илади.
Этьен ди ктат билан к,улоц соларди. У билиш иш- 
тиёк,ида ёнарди. Этьен х,ар замонда машинист огзидан 
чик,адиган сузларни ук,иб олишга, яксон этиш гоя- 
сининг магзини чак,ишга х,аракат к,иларди; бирок, Су- 
вариннинг гаплари муж мал б^либ, гуё бу сирни фа- 
к;ат узи учун сак,ламок,чи булгандек эди.
— Бундок, тушунтириб берсанг-чи, мак,садларинг 
нима узи?
— Х,аммасини яксон этиш, миллатлар х,ам, х,уку- 
матлар *ам, хусусий мулк х.ам, худо *ам, сигиниш 
з*,ам булмаслиги керак.
— Туш унаман. Лекин бу нимага олиб келади?
— Х^еч нандай синфлари булмаган ибтидоий жа- 
моага, янги дунёга олиб келади, х,амма нарса янгит- 
дан бошланади.
— Буни амалга ошириш воситалари к,андай? Иш- 
га цандай киришмоцчисизлар узи?
— Восита — ут, огу, ханж ар. 1^арок;чи,— шу чинакам 
цазфамон, халк; цасоскори, китобий гаплардан холи 
булган амалдаги шщилобчидир. Бир неча цонли суи- 
цасдлар уюштириш керак; бу ишлар мулкдорлар х,о- 
кимиятини чучитиб, хал^ни уйготади.
Суварин бу гапларни айтаркан, башараси ^уркдшч- 
ли булиб кетганди. У ж азаваси тутиб, урнидан тур- 
ди, хира кузларида сирли олов чак.нади, худди син- 
дириб юбормок;чи булгандек, нозик цуллари билан 
стол четини к;аттиц ушлади. Этьен капалаги учиб, 
унга тикилиб щолди; у вак;т“вак,ти билан Суварин х,и-
249


коя к,илиб берган гапларни — шо^ саройи остига к,у- 
йилган бомбаларни, худди тунгизларга санчилгандек 
пичок, урилган жандармларнинг бошлик,ларини, Су- 
вариннинг маъшуцасини эслади. Суварин учун азиз 
булган бу ягона аёлни ёмгирли кунларнинг бирида 
Москвада осишганди. Ш унда Суварин оломон срасида 
туриб, унга сунгги бор мех,р билан тикилган эди.
— Иук,, йук,!— деди Этьен цулларини силтаб гуё 
дах,шатли тушни х,айдамоцчи булгандек.— Биз х,али 
бу дараж ага етиб келганимиз йук,. Цотиллик, ут к,у- 
йишлар — асло булмайди! Бу — дах,шат, бу адолат- 
сизлик! Урток,ларнинг э^аммаси бир кишидек бунга 
кдрши цузгалиб, айбдорни тилка-пора к,илиб таш ла- 
шади!
Этьен буни туш унмасди, у бутун борлиги билан 
ана шу ёмон ниятга — чалги солинган бугдой бошо- 
гидек агдариладиган дунёнинг яксон булишига кар- 
ши эди. Х уш , кейин нима булади? Халцлар яна ба- 
цувват булиб кетишлари учун нима к,илиш керак? 
У жавоб истарди.
— Менга уз программангни туш унтириб бер. Цаер- 
га бораётганимизни билишни истаймиз...
Суварин хира кузларини цаёвдадир тикиб, хотир- 
жамлик билан жавоб берди:
— К елаж ак х,ак,идаги х,ар цандай мушоз^ада —
жиноий иш: бу мушо^адалар бутунлай емирилишга 
тусцинлик цилади, революциянинг ривожланиш жа- 
раёнини секинлатади холос.
Бундай жавобни эшитган Этьеннинг эти увуш иб 
кетган булса х,ам, кулгидан узини тияолмади. Лекин 
шунга царамай, узининг соддалиги билан мафтун этув- 
чи бу дахдпатли гоянинг узича яхши томони х,ам 
булгани учун Этьен уни тан олишга тайёр эди. Аммо 
бундай гапларни ш ахтёрларга айтиш — Раскёрга кат- 
такон дастак тутцизиш эканлигини туш унарди. Тад- 
бир билан иш тутиш лозим.
Бева Дезир хоним уларга нонушта цилишни так­
лиф этди. Улар миннатдорлик билдиришиб, цовоцхона 
жойлашган цушни бинога утишди: бегим кун лари бу 
хона тусик, билан залдан ажратиб цуйиларди. Ма­
шинист цуймоц билан пишлоцни еб булгач, кетишга 
чогланди. Этьен уни цолишга даъват этди.
250


— Нима кераги бор?— жавоб берди Суварин.—
Сизларни х,еч натиж а чицмайдиган сафсаталарингни 
эшитиш учунми?.. Бунаца сафсатабозликларни ж уда 
куп курганман. Хайр!
Суварин папирос тортиб, х,ар цачонгидек вазмин 
ва жиддий циёфада чициб кетди.
Этьеннинг ташвиши ортди. Соат куидузи бир эди. 
Аф тидан, Плюшар сузининг устидан чица олмаган 
булса керак. Соат бир яримда делегатлар йигила бош­
лади. Делегатларни узи кутиб олишига тугри келди,—
маъмурият уз ж осусларини киритиб юбормасин, деб 
цурццан Этьен эшик олдида узи турмоцчи булди. Эть­
ен цар бир таклифномани текширди, кишиларнинг 
юзларига диццат билан тикилди; лекин к>'пгина киши 
таклифномасиз келипти. Этьен ш ахсан таниганларини 
царшиликсиз утказиб юбораверди. Соат иккига занг 
урганда Этьен Раснёрни куриб цолди; у пеш тахта ол­
дида туриб ran сотар ва бамайлихотир трубкасини 
тортар эди. Унинг хотиржамлигидан масхара цила- 
ётгани яццол сезилиб тургани Этьенни ж уда даргазаб 
цилди, бунинг устига Захария, Муке ва бошца май- 
набозлар х;ам йигилишга келишипти. Уларнинг майна- 
бозчилик цилишга келишгани аниц: уларни стачка 
кам цизицтирарди, бир амаллаб вацт утказсалар булди 
эди. У лар столга Утиришгач, цолган-цутган пулларига 
пиво буюришди ва маслакдош забастовкачиларни ма- 
зах, цилишиб, хиринглашди; забастовкачилар эса алам- 
ларидан эснай бошлашди.
Яна чорак соат утди. Залдагиларнинг тоцати тоц 
була бошлади. Этьен ж а*л билан цулини силкиди-да, 
мажлисни очишга царор цилди. У энди залга кирмоц- 
чи булиб турувди, бирдан х,адеганда кучага цараб тур­
ган бева Дезир хоним цичцириб цолди:
— Э, ана, сиз кутаётган уша одам келди!
Дацицатан х,ам бу Плюшар эди. Ориц цирчанги
цуш илган аравада келган П люш ар кучанинг уртаси- 
даёц сакраб тушди. Бу урта буйли, олифтанамо, кал- 
ласи ницоятда катта киши эди; у байрамга ясанган, 
Узига туц кишилардек цора сюртук кийиб олганди. 
У беш йилдан бери цулига эгов уш ламай, сиртига 
оро берар, айницса сочини эринмай тараб, узининг 
нотицлик мах,орати билан ж уда ф ахрланар эди; бироц
251


унинг ук,увсизлиги касб-коридан далолат бериб турар­
ди; улкан к,улларининг тирноцлари темирга ипщала- 
навериб, ейилиб кетиб, усиб чик,маганди. Ишчан, шух,- 
ратпараст Плюшар вилоятларни тинимсиз кезар, уз 
гояларини таргиб к,илар эди.

