Elmuradov B. E. Texnik tizimlarda axborot texnologiyalari

 
Nazorat savollari
. 
1.
Texnik tizimlarda axborot texnologiyalari fanining maqsadi nimalardan iborat ?
2.
Texnik tizimlarda axborot texnologiyalari fanining vazifalari nimalardan iborat ?
3.
Texnik tizimlarda axborot mahsulotlari tarkibiga nimalar kiradi? 
4.
O’zbekistonda AKT sohasini rivojlantirishdagi qabul qilingan qanday me’yoriy 
huquqiy hujjatlarni bilasiz? 
5.
Elektron raqamli imzoning asosiy vazifasi nimalardan iborat? 
6.
Operator so’zining ma’nosini keltiring? 
7.
Provayderlarni turlari va ularning asosiy vazifasini keltiring? 
8.
Moddiy ishlab chiqarish texnologiyasi deganda nimani tushunasiz? 

---

22 
2-§. Axborot kommunikatsion texnologiyalarini tashkil etuvchi 
komponentalari. 
 
2.1. Kompyuter tizimlari texnik vositalarini yaratishning asosiy yo’nalishlari
 va rivojlanishning zamonaviy tendentsiyalari 
Jamiyatni axborotlashtirishning eng asosiy mezoni bu axborot tuzilmalarini 
yaratish hisoblanadi. Kompyuter tizimlari axborot tuzilmalarining asosidir.
Axborot tizimi tushunchasini kiritishdan oldin tizim (sistema) deganda 
nimani tushunishimizni aniqlab olaylik. 
Tizim
-«sistema» deganda , yagona 
maqsad yo’lida bir vaqtning o’zida ham yahlit, ham o’zaro bog’langan tarzda 
faoliyat ko’rsatuvchi elementlar (ob’ektlar), majmuasi tushuniladi. Demak, har 
qanday tizim biror-bir aniq maqsad yo’lida hizmat qiladi. 
Masalan, sizga ma’lum bo’lgan shahar telefon tarmoqlari tizimi, insondagi 
yurak qon-tomir tizimi, asab tizimi va boshqalar sun’iy yaratilgan va tabiiy 
tizimlarga misol bo’la oladi. Ularning har biri tizimga quyiladigan barcha 
shartlarga javob beradi, ya’ni, har biri o’ziga hos yagona maqsad yo’lida faoliyat 
ko’rsatadi va tizimni tashkil etuvchi elementlardan iborat. 
Texnik tizimlarda axborot texnologiyalari fanida «
tizim
» tushunchasi 
ko’proq texnik vositalar, asosan, kompyuterlar va murakkab ob’ektlarni 
boshqarishga nisbatan ishlatiladi. 
«tizim»
tushunchasiga «axborot» so’zining 
qo’shilishi uning belgilangan funksiyasini va yaratilish maqsadini aniq aks ettiradi. 
Tizim aslida bu yagona bir butunlikni tashkil qiluvchi o’zaro bog’liq va o’zaro 
hamkorlikdagi elementlar, qismlar majmuidir.
Tuzilma
- bu tizimning tarkibiy qismlariga bo’linishda namoyon bo’ladigan, uning 
yaxlitligi, faoliyat yuritishi, harakatini ta’minlovchi, o’zaro belgilangan joylashishi 
va ular orasidagi aloqasining ulishi, tashkil qilinishidir. 
Kompyuter tizimi
- ma’lumotlarni kiritish va chiqarish, ishlov berish hamda 
xotirada saqlashga xizmat qiluvchi texnik vositalar majmuasidir. 

---

23 
Kompyuter asosiy va qo’shimcha qurilmalardan tashkil topgan bo’lib, asosiy 
qurilmalarga quyidagilar kiradi: