Embrional, yuvenil, reproduktiv, qarilik, ekzina, intina, endosperm, ontogenez, monokarp, polikarp, fotoperiodizm, florigen, efemer, ajratkich qavat, fotosintez, novda, o’sish nuqtasi, sintez, neytral

Voyaga yetish va ko’payish bosqichi. Bu bosqichda o’simliklar eng hayotiy darajada bo’lib, shonalar, gullar, urug’lar va mevalar hosil qilish qobiliyatiga ega bo’ladi. o’simliklar rivojlanish xususiyatlari asosida bir yillik, ikki yillik ko’p yillik guruhlarga bo’linadi. Bularning ontogenezlari bir-biridan keskin farq qiladi.
Hayotida bir marta gullab va meva tuguvchi o’simliklar monokarpik deyiladi. Bularga barcha bir yillik o’simliklar, ayrim ikki yillik o’simliklar (sabzi, karam, piyoz) kiradi. ko’p yillik o’simliklarning ichida ham monokarpiklar bor. Masalan, bambuk 20-30 yil yashab 1 marta gullaydi va mevasi yetilgandan keyin quriydi. Meksika agavasi vatanida 8-10 yilda va Yevropada 50 yilda bir marta gullaydi (gul to’plamining balandligi 10 metrcha bo’lib, 1 yarim million gulchalardan iborat). O’rta Osiyo cho’llarida Ferula usimligi ko’p yil yashaydi. Hayotida bir marta gullaydi va nobud bo’ladi.
Ayrim o’simliklar yarovizasiyasiz gullaydi. Boshqalarning gullash vaqti past harorat ta’sir etganda ancha tezlashadi.
O’simliklar fotoperiodik ta’sirni asosan barglari orqali qabul qiladi. Chunki barglarda fitogormonlar uchraydi va ular to’lqin uzunligi 660 nm va 730 nm bo’lgan qizil nurlarni o’zlashtiradi.
Shunday qilib, o’simliklardagi fotoperiodik xususiyatlar asosan barglari orqali sodir bo’lishi aniqlangandan so’ng olimlar ularning sabablarini aniqlay boshladilar. 1937 yilda M.X.Chaylaxyan «O’simliklar rivojlanishining gormonal nazariyasi»ni taklif etdi. Bu nazariyada qulay fotoperiodizmda, o’simliklarning barglarida gullash gormoni-florigen hosil bo’ladi va u gullashga o’tishni ta’minlaydi deb tushuntiriladi. Keyinchalik uzun kunlik o’simliklarga gibbrellin eritmasi purkalganda ularning gullashi ancha tezlashgani aniqlandi (A.Lang, 1956). 1958 yilda M.X.Chaylaxyan florigen biokomponentlardan iborat degan gipotezasini ilgari surdi. Bu gipoteza boyicha gullash gormonlari gibberellin va antezinlardan iborat deb tushuntiriladi. Keyinchalik N.X.Chaylaxyan (1978) bu gipotezani tajriba orqali isbotlaydi. o’simliklarning gullash jarayoni boshlanishi uchun barglarda ma’lum miqdorda gibberellinlar va antezinlarning to’planishi shart ekanligini ko’rsatdi. Uzun kunlik o’simliklarning bargida ko’p antezinlar bo’lib, gibberellinlar oz bo’ladi, Shuning uchun ham uzun kunlik o’simliklar yorug’likda ko’proq gibberellinlarni to’playdi. Qisqa kunlik o’simliklarda esa gibberellinlar ko’p bo’lib qisqa kun ta’sirida ko’proq antezinlarni to’playdi va o’simliklar gullashini tezlashtiradi. Neytral o’simliklarlarda esa gibberellinlar va antezinlar bir meyorda to’planib boradi va barg to’qimasida ma’lum miqdorda to’plangandan so’ng gullash boshlanadi. Ammo antezinlarning tabiati to’liq aniqlanmagan.
O’simliklarda ichki va tashqi omillarning ta’siri natijasida jinsiy xususiyatlarini bunday o’zgarishi asosan fitogormonlar sinteziga bog’liq ekanligi ko’rsatilmoqda. 1977-1982 yillarda M.X.Chaylaxyan o’z xodimlari bilan o’tkazgan tajribalarida bu tushunchani tasdiqladi.
Umuman, o’simliklarning ildiz tizimi sitokininlarni sintez qilib, o’simliklarning urg’ochilik xususiyatlarini boshqaradi. Barglari esa gibberellinlarni sintez qilib, erkaklik xususiyatlarini jadallashtiradi. Tashqi sharoit omillarining ta’siri natijasida esa garmonlar sintezi va ularning bir-biriga bo’lgan nisbatlari o’zgarishi mumkin. Natijada bu o’zgarishlar o’simliklarning jinsiy o’zgarishlariga sababchi bo’ladi.
Gullarning urug’lanishi, ularda urug’ va mevalarning yetilish jarayonlari embrional bosqichda ko’rsatilgan.