Кечикканимни айбга буюрмайсизлар-да!— деди 
у х,ар турли савол ва таъналарнинг олдини олиб.—
Кеча эрталаб Прейида йигилиш, кечцурун Валансей- 
да мажлис утказдим. Бугун эрталаб Сованья билан 
Маршьенда нонушта к,илдим... Них,оят от 
ёллаш га 
муваффак; булдим. Гиппа бугилиб к,олдим, эшитяп- 
сизлар-ку овозимни. Лекин х,ечк,иси йуц, мен бари бир 
сузга чицаман. Жин урсин! Аъзолик билетим эсимдан 
чицибди! Узимиз х,ам ж уда булганимизча булибмиз-да!
Плюшар кучер аравани энди.саройга цуяётган ерига 
борди-да, чамадонидан к,ора ёгоч к,утини олиб,к;ул- 
тигига цисиб келдй.
Зтьен огзи к,улогига етиб, унинг кетидан келар, 
з^анг-манг булиб к,олган ^Раснёр эса куришишга х,ам 
ж уръат этмас эди. Лекин Плюшарнинг узи унинг ол- 
дига келиб, цулини к,исди-да, хат тугрисида гап очиб, 
бу цанак;а бемаъни гап, нега йигилиш утказилмас 
экан, иложи булса, доимо мажлис утказиш керак
деди. Бева Дезир хоним у-бу еб-ичиб олишни таклиф 
этди, бироц Плюшар рад этди. Кераги йу^, шундок; 
х,ам гапираверади. Аммо у ж уда шошяпти-да, чунки 
кечцурун Ж уазелда булиб, у ерда Л егуж е билан ке- 
лишиб олиши лозим. Х^аммалари гурр этиб залга йул 
олишди. Маэ билан Левак кечикишган булиб, уларнинг 
кетидан залга киришди. Х,еч ким халак,ит бермасин, 
деб эшикни ичидан цулфлаб олишди. Майнабозчилар 
овозларини баралла цуйиб бундан кулишди; Захария 
ошнаси М укега цичк,ириб, мартабали йигилиш х,ани- 
цатан ^ам тугиб бермо^чи шекилли, дея cjte цотди.
Скамейкаларга юзга як,ин ш ахтёр жойлашди, х,ам- 
ма кутарди; з^авоси огир залда сунгги рак;с о щ о м и - 
нинг Х.ИДИ бор эди. Залда шивир-шивир бош ланди ,, 
янги келганлар буш жойни топиб утиргунларича х;а.м- 
ма уларга угирилиб к,араб туришди. Лиллдан келган 
киши х*амманинг эътиборини тортди. Унинг эгнидаги 
цора сюртук х;амманинг гаш ига тегарди.
Ш у ондаёц мажлис бошланди. Этьен президиум
252


сайлашни таклиф цилди. У номзодларни курсатди, 
цатнаш увчилар эса ризоликларини билдиришиб, к,ул- 
ларини кутаришди. Президиум раислигига Плюшар, 
Маэ билан Этьен эса аъзолигига сайланишди. Стуллар 
сурилиб, президиум аъзолари жойларини эгаллашди; 
х,амма раисни к,идириб к,олди, маълум булишича у 
доимо ёнида олиб юрадиган к,утичасини стол тагига 
цуйиш учун энгашган экан. У цаддини ростлаб, мушти 
билан столни ох*иста так,иллатди-да, кутиб турди, жим- 
лик чуккач, хирилдок; товуш билан бошлади:
— Гражданлар...
Ш у 
чок, 
ён эшик очилди-да, у гапини тухтатиш га 
мажбур булди: бева Дезир ошхонани айланиб утиб
патнисда олти круж ка пиво келтирди.
— Давом эттираверинг, марх;амат,— деди у секин- 
гина.— Гапираётганингда хдмиша томогингни х,уллаб 
олгинг келадй.
Маэ унинг цулидан паткисии олди Плюшар давом 
эттириши мумкин эди. У иззат-икром цилганлари учун 
Монсу ишчиларига таш аккур айтиб, чарчагани ва бу- 
гилиб цолгани туфайли кечиккани учун узр суради. 
Кейин у граждан Раснёр гапиришни сурагани учун 
унга суз берди.
Бу вацт Раснёр стол ёнида, пиволи круж калар 
турган патнис олдида турарди. Суянчиги халойиада 
царатилган стул унга минбар вазифасини бажарарди. 
Раснёр афтидан них,оятда хдяж онланаётган эди; у 
йуталиб олди-да, баланд товуш билан бошлади:
— Уртоцлар!..
Одатда унинг енгил, бемалол гапириши ишчилар- 
да катта таассурот цолдирарди; у соатлаб гапирса х,ам 
чех,расидан мулойимлик ифодаси аримас ва сира чар- 
чамас эди. Бундай пайтларда у цулларини уйнатмай, 
к,овдан к,озикдек туриб, жилмайганича гапираверар- 
ди; пайдар-пай сузлаб, тингловчиларни бутунлай ган- 
гитиб ташларди; ок,ибатда тиигловчилар: «Да, х,а, 
гапинг тугри, сен х,ацсан!»— дея цичк^ришга тушар- 
дилар/ Лекин у х,озир биринчи сузлариданок, зимдан 
бир к,аршилик сезди-ю, х,ар бир калимани яхшилаб 
уйлай бошлади. У фацат забастовкани чузиш маса- 
ласини. тилга олди, бу фикри яццол м аъцулланса, 
Интернационалга ёпишмок,чи эди. Ен бериш, Ширкат-
253


нинг талабларига буйсуниш, албатта, мумкин эм ас—
бу ишчилар шаъиига путур етказади; лекин олдинда 
цанчадан-цанча гам-гусса кутиб турибди! Ишчилар яна 
забастовкани давом эттиргудек булишса, гоят аянчли 
куиларга цолишлари турган ran! Раснёр забастовкани 
тугатиш керак, деб очиц айтмаса х,ам, уларни ган- 
гитиб цуймоцчи булиб посёлкадаги одамларнинг оч­
дан улаётганини тасвирлади ва забастовка тарафдор- 
лари кимнинг ёрдамига орца циладила!>, деб суради. 
Дустларидан икки-учтаси Раснёрнинг сузларини маъ- 
цулламоцчи булганди, бирок; купчиликнинг энсаси цо- 
тиб, уларнинг гапларини индамай совуц царши олди: 
унга хайрихох, эмасликлари аник, булиб цолди. Ш ун ­
дан кейин шахтёрларни гапга кундириш дан умидини 
узган Раснёр хуноби ошиб, агар чет кишиларнинг га- 
пига лацца туш адиган булсаларинг, цулоц эш итмаган 
балсларга дучор буласизлар, деб каромат цилди. Утир- 
ганларнинг учдан икки цисми уринларидан туришиб, 
унинг унини учирмоцчи булишди, чунки Раснёр уларга 
беацл болалардек муомала цилиб, иззат-нафсларига 
цаттиц текканди. У булс^ х,атто одамлар шовцин со- 
лишса хдм пиводан х,уплаб-х,уплаб, нутцини давом 
эттиравсрдк; бурчимни бажариш имга тусцинлик ци- 
ладиган ким экаи, бир куриб цуяй-чи, дегандек жон- 
ж ахди билан цичцираверди?
Плюшар урнидан турди. Цунгироцча булмагани 
учун столни муштлаб, хириллаган товуш билан:
— Гражданлар... граж данлар...— дея такрорларди.
Них,оят у сал жимлик урнатиш га муваффац булди.
Цисца м аслацатлаш увдан сунг йигилиш Раснёрни гап- 
ни давом эттириш цуцуцидан мах,рум этишга царор 
цилди. Ш ахталарнинг директор билан гаплащиб кел­
ган делегатлари очликдан силласи цуриган, янги гоя- 
лардан миялари говлаб кетган ишчиларга таъсир ци- 
лишди. Даммаси олдиндан х,ал цилиб цуйилганди.
— Сен хдммасига тупуриб кетаверасан, чунки ку- 
нинг утаверади!— ушцирди Левак Раснёрга муш т уц- 
талиб.
Этьен раиснинг орцасидан буйнини чузиб цацва- 
хоначининг мунофицона нутцидан газабланиб цип- 
цизариб кетган Маэни тинчитишга царакат цилди.
254



Граж данл ар,— деди П лю ш ар,— гапириш учун 
менга р ухсат беринглар.
У гапини бошлади; х,амма жим булиб к,олди. Ово- 
зи огир, бугилиб чицарди, лекин шунга одатланиб 
к,олганди — х,амма нутцларини хириллаб ирод цилар- 
ди. Секин-аста Плюшар товушини баландлатиб бор- 
ди, овозида тантанавор ох,анг янграй 
бошлади. У 
цулочини кенг ёзиб, суз ох,ангига к,араб бутун гавдаси 
билан чайкдларди. Унинг мох,ирона нутк,и тиловатга 
ухш арди; у нутк,ини тамомларкан, худди черковдаги- 
дек, хдр сафар овозини пасайтирарди, ана шу бир 
маромда пичирлаб айтилган сузлар ишончли ва таъ- 
сирли буларди.
У Интернационалнинг улугворлиги ва саховати х,а- 
цида гапирди. Плюшар биринчи марта нутк, сузлайди- 
ган йигилишларда гапни шундан бошларди. У мазкур 
ташкилотнинг мех,наткашларни озод к,илишдан ибо- 
рат мак,садлариии ту
5
нунтириб берди ва унинг оли- 
жаноб тузилишини баён этди; цуйида — жамоа, юк,о- 
рирокда — округ, яна баландрокда — миллат ва ни- 
х,оят энг чувдида 

бутун инсоният ту рад 
p i

Унинг 
цули секин-аста кутарилиб борарди: у гуё к,аватма- 
к;ават иморат к;уриб, булаж ак дунёнинг улкан 
6
p i h o

сини бунёд этаётгандек эди. Сунг Плюшар ички бош- 
царув масалаларига утди: уставни уциб берди, съезд- 
лар з^ацида, Урток,ликнинг ахдмияти ошиб бораётган- 
лиги, программанинг кенгайганлрхги тугрисида суз- 
лади. Аввалига фа^ат иш х,ак,и масаласинигина куз да 
тутган программанинг х;озирда 
р г ж т и м о р ш
тузумни туб- 
дан узгартириб юборишга жиддий киришганини ай- 
тиб, программанинг мацсади — ёлланма мех,нат систе- 
масини бекор к,илишдан иборат эканлигини таъкид- 
лади. Х,еч цандай миллий айирмачиликлар булмас- 
лиги керак: бутун жах,он ишчилари адолат учун кураш
йулида бирлашиб, биргаликда чиркрш буржуазияни 
супуриб ташлайди ва ишламаган з^еч нарса олмайди- 
ган эркин жамиятни барпо этадилар! Унинг овози 
гумбурлаб ющорига урларди, ис босган шифтдаги к,о- 
гоз гулларни х;илпиратарди.
Кумир щазувчилар жонланиб цолишди. Х^ар томон- 
дан:
255


— Тугри!.. Биз бунга к,ушиламиз!— деган садолар 
эшитилди.
Плюшар гапида давом этди. Уч йил утар-утм ас 
улар галаба цилишади. Нотиц бу з^аракатга к,ушил- 
ган халк,ларни санаб кетди. Таш килотга кириш >;а-* 
цида илтимос цилиб ёзилган аризалар х,ар тараф дан 
келяпти. Ш у чоццача бирор диний таълимотнинг бун- 
чалик куп муриди булган 
5
*яасди. Улар х,укмрон бу­
либ олишгач, х.ужайинларга уз Нукмларини утказиб, 
уларнинг шохларини цайириб к,уядилар.
— Да!.. Да!.. Уларнинг узлари ш ахталарга тушиб, 
ишлашаверишсин!
Плюшар ишора цилиб, х,аммани жим булишга ча- 
к,ирди. Энди у забастовка масаласига утди. Сирасини 
айтганда, у забастовкаларни маъцулламасди: бу жу- 
даям секин таъсир этадиган восита булиб, ишчилар- 
нинг азоб-уцубатларини чузиб юборади холос. Аммо 
х,озир забастовка булиши муцаррар булиб, у бошлан- 
ган экан, уни жиддий утказиш керак; забастовкалар- 
нинг яна бир устунлиги шундаки, улар капиталист- 
лариинг сафларини пароканда к,илиб юборади. Б ун ­
дай иайтда Интернационал забастовкачиларга таянч 
булади. Масалан, Парижда бронзачи-темирчиларнинг 
забастовкаси юз берди. Хуш , нима булди? Интернацио­
нал забастовкачиларни цуллаётганмиш, деган ran тар- 
к,алиши биланок,, корхона эгалари ш унчалик цурциб 
кетишдики, дарх,ол ^амма масалада ён беришди. Лон- 
донда бутун бир ш ахта забастовка цилди, унинг ху- 
жайини эса Бельгиядан ишчилар ёллаб, олдириб кел­
ди; шунда Интернационал кира х,ак,ини ёнидан тулаб, 
х,алиги ишчиларни изига цайтариб юборди. А н а шу 
тадбир туфайли забастовкачи ш ахтёрларнинг к,ули ба­
ланд келди. Х уж айинларни саросимага солиб цуйиш 
учун Интернационалга цушилишнинг узи кифоя: чун- 
кй хуж айинлар ишчилар капиталистик тузум цуллари 
булиб ётгандан к^ра бир-бирлари учун цурбон булиш- 
ни афзал билиб, мех^наткашларнинг буюк лаш кардари 
сафига кираётганликларини яхш и туш унадилар.
Дарсаклар янграб, унинг сузи булинди. П люш ар 
янги даструмоли билан пешонасидаги терни артди, 
Маэ таклиф этган бир круж ка пивони уж арлик билан
256


рад этди. У гапини бошловди хамки, яна царсаклар 
янграб, нутцини булди.
— Тай ёр!— деди Плюшар Этьенга мурож аат ци­
либ.— Буларга шунинг узи хам етар... Цани, тезроц 
аъзолик билетларини ол!
У стол тагига энгашиб, цора цутичани олди.
— Граж данлар!— цичцирди у шовцинни босишга 
уриниб.— Мана аъзолик билетлари. Делегатлар стол 
ёнига келишсин, мен уларга билетларни бераман, улар 
эса сизларга тарцатишади... Цолганларини кейин рас- 
мийлаштирамиз.
Х,амон норозилик билдиришга уринган Раснёр дик 
этиб олдинга утди. Н утц сузлаш ниятида Этьен хам 
урнидан турди. Саросима бошланди. Левак муштла- 
шишга тайёрлангандек, цулларини силкита бошлади. 
Маэ туриб олиб, алланималар дер, лекин сузларини 
туш униб булмасди. Тус-туполон кучайди, яцинда бу­
либ утган базмлардан кейин полга инган чанг кута- 
рилди: цавога цуланса тер хиди анциди.
Цуццисдан ён томондаги эшик очилди-да, бева Де- 
зир куринди, гавдаси билан эшикни тусиб, овозини 
гулдуратиб цичцирди:
— Ж им булинглар, худо хацци!.. Ж андармлар!
Келган киши округ комиссари эди, турт жандарм
билан келган комиссар протокол тузиб, йигилишни 
тацицламоцчи эди, бирок, кечикканди. Бека уз уйимда 
хохлаган одамимни цабул циламан, буни хеч ким 
тацицлай олмайди, дея уларни беш минутча ичкарига 
киритмай турди. Лекин зурлик билан уни ён беришга 
мажбур цилишгач, у йигитларини огохлантиргани югу­
риб келди.
— Манови эшикдан цочиш керак,— давом этди у .—
Довлида ярамас жандарм цоровул булиб турибди, ле­
кин хечциси йуц: 

Download 16,16 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   129




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